4 نکته مهم در حذف اطلاعات شخصی از روی دستگاه ها قبل و بعد از فروش
شاید کم و بیش از این موضوع اطلاع داشته باشید که امکان بازگردانی اطلاعات حتی پس از حذف آنها از وسایلی همچون گوشی، تبلت، لپ تاپ یا دسکتاپ وجود دارد و این موضوع در برخی از موارد میتواند نگران کننده باشد از جمله در مواقعی که قصد واگذاری یا فروش این وسیله ها را داریم و یا حتی اگر قصد داریم این وسیله ها را برای بازیافت دور بیاندازیم (هههـ) البته این موضوع آخر در ایران کمتر و یا اصلاً به چِشم نمیخورد:
دوره های شبکه، برنامه نویسی، مجازی سازی، امنیت، نفوذ و ... با برترین های ایران
سرفصل های این مطلب
حال در این مقاله قصد داریم، در خصوص اقدامات لازم جهت پاکسازی امنیتی اطلاعات از روی وسیله های مذکور بحث کنیم، به گونه ای که توسّط نرم افزارهای بازیابی اطلاعات (که کم هم نیستند) قابل بازگردانی نباشند.
پاکسازی USB Drives ،External Hard Drives و SD Cards
اگر قصد دارید یکی از وسیله های فوق را بفروشید و یا به کسی دیگر هدیه کنید، بهتر است حتماً حافظه ی آنها را به طریقی مطلوب پاکسازی کنید به گونه ای که بازگردانی یا Recovery این اطلاعات از عهده ی هرکسی برنیاید. بسیاری از نرم افزارهای پاکسازی درایو (Drive-Wiping) وجود دارد که میتوانید از آنها بر روی فلش درایوها، هاردهای اکسترنال و یا کارتهای SD استفاده نمائید. اگر از سیستم عامل ویندوز استفاده میکنید؛ یکی از فوق العاده ترین ابزارها که در این انجمن نیز زیاد به آن اشاره شده است؛ CCleaner میباشد. کافیست نسخه رایگان این ابزار را دریافت و بر روی کامپیوتر خود نصب نمائید، سپس وسیله مورد نظر خود را به سیستم متصل نموده و برنامه CCleaner را باز کنید، و همانند تصویر زیر، از قسمت Tools > Drive Wiper درایو مورد نظر خود را پاکسازی نمائید:
نکته: استفاده از این روش میتواند طول عمر درایو مورد نظر را کاهش دهد خصوصاٌ در مورد فلش درایوهای ارزان قیمت! اما اگر اطلاعات شخصی(تصاویر، فیلم و ...) دارید که اصلاً دوست ندارید توسط دیگر افراد مورد سوء استفاده قرار گیرند ناگزیر به استفاده از این گونه ابزارها خواهید بود.
امّا اگر از سیستم عامل Mac استفاده میکنید؛ با استفاده از Disk Utility application، درایو مورد نظر را از لیست انتخاب نموده، سپس همانند تصویر زیر، بر روی گزینه Erase کلیک کنید. سپس بر روی گزینه Security Options کلیک نموده و میزان سخت گیری در پاکسازی اطلاعات را مشخص کنید به گونه ای که توسط سایر ابزارها قابل بازیابی نباشند:
پاکسازی Laptops ،Desktops و Internal Hard Drives
در خصوص Laptops، Desktops و Internal Hard Drives صرفاً در مواردی که از دیسکهای سخت مکانیکی (Mechanical Hard Drives) یا دیسکهای سخت ترکیبی یا هیبرید (Hybrid Hard Drives) برخوردارند میبایست عملیات Wipe یا پاکسازی را انجام داد، زیرا در مورد هاردهای SSD یا همان Solid-State Drive چون از قابلیت TRIM Support استفاده میشود، با حذف معمولی فایلها، به صورت خودکار عملیات Wipe یا پاکسازی کامل صورت میپذیرد و در واقع فایلهای حذف شده قابل بازیابی نمیباشند که همین موضوع در سرعت هاردهای SSD نیز بی تأثیر نیست. البته ناگفته نماند ابزارهایی نیز برای هاردهای SSD وجود دارد که ممکن است مورد استفاده قرار گیرد همچون Blancco. حال با در نظر گرفتن این موضوع، صرفاً در خصوص پاکسازی امنیتی دیسکهای سخت مکانیکی یا HHD از موارد زیر استفاده نمائید:
اگر از ویندوز 8 یا 8.1 برخوردار هستید؛ کافیست در تنظیمات Update and Recovery از قسمت “Recovery” گزینه Remove Everything را بمنظور پاکسازی کامل هارد برگزینید.
امّا اگر از ویندوز 7، لینوکس یا سیستم عامل دیگری استفاده میکنید؛ کافیست با استفاده از ابزاری همچون DBAN، کامپیوتر خود را بوت نمائید. این ابزار ضمن انجام عملیات بوت، هارد درایو شما را نیز پاکسازی میکند و با استفاده از یکسری داده های تصادفی و Random، عملیات overwriting را صورت میدهد. البته پس از آن، شما مجبور به نصب مجدد ویندوز یا لینوکس و ... میباشید، در ضمن به یاد داشته باشید که با بکبار انجام این کار، نیازی به تکرار عملیات پاکسازی نمیباشد:
امّا اگر از سیستم عامل Mac برخوردار میباشید؛ به منظور پاکسازی دیسکهای سخت مکانیکی یا HHD، در حالت Recovery کامپیوتر خود را بوت نمائید و با استفاده از ابزار Disk Utility ، هارد خود را کاملاً پاکسازی نمائید و سپس OS X خود را مجدداً نصب نمائید:
پاکسازی Smartphones و Tablets
نکته ی جالب این است که در خصوص Apple’s iPhones و iPadها؛ به صورت خودکار عملیات رمزنگاری صورت میپذیرد، و تمامی اجزای اطلاعات شما که بر روی این وسایل ذخیره میشود، به صورت رمزنگاری خواهد بود و این بدین معنی است که بمنظور پاکسازی اطلاعات در این موارد، کافیست از قسمت Reset، گزینه “Erase All Content and Settings” را انتخاب نمائید، بدینوسیله کلیه تنظیمات و اطلاعات شخصی شما خارج از دسترس دیگران قرار خواهد گرفت:
اما اگر از تبلتها یا گوشیهای Android استفاده میکنید؛ همانند موارد مذکور قبلی، به صورت پیش فرض از قابلیت رمزنگاری استفاده نمیشود. در خصوص این وسایل اندرویدی، گزینه ی بازگردانی به تنظیمات کارخانه (factory reset) میتواند مقداری مفید باشد. اما به منظور پاکسازی امنیتی این موارد بهتر است که ابتدا وارد تنظیمات (Setting) سیستم شده و هماننده تصویر زیر از قسمت Security، اطلاعات خود را به صورت رمزنگاری شده تبدیل کنید. پس از انجام این کار، اطلاعات خود را حذف نموده و سپس تبلت یا گوشی خود را به تنظیمات کارخانه، Restore نمائید:
نکته: در کل، موردی که نمیتوان از آن غافل بود این است که اگر شما ابتدا کل هارد دیسک خود را به صورت رمزنگاری شده تبدیل نمائید (Full-Disk Encryption) تمامی اطلاعات پاکسازی شده شما نیز به صورت بیت به بیت رمز نگاری خواهد شد، و بدون رمز عبور، به صورت معمولی توسّط دیگر افراد قابل بازیابی نبوده و در موارد حرفه ای نیز به سختی قابل بازیابی خواهد بود.
پاکسازی CD یا DVD
اگر شما دارای CD یا DVD میباشید که حاوی اطلاعات شخصی است، برای پاکسازی آنها درصوتی میتوانید اقدام نمائید که آن CD یا DVD قابلیت Rewriteable را دارا باشند در غیر اینصورت بهتر است کلاً بصورت فیزیکی CD یا DVD را از بین ببرید، مثلاً توسط قیچی، بر روی آنها برش ایجاد کنید.