تفاوت رنگبندی RGB و CMYK در چیست؟ چه زمانی از RGB و چه زمانی از CMYK استفاده کنیم؟ همیشه یک سری رنگ اصلی در دنیا وجود دارد که از ترکیب آنها شما می توانید رنگ های جدیدی ایجاد کنید. رنگ های رنگین کمان به شما می گوید که نوری که شما مشاهده می کنید در واقع ترکیبی از رنگ های مختلفی است که در طبیعت وجود دارد. انسان نیز همیشه از طبیعت برداشت کرده است و الگوهایی که برداشت کرده را در تکنولوژی ها استفاده کرده است.
اگر کمی با رنگ ها و سیستم های دیجیتال کار کرده باشید حتما متوجه شده اید که رنگ ها در صفحات وب و صفحات اینترنتی دارای یک سری استاندارد و قالب بندی هستند و همه رنگ هایی که شما در مانیتور خود مشاهده می کنید ترکیبی از این رنگ های ترکیبی است . در این مقاله می خواهیم برای شما تفاوت دو قالب اصلی رنگبندی در کامپیوتر به نام های RGB و CMYK را معرفی کنیم.
10 سال پیش محمد نصیری در خدمت سربازی ناچار شد از نرم افزار فتوشاپ استفاده کند و چندین بنر و طراحی را انجام دهد. در این زمان متوجه شدم که رنگبندی ها در کامپیوتر هم دارای تفاوت هایی هستند. هر چند گرافیست خوبی نبودم اما به هر حال برای من هم این موضوع جالب بود.
یکی از سئوالاتی که دانشجویان رشته های گرافیک در سطح مبتدی می پرسند این است که تفاوت رنگ هایی که در صفحات مانیتور مشاهده می کنیم با بروشورها و صفحات پرینت شده در چیست ؟ و آیا واقعا این رنگ ها متفاوت هستند یا یکسان هستند ؟ RGB و CMYK دو نوع از برجسته ترین و پر استفاده ترین فضاهای رنگ ، قالب های رنگ یا مدل های رنگی هستند که در دنیا در کار طراحی مورد استفاده قرار می گیرند. در صنعت چاپ ، وب یا رسانه های دیجیتالی داشتن یک دانش نسبی به این قالب های رنگی و شناخت تفاوت های آنها می تواند به شدت در کیفیت طراحی شما و رنگبندی های شما تاثیر گذار باشد.
RGB مخفف کلمات Red یا قرمز ، Green یا سبز و Blue یا آبی می باشد و قالب رنگی می باشد که در صفحات نمایش الکترونیکی ، مانیتورها ، PDA ها ، تبلت ها و گوشی های هوشمند مورد استفاده قرار می گیرد.در RGB رنگ ها با ترکیب کردن نورهای آبی ، سبز و قرمز ایجاد می شوند. فرآیند ایجاد رنگ ها با توجه به تنوعی که می توان از دز رنگ های استفاده شده دریافت کرد بسیار زیاد می باشد و با این سه رنگ اصلی می توان میلیون ها ترکیب رنگی جدید ایجاد کرد. بنابراین زمانیکه شما در حال طراحی یک وب سایت ، یک بنر وب یا یک بروشور اینترنتی هستید تصاویر شما بایستی با این ترکیب رنگی مورد استفاده قرار بگیرند. معمولا در حالت پیشفرض اگر شما یک تصویر را در مانیتور خود ببینید رنگبندی آن بصورت RGB می باشد اما به هر حال بهتر است همیشه این مورد را بررسی کنید.
CMYK مخفف کلمات Cyan یا آبی یا فیروزه ای ، Magenta یا قرمز ، Yellow یا زرد و Black یا مشکلی می باشد و قالب رنگی می باشد که در چاپگرهای رنگی مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین برای کسانی که کار چاپ بنر ، طراحی بروشور و کاتالوگ ، تبلیغات و موارد مشابه هستند بهترین گزینه برای دریافت بهترین نتیجه گرافیکی استفاده از قالب رنگی CMYK می باشد.همانند RGB در CMYK نیز از ترکیب رنگ هایی که گفته شد رنگهای جدید تولید می شوند با این تفاوت که رنگ مورد نظر شما در CMYK بصورت فیزیکی باید ایجاد شود نه صرفا بصورت تصویری ، شما رنگ های ذکر شده را بایستی به صورت متعادل با توجه به رنگ طراحی شده خود با یکدیگر ترکیب کنید.
اگر به داخل یک چاپگر رنگی نگاه کرده باشید حتما 4 رنگ ذکر شده را در قالب کارتریج های رنگی مشاهده کرده اید. بسیاری از رنگ های RGB وجود دارد که چاپگرهای CMYK قادر به چاپ آنها نمی باشند و توانایی تولید چنین رنگی در این چاپگرها دیده نشده است. به همین دلیل است که آنچه شما در مانیتور مشاهده می کنید شاید همان تصویری نباشد که در صفحه چاپ شده مشاهده می کنید.
RGB فقط برای استفاده در صفحات نمایش و مانیتورهایی مانند LCD و LED و CRT مناسب است . صفحه تلوزیون شما قطعا از رنگبندی RGB استفاده می کند. این نوع رنگبندی در صنعت چاپ مورد استفاده قرار نمی گیرد و منطق در این است که رنگ ها در صفحات نمایش مختلف به شکل ها و کیفیت های مختلفی دیده می شوند. تصویری که در کامپیوتر منزل شما به خوبی و با کیفیت نمایش داده می شود ممکن است در مانیتوری با مدل دیگر با همان کیفیت دیده نشود. این موضوع می تواند دلایل مختلفی داشته باشد ، شاید به دلیل تنظیمات نور و وضوع تصویر مانیتورها باشد و یا تنظیماتی که بر روی کارت گرافیک شما انجام شده است یا حتی ممکن است کمپانی سازنده چنین تصویری را مناسب محصولاتش دیده است.
منظور از رنگ های قرمز ، سبز و آبی در ساختار RGB میزان نوری است که بر حسب نوع رنگ در تصویر نمایشگر شما نشان داده می شود ، مقدار این نور می تواند عددی بین 0 تا 255 باشد . در واقع مقیاس اندازه گیری در رنگبندی RGB عددی بین 0 تا 255 می باشد. برای مشاهده این مقادیر یک نرم افزار طراحی یا نقاشی را بر روی کامپیوتر خود باز کنید و وارد تنظیمات رنگ آن شوید. در تصویر زیر نرم افزار Paint مایکروسافت که ساده ترین نرم افزار گرافیکی محسوب می شود را مشاهده می کنید که در تنظیمات رنگ خود همین اصول را رعایت کرده است.
حتی شما در برخی از مانیتورهای LCD و CRT جدید هم می توانید این کنتراست رنگ را تعیین کنید. مدل رنگبندی RGB یک مدل افزاینده است ، در مدل های رنگ افزاینده یا Additive نور به صفحه نمایش رنگی تابانده می شود . همانطور که گفته شد مانیتورها از مدل رنگی RGB استفاده می کنند. زمانیکه شما نور قرمز ، نور آبی و نور سبز را با درجه 255 به صفحه نمایش ارسال می کنید ، در واقع به تصویر صفحه نمایش می گویید که رنگ سفید را به شما نمایش بدهد. زمانیکه مقدار هر یک از این نورها به عدد 0 برسد ، رنگ نمایش داده شده مشکلی خالص خواهد بود ، به تصاویر زیر دقت کنید :
CMYK قالب رنگبندی ویژه چاپ دیجیتال می باشد. CMYK به عنوان Colors Process یا رنگ های فرآیندی نیز شناخته می شود و بصورت ویژه در صنعت چاپ دیجیتال مورد استفاده قرار می گیرد. در CMYK هم شما مانند RGB از ترکیب رنگ های آبی یا فیروزه ای ، سرخابی یا قرمز ، زرد و سیاه برای به وجود آوردن ترکیب رنگ های دیگر استفاده می کنید. اگر تا به حال نقاشی کرده باشید درک بهتری از CMYK خواهید داشت ، نقاشی بر روی بوم نقاشی یکی از بارز ترین مثال های استفاده از رنگبندی CMYK است. یکی از مواردی که بایستی به آن در خصوص رنگبندی CMYK دقت کنید این است که رنگ هایی که در CMYK دیده می شوند با آنچه که در محیط واقعی و پس از چاپ مشاهده می شوند ممکن است تا حدودی تفاوت داشته باشند .
دلیل این امر این است که تعداد رنگ هایی که می توان بصورت فیزیکی با استفاده از CMYK ایجاد کرد دارای محدودیت می باشد. شما در CMYK از جوهر واقعی و رنگ واقعی استفاده می کنید و ترکیب کردن آنها همیشه آن چیزی نیست که در صفحه مانیتور شما دیده می شود. برای مثال ایجاد رنگ نارنجی در CMYK بسیار دشوار است و ممکن است بعد از چاپ فیزیکی شما به جای رنگ نارنجی ، رنگ خاکی یا گل آلود را به جای آن مشاهده کنید. به عنوان یک طراح در صنعت چاپ دیجیتال ما از CMYK استفاده می کنیم تا بتوانیم در حد امکان تصاویر ایجاد شده در محیط دیجیتال را با تصاویر چاپ شده بصورت فیزیکی یکسان سازی کنیم . شما همیشه نمی توانید رنگ دلخواه خود را در CMYK ایجاد کنید مگر اینکه از تکنولوژی های خاصی استفاده کنید. مدل رنگبندی CMYK همانطور که چندین بار ذکر کردیم از ترکیب رنگ های فیزیکی زیر ایجاد می شود :
ترکیب کلیه رنگ هایی که در چاپگرها مشاهده می کنید از چهار رنگ آبی ، سرخابی ، زرد و سیاه ایجاد می شود که در درصد استفاده از آن دقیقا مشابه درصد واقعی عددی بین 0 تا 100 می باشد. CMYK بر خلاف RGB دارای یک ساختار کاهنده یا subtractive است ، مدل های رنگی کاهنده بیشتر از انعکاس نور برای نمایش تصاویر خود استفاده می کنند ، اجسام و اشیاء فیزیکی که چاپ می شوند از این ساختار رنگبندی استفاده می کنند. زمانیکه شما تمامی مقادیر این چهار رنگ را به عدد 100 می رسانید ، تشکیل رنگ سیاه خالص را می دهید و زمانیکه مقدار آنها را به عدد صفر می رسانید رنگ حاصل سفید خالص خواهد بود.