اکسچنج سرور یا Exchange Server یکی از سری محصولات محبوب و معروف از سرورهای مایکروسافت هست که در شبکه های بزرگ استفاده میشه و همونجور که از اسمش پیداست قسمت سرور قضیه هست و طبیعتا برای اتصال و استفاده از اون باید از یک قسمت دیگه به عنوان کلاینت استفاده کرد .
دوره های شبکه، برنامه نویسی، مجازی سازی، امنیت، نفوذ و ... با برترین های ایران
کاربرد اصلی این محصول در اصل استفاده به عنوان یک ایمیل سرور یا همون پست الکترونیک هست ، سرويس پست الكترونيك يا سرويس دهنده ايميل در واقع يك نرم افزار كاربردي هست كه ايميل ها را از سرويس گيرنده هاي ايميل ( Client) و يا سرورهاي پست الكترونيك (Mail Server) ديگر دريافت كرده و بعد آنها را به دست گيرندگان مي رسونه. این سرور پست الكترونيك معمولا شامل فضاي ذخيره سازي پيام ها ، مجموعه اي از قوانين قابل تعريف ، ليستي از كاربران و مجموعه اي از ماژول هاي ارتباطي مي باشد.
به عنوان مثال وقتی شما به وب سایت یاهو وارد میشید و ایمیل رو وارد می کنید در حقیقت به ایمیل سرور یاهو متصل شدید ، شما میتونید ایمیل ارسال و دریافت کنید و فایل آپلود کنید و یک فضای اختصاصی برای خودتون ایجاد کنید ، شما میتونید بگید از چه کسایی ایمیل بگیرم و یا نگیرم و این یک نوع از همین قوانینی هست که گفتم ، حالا تصور کنید که یک ایمیل سرور برای سازمان خودتون دارین که این سرور تمامی اینکارها رو انجام میده با این تفاوت که همش بصورت داخلی فقط برای سازمان شما انجام میشه و دیگه نیاز نیست ایمیل های سازمانی یا شخصی شما توی سایت یاهو یا امثالهم باشه و طبیعتا محرمانگی براتون ایجاد میکنه .
از قابلیت های معمولیش اگر بخایم بگیم میتونم به تاریخ و تقویم و زمانبندی کار ها اشاره کنم که هم توسط برنامه های کلاینت مثل Outlook قابل دسترسی هستن و هم از طریق وب . مایکروسافت در حال حاضر نسخه 2010 این محصول رو ارائه کرده ولی در حدود 15 سالی میشه که در زمینه Mail Server فعالیت میکنه . قابلیت های زیادی داره که بصورت مختصر اینجا معرفی میکنم :
- امنیت درمقابل هرزنامه ها و ویروس ها ( Viruses & Spams) : در نسخه 2007 و بعد این برنامه امکانات درونی مقابله با هرزنامه ها یا اسپم ها و ابزار های ضد ویروس یا همون Anti-virus و همچنین ابزار قوی ف ی ل ت ر ی ن گ و بررسی همزمان چند دستگاه وجود ارائه شد .
- محرمانگی تبادل نامه های الکترونیکی ( Privacy) : با استفاده از توابع قدرتمند رمز نگاری استفاده شده در تبادل نامه های الکترونیکی از جمله استفاده از ساختار PKI تبادل نامه های داخلی و نامه های الکترونیکی از طریق اینترنت، محرمانگی نامه های تبادل شده را حفظ می کنه .
- سیستم واحد تبادل نامه ها ( Unified Messaging ) :سیستم واحد تبادل نامه ها، امکان دریافت انواع مختلف پیغام مانند فاکس، نامه های صوتی و همچنین امکانات جدیدی چون دریافت پیغام های صوتی بوسیله تلفن معمولی را می ده .
- بازدهی کار گروهی و کارایی Performance & Team Work) : امکانات توسعه یافته کار با تقویم ها، کار در خارج از شرکت، سفارش منابع و تنظیم فهرست قرارهای ملاقات، کار گروهی را آسان می کند و بازده کار گروه را بالا می بره.
- تبادل نامه ها از طریق اینترنت : از هر کامپیوتری از هر جا می توان از طریق اینترنت بکمک رابط کاربری بسیار مجهز و مشابه آتلوک به صندوق پستی خود دسترسی داشته باشید. تمامی امکانات موجود در اتلوک از جمله، تقویم، یادداشت ها، تکالیف، قرار ملاقات ها، زمان بندی تکالیف، کارت های ویزیت و… در دسترس شما می باشند. این رابط کاربری تحت وب Outlook Web Access می باشد.
- تبادل نامه ها از طریق موبایل: فناوری Exchange Active-sync کار با نامه ها و تقویم از طریق دستگاه های موبایل را آسان می سازد و همچنین امنیت تبادل اطلاعات و تراز دسترسی را کنترل می کند.
- استفاده از Power-shell : با استفاده از این قابلیت شما میتوانید چندین عملیات را بصورت همزمان در قالب یک Script در آورده و همزمان اجرا کنید.
- قابلیت دسترسی بالا یا High Availability: این امکان رو به شما میده که چندین سرور بصورت پشتیبان داشته باشید تا در صورت بروز مشکل برا هر کدوم سرور بعدی وارد کار بشه .
نکته : این نرم افزار تاریخ شمسی نداره ولی در محیط تحت وب قالب و راهنمای بسیار بسیار خوب فارسی شده توسط خود مایکروسافت داره ، چند تا از شرکت های ایرانی اومدن و زحمت کشیدن این محصول رو براش تاریخ شمسی تهیه کردن که من اسم شرکت ها رو نمی برم ولی به امکانات فارسیش اشاره می کنم :
- پشتیبانی از تاریخ و تقویم هجری شمسی در Access Outlook Web
- برنامه کلاینت تحت وب Microsoft Exchange)
- پشتیبانی از تاریخ و تقویم هجری شمسی و امکانات فارسی در Outlook 2003/2007 Microsoft
- غلط یاب املایی زبان فارسی
- مناسبات و ایام تعطیل ایران در محیط Outlook 2003/2007 Microsoft
- پشتیبانی از ویندوز سرور 2003 و 2008
- پشتیبانی از نسخه 64 بیتی و 32 بیتی
- سازگاری کامل با ویندوز ویستا و تمامی مرورگر ها
برای شروع یادگیری اکسچنچ سرور ، شما ابتدا باید دوره آموزش نتورک پلاس برای یادگیری مبانی شبکه ، سپس دوره آموزش MCSA ویندوز کلاینت و در نهایت دوره آموزش MCSE ویندوز سرور را به عنوان پیشنیاز یاد گرفته باشید.