این مقاله رو به این دلیل می نویسم چون اکثر دانشجویان سیسکو قبل از شروع و حتی بعد از شروع دوره ها ابهاماتی در زمینه چگونگی مطالعه، تمرین و... دارند. در این مقاله من بیش از 40 نکته در یادگیری سیسکو و تعیین کردن مسیر یادگیری دوره های سیسکو و نحوه یادگیری دوره های سیسکو را برای شما تشریح می کنیم. این مقاله نتیجه تجربیات بنده در زمینه یادگیری و آموزش سیسکو است که حتما باید با دقت مطالعه شود.
اگر در یادگیری سیسکو مشکل دارید ، به شما پیشنهاد می کنیم از طریق دوره های آموزش سیسکو حرفه ای سایت توسینسو و با دوره آموزش CCNA روتینگ و سویچینگ شروع کنید ، فراموش نکنید که پیشنیاز همه این دوره های آموزش شبکه ، دوره آموزش نتورک پلاس است ، فراموش نکنید توسینسو اولین و بهترین انتخاب شما در حوزه آموزش فناوری اطلاعات فارسی است.
پاسخ: معمولاً کسانی که داوطلب به یادگیری دوره های سیسکو میشن علاقمند به گرایش Routing و Switching آن هستند به همین دلیل محبوب ترین دوره های سیسکو هم همین Routing و Switching هست.
پاسخ: دوره های سیسکو برای کسانی که هیچگونه اطلاعاتی در مورد شبکه ندارن (به اصطلاح از صفر شروع می کنن) مناسب نیست! چون دارای رابط گرافیکی نیست و باید برای کانفیگ دستگاه های سیسکو از دستور استفاده کنید و واسه شروع زیاد جذاب نیست! ممکنه دانشجو تو همون ابتدا خسته بشه. توصیه میشه قبل دوره های سیسکو دوره های مایکروسافت رو بگذرونید.
پاسخ: سیسکو پیشنهاد میکنه از سطح Entry شروع کنید و در نهایت به Expert برسید، سطح Entry میشه CCENT که تو ایران فکر نمی کنم آموزشگاه این دوره رو داشته باشه (شاید هم باشه!) معمولاً در کشور ما از +Network واسه آشنایی با مبانی شروع میشه بعد به ترتیب CCNA و CCNP و سپس در CCIE به سطح Expert می رسه.
پاسخ: همونطور که در ابتدا مقاله گفتم گرایش Routing and Switching محبوب ترین گرایش تو مدارک سیسکو هست واسه همین کسانی که فقط (فقط!) می خوان R&S رو ادامه بدن سیسکو اومده دوره هایی به نام ICND1 و ICND2 رو اضافه کرده که دانشجو دیگه در مورد امنیت شبکه، شبکه های بی سیم و... مطالب نخونه و صرفاً متمرکز شده روی مسیریابی و سوییچینگ. (دوره CCNA یه دوره ترکیبی و آشنایی با روتینگ، سوییچینگ ، امنیت، شبکه های بی سیم و ایراد یابی هست).
پاسخ: برای تمرین دوره های سیسکو اکثراً از شبیه سازها استفاده میشه، شبیه ساز Packet Tracer که توسط خود سیسکو تولید شده برای تمرین CCNA عالی هست و نیازی نیست با نرم افزار دیگه ای تمرین کنید، بعد نرم افزار GNS3 که یه چیزی فراتر از شبیه ساز هست! (Emulator هست نه Simulator) یعنی میتونید باهاش عین همون روتر سخت افزاری رو اجرا کنید و برای تمرین دوره های CCNP و تا حدودی CCIE مناسب هست.
واسه CCIE شبیه ساز خود شرکت سیسکو که VIRL نام داره و قویتر از GNS3 هست (تو زمینه سیسکو!) توصیه میشه فقط اکانت سالانه داره که باید خریداری بشه! ولی GNS3 رایگانه. همچنین واسه CCIE میشه از Rack های سخت افزاری آماده که بعضی از شرکت ها بصورت آنلاین در اختیار دانشجوها میذارن (البته با هزینه) استفاده کرد.
پاسخ: بله واسه این کار باید ایمیج های روترهای سیسکو رو دانلود و بهش اضافه کنید بعد می تونید روتر رو توی GNS3 روشن کنید و با Terminal (تو خود GNS3 موجود هست) بهش کانکت بشید.
پاسخ: خیر تعداد محدودی واسه GNS3 موجوده که عبارتند از: 1700 , 2600 , 3745, 7200, 2691, 3640, 3725, 3745 (من اینارو میشناسم شاید بازم باشه ولی اینارو داشته باشید نیازی به روتر دیگه ای نیست) حتی اگر یدونه 7200 با IOS 15.2 داشته باشید کافیه!
پاسخ: در گذشته خیر! الان بله! چون امکان شبیه سازی پردازنده های ASIC به کار رفته در سوییچ ها در هیچ کامپیوتر ویندوزی یا لینوکسی و... نیست واسه همین نمیشه ایمیج سوییچ لایه 2 رو مستقیم رو GNS3 اجرا کرد. ولی GNS3 میتونه از نرم افزارهای ماشین مجازی مختلفی برای اجرای سیستم عامل های مختلف تو خودش استفاده کنه که یکیش QEMU هست.
می تونید با اضافه کردن ایمیج سوییچ L2 به QEMU که این ایمیج تو VIRL سیسکو استفاده شده (IOSv نام داره یعنی سیستم عامل مجازی هست) سوییچ لایه 2 در GNS3 داشته باشید که حتی دارای قابلیت انجام تمرینات DHCP Snooping هم هست. (ایمیج L2 به شکل دیسک مجازی با فرمت mvdk هست که میشه به QEMU اضافه و در GNS3 از اون استفاده کرد)
پاسخ: هست! مثلاً SDM ولی استفاده از GUI برای سیسکو توصیه نمیشه سعی نکنید خودتونو به رابط گرافیکی عادت بدید چون تمامی مقالات مربوط به سیسکو و کتاب ها (در زمینه Routing and Switching) از دستورات CLI برای آموزش و ... استفاده می کنند.
پاسخ: تجهیزات زیرساختی اصلی در سازمان ها و شرکت های بزرگ اکثراً Cisco هستند و برای کار با اونا باید دوره های سیسکو رو گذرونده باشید ولی میکروتیک واسه شرکت های کوچیک و متوسط طراحی شده و کارایی، عمر مفید و امکاناتی مثل Cisco نداره (البته اینم بگم که نسبت به قیمت میکروتیک امکانات بسیار زیادی داره، چون واسه سازمان های بزرگ فاکتور قیمت مهم نیست!!(چه عجب در این زمینه مهم نیست) از تجهیزات سیسکو استفاده میشه).
پاسخ: روتر و سوییچ هایی که در سازمان های بزرگ ایران استفاده میشه اکثراً شامل 2960, 3750, 3850, 4500, 6500 و نهایتاً سوییچ بسیار قدرتمند 6800 هست که بله می تونید کانفیگش کنید.
پاسخ: نیازی به حفظ کردن نیست در مدت زمان دوره ها به قدری تکرار میشن که خود به خود یاد میگیرید.
پاسخ: بله، مثلاً 4500 خیلی قویتر و مجهزتر از 3750 هست همچنین 6500 خیلی قویتر از 4500 است
پاسخ: اگه بخواهید صرفاً CCNA R&S بخونید جدیدترین کتاب کدش 120-200 هست که شامل ICND1 و ICND2 هستش. برای CCNP سه تا کتاب هست که باید هر سه خونده بشه جدیدترینشون 101-300 واسه ROUTE و 115-300 واسه SWITCH و 135-300 واسه TSHOOT. برای CCIE R&S هم یه دونه کتاب هست که به دو بخش (Volume) تقسیم شده (به دلیل حجم زیاد!) که اسمش CCIE Routing & Switching v5.0 هست.
پاسخ: سیسکو جدیداً در برخی از گرایش ها (به عنوان مثال همین R&S) دو نوع کتاب منتشر می کنه، یکی Foundation Learning Guide و دیگری Official Cert Guide ، اگر تصمیم دارید سیسکو رو به صورت خود آموز یاد بگیرید کتاب های Foundation Learning Guide توصیه میشه فقط یکم پیدا کردن فایل PDF شون سخته! اسم این کتاب ها هم فرق میکنه
مثلاً واسه CCNP Route اسمش Implementing Cisco IP Routing هست و واسه CCNP Switch اسمش Implementing Cisco IP Switching و در آخر واسه CCNP TSHOOT اسمش Troubleshooting and Maintaining Cisco IP Networks هست جالبه این کتاب آخری رو یه ایرانی نوشته به اسم مهندس امیر رنجبر! کتابای Official Cert Guide فرض رو بر این گرفتن که شما دوره مربوطه رو قبلاً خوندید
و الان می خواهید مرور کنید و واسه امتحان آماده بشید ولی کتابای Foundation Learning Guide بر این پایه هست که شما هیچ گونه اطلاعاتی در مورد دوره مربوطه ندارید و اونو از پایه آموزش میدن.سوالاتی که به ذهن بنده خطور کرد اینا بودن، اگر دوستان سوال دیگه ای داشتن می تونن در قسمت پاسخ همین مقاله سوالشونو مطرح کنن که بنده یا سایر متخصصین انجمن tosinso.com پاسخ سوالاتشونو بدیم.
شما اختیار این رو دارید که هر دوره ای رو دوست دارید شروع کنید، فقط برای درک سایر دوره ها نیاز دارید ابتدا دوره Routing & Switching را بگذرونید، چون این دوره زیرساختی هست برای سایر دوره های سیسکو، به نظر من خواندن R&S تا سطح CCNP کفایت می کنه.
خیر، یکی از مزیت هایی که کتاب های سیسکو داره اینه که ابتدا میاد مطالب و پروتکل ها و تکنولوژی ها و نحوه دقیق کارکرد اونارو به صورت کامل از صفر تا 100 (بستگی به سطح کتاب داره) توضیح و یاد میده (که تقریباً میشه 80 درصد محتوا) و 20 درصد بقیه به نحوه کانفیگ یا تنظیم اون پروتکل ها در دستگاه های سیسکو اختصاص داره، یعنی من شدیداً گذروندن دوره های سیسکو رو به تمامی متخصصین شبکه (چه بخواهند با سیسکو کار کنند چه نه) توصیه می کنم.
الان خیلی از متخصصین میکروتیک رو می بینیم که بدلیل نبودن منابعی مثل کتاب و صرفاً یادگیری با مثال های موجود در Wiki وبسایت میکروتیک و حتی یادگیری از اساتیدی که به همین شکل یاد گرفته و مدرس میکروتیک شده اند در مبانی شبکه مشکلاتی دارند چه برسه به مباحث پیشرفته، اکثراً روش کار رو حفظ کردند و دلیل انجام اونو نمی دونند!
این سوال همیشه منو یاد آموزش زبان میندازه، ببینید دوستان دوره های سیسکو و هر دوره تخصصی شبکه، یک مهارت هست، همونطور که صحبت کردن به یک زبان مهارت هست، طبق تحقیقات انجام شده که الان منبعش یادم نیست! برای تسلط به یک مهارت به 8000 تا 10000 ساعت (بله 8 هزار تا 10 هزار ساعت) تمرین و تکرار نیاز هست.
باید مطالب پایه به قدری تمرین بشه که قسمت هشیار مغزتون اونو انجام نده و کنترلش بره دست تفکر غیر هشیار، عین رانندگی، آیا شما هنگام رانندگی هربار به نحوه گرفتن ترمز و میزان فشار وارده به پدال فکر می کنید؟ یا وقتی دوچرخه سواری می کنید برای حفظ تعادلتون تلاش زیادی می کنید؟
مسلماً خیر، این مهارت ها بعد از چندین سال تکرار (تکرار مکررات) ملکه ذهنتون میشه و میره به قسمت نیمه هشیار. مهارت شبکه هم عین اونه واسه همین کسانی که می خوان امتحان CCIE بدن باید حداقل 5 تا 7 سال با تجهیزات سیسکو کار کرده باشند و تجربه عملی داشته باشند.
یه مثال عینی بزنم: من الان حدود 5 سال هست که با سیسکو کار می کنم و هر روز بدون استثناء تمرین و مطالعه داشتم (روزی حداقل 3 یا 4 ساعت)، اوایل برای تنظیم روتر و سوئیچ ها، قبل تنظیم هر پروتکل در مورد دستورات و نحوه انجام کار فکر می کردم، الان دستهام خودش می نویسه!! باور نمی کنید؟
امتحانش مجانیه :دی فقط روزی 4 ساعت به مدت چندین سال تمرین میخواد! Tiger Woods قهرمان گلف دنیا یک حرکت رو به مدت 20 سال تمرین کرده! فقط 1 حرکت به ظاهر ساده! واسه همین انقدر دقیق توپ رو میزنه! تو یادگیری زبان هم موضوع همینه! شما باید یک جمله رو بارها و بارها بشنوید
شاید بیشتر از 1000 بار، تا ذهنتون اونو بدون دخالت ذهن هشیار و فکر کردن ارادی، باز تولید کنه و بده بیرون، شما باید 1000 جمله مختلف تو یه بشنوید تا ذهنتون گرامر رو به صورت ناخودآگاه کشف کنه و نیازی نباشه به گرامر فکر کنید. باید به تعداد زیادی افعال بی قاعده بشنوید تد ذهنتون الگو ساخت این افعال رو یاد بگیره! اونوقت می فهمید اینا زیاد هم بی قاعده نبودند ولی دلیلشو نمیتونید توضیح بدید!
در ابتدا اکثر مطالب عین همه! ولی برای بار دوم که کتاب رو می خونید و یا می خواهید به سناریوها پاسخ بدید زیاد هم عین هم نیست! در CCIE تمامی جزئیات در مورد پروتکل مورد بحث به مقدار مورد نیاز و حتی فراتر از مقدار مورد نیاز توضیح داده میشه! حتی پروتکل ها و تکنولوژی های زیادی هست که تو CCNP بیان نشده بود
مثل MPLS یا QoS و...، شما اولین بار نمی تونید همه جزئیات رو به خاطر بسپارید، حتی دومین و سومین بار که کتاب هاشو مطالعه می کنید نمی تونید تمامی جزئیاتی که بیان شده رو به خاطر بیارید و در عمل پیاده سازی کنید! باید به مقدار زیاد تمرین کنید و تو سناریوهای مختلف دستورات رو به کار ببرید تا بتونید حفظشون کنید.
تو CCNP جزئیات خیلی زیاد مهم نیست ولی تو CCIE تمامی جزئیاتی که مربوط به یک پروتکل هست رو باید بلد باشید، به عنوان مثال 5 بار کتاب CCIE قسمت Spanning-Tree رو خوندم تا کامل با تمام جزئیات متوجهش بشم. کسی که CCNP R&S خونده شاید پیش خودش فکر کنه: بابا Spanning-Tree که چیزی نیست
کافیه سوالات ابتدای درس CCIE رو حل کنه متوجه میشه چقده حلاجه! با این توضیحات می خواستم به این مطلب برسم که: برتری که متخصص شبکه با مدرک CCIE نسبت به CCNP داره اینه که: بهتر میتونه ایراد یابی کنه چون تمامی جزئیات رو در مورد پروتکل ها میدونه.
در وبسایت خود سیسکو به این موضوع اشاره شده و متاسفانه کشور ما جزء معدود کشورهائیه که شامل این نوع تحریم ها هم میشه! ولی هیچ مشکلی بدون راه حل نیست! تو تست سنتر کاری ندارند که شما ایرانی هستید یا نه! فقط نباید بدونند که در ایران زندگی می کنید، کافیه یجوری بهشون ثابت کنید که در ایران زندگی نمی کنید، ایرانی بودنتون مشکلی واستون ایجاد نمی کنه فقط اینا با این مسأله مشکل دارند که: تو ایران زندگی می کنید. اونم با روش های بند پ، ج، د و ... ( :دی ) حل شدنیه.
انشاء الله به زودی واستون لینک مصاحبه ای رو میذارم (1 سال پیش دیدم لینکشو باید پیدا کنم) با یک جوان 28 ساله که 2 تا CCIE داره (Routing and Switching و فکر کنم دومی Data Center بود) ایشون می گفت تا حالا با هیچ دستگاه فیزیکی کار نکردم و این جوان کارمند خود شرکت سیسکو که بود هیچ، مشاور رسمی شرکت سیسکو هم بود!
یعنی در خرید و طراحی واسه سایر شرکت ها مشاوره میداد). دستگاه هایی که تو GNS3 یا EVE باهاشون کار می کنید یا خود دستگاه هستند (با سخت افزار مجازی) مثل روتر 7200 و یا نسخه ای از IOS هست که روی لینوکس اجرا میشه (مثل IOL) و یا نسخه رسمی روتر سیسکو که شرکت سیسکو واسه زمینه مجازی سازی تولید کرده مثل CSR 1000v.
در واقع وقتی شما در این محیط کار می کنید عین همونیه که در محیط واقعی با دستگاه واقعی کار می کنید، دستورات عین همونه، IOS عین همون نسخه واقعیه فقط در مواردی به دلیل نیاز به سخت افزار خاص مثل ASIC بعضی از سناریوها و تکنولوژی ها فعلاً قابل انجام نیست.
مثل Storm-Control و دستوراتی مثل MLS که در مبحث QoS سوئیچ های Catalyst ازش استفاده میشه و چند مورد دیگه و حتی VPLS مربوط به مبحث MPLS VPNs (نمیدونم این چرا قابل اجرا نبود، حتماً نیاز به سخت افزار داشت!) شایدم تو نسخه های جدید IOL مشکل برطرف شده باشه (به عنوان مثال EtherChannel لایه 3 در نسخه اخیر به درستی کار می کنه و قبلاً پیاده سازی می کردیم ولی پاسخ echo request داده نمی شد).
فقط اینو یادتون باشه سناریوهای واقعی بسیار پیچیده ترند به عنوان مثال تو یه ISP بزرگ شاید بیشتر از ۲۰۰ روتر Edge داشته باشید ولی تو سناریوهای تمرینی ۶ یا ۸ تا! تو سناریوهای تمرینی حداکثر ۵۰ یا ۱۰۰ روت دیدید ولی در محیط واقعی مثل ISP این عدد میشه بالای ۵۰۰ هزار تا! پیدا کردن و رفع ایراد به مراتب سخت تر میشه و مشکلاتی تو شبکه دنیای واقعی پیش میاد
که بسیار عجیب غریب تر هستند! چون رو سخت افزار پیاده سازی شده اند و خرابی یه قطعه یا حتی شکستن یه پایه CPU میتونه مشکلات عجیب غریبی بوجود بیاره (یه بار زدم یکی از پایه های CPU سیستم یه بنده خدایی رو شکوندم، سیستم کار می کرد ولی بعضا گیر و هنگ می کرد) .
بله، شبیه ساز رسمی شرکت سیسکو VIRL هست که باید لایسنسشو تهیه کنید و رایگان نیست و نیاز به سخت افزار نسبتاً قدرتمندی داره و به صورت ماشین مجازی ارائه میشه.
بستگی به سلیقه شما داره ولی به شخصه EVE-NG رو بیشتر می پسندم و 1 سالی میشه کلا سوئیچ کردم رو EVE-NG و در مواقعی که مجبور میشم از GNS3 استفاده می کنم. به نظرم برنامه نویسان و طراحان GNS3 در زمینه تغییر رابط کاربری نمیخوان تجدید نظر کنند و EVE تجربه کاربری بهتری رو ارائه میده.
به شخصه از پروتکل RIP استفاده نمی کنم مگر اینکه مجبور بشم و دستگاه ها فقط از این پروتکل پشتیبانی کنند. ولی باز تو کتاب های سیسکو مطالب زیادی به این پروتکل اختصاص داده شده (تو CCIE حدود 120 صفحه) و برای درک مباحث مربوط به ایجاد Loop و همچنین جلوگیری از اون(Loop Prevention) باید با این پروتکل قدیمی آشنا بشید.
شما باید با این پروتکل ها آشنا باشید، واسه اینکه شاید در آینده در محیطی کار کنید که همچنان از این پروتکل ها استفاده میشه و یا برای رفع اشکال جایی برید که همچنان از Frame-Relay استفاده می کنند!! درسته سیسکو مباحثی مثل Frame-Relay رو تو آخرین ورژن کتاباش حذف کرده ولی به جاش انواع مختلف DMVPN رو اضافه کرده
که منطق و مکانیزمش (تو بحث کانفیگ) شبیه Frame-Relay هست. این ۲ تکنولوژی کاملا با هم فرق دارند و موارد استفادشونم فرق می کنه ولی منطق Mapping و Non-Broadcast بودنشون مثل همه و پیاده سازی پروتکل مسییریابی OSPF همون چالش هایی رو دربر داره که در Frame-Relay داشت.
آخرین نسخه که نمیشه گفت ولی در حال حاضر سیستم عامل های اخیر سیسکو روی هسته لینوکس پیاده سازی میشن (بصورت ماژولار هستند و IOS یکی از ماژول هایی هست که اجرا میشه) و میتونند از چندین هسته CPU استفاده کنند و میشه از API هایی که واسشون تدارک دیده شده استفاده کرد. این نسخه ها با اسم های IOS-XE و IOS-XR و NX-OS شناخته میشن که هرکدوم واسه مقاصد خاصی طراحی شده اند.
نمیتونم در مورد دوره هایی جز Routing and Switching نظر بدم چون اطلاعی ازشون ندارم ولی سناریوهای امتحان R&S توسط Emulator اخذ میشه عین VIRL و EVE-NG. حتی امتحان سطح CCIE R&S که از ورژن ۵ به بعد کلا دستگاه فیزیکی رو حذف کردند و کاملا توسط روتر و سوئیچ های مجازی برگزار میشه.
اعتبار مدارک CCNA و CCNP به مدت ۳ سال است و بعد ۳ سال باید کل امتحان رو دوباره انجام بدید ولی اعتبار مدرک CCIE به مدت ۲ سال بوده و بعد ۲ سال نیازی نیست کل امتحان CCIE رو دوباره بدید فقط کافیه Written Exam رو دوباره انجام انجام بدید (منظور امتحان تستی هست)
یعنی فقط امتحان تستی سوال و جواب برای Recertify کردن مدرک CCIE کافی هست. و نیازی نیست حتما Written Exam مختص مدرکتون باشه یعنی اگه CCIE R&S داشته باشید بعد ۲ سال میتونید Written Exam مربوط به Service Provider ,Security, Data Center و... رو بدید و گواهینامتون به مدت ۲ سال تمدید بشه.
در ایران مدارک رسمی سیسکو رو به صورت رسمی قبول ندارند! نه تنها سیسکو بلکه هیچ مدرک بین المللی اعتبار نداره! ولی میتونید با داشتن مدرک CCIE و کمی بند پ در ISP ها در لایه Core کار کنید ولی درآمدشو نمی دونم! در بهترین حالت شاید ۱۰ میلیون در ماه باشه. ولی در کشورهایی مثل کانادا, آمریکا, استرالیا, دوبی, سنگاپور و کلا هر کشوری که تو اون فناوری اطلاعات ارزش علمی بالایی داره
(چون تولید و درآمدزاییشون وابسته به فناوری اطلاعات است) داشتن مدرک CCNP درآمدی در حدود ۸ هزار دلار (ماهانه!) و داشتن CCIE درآمدی معادل ۱۲ هزار دلار به بالا (در ماه) داره! و با گرفتن هر مدرک اضافی (مثل MCSA یا CCIE Security) حتی اگه ارتقاء شغل نداشته باشید به حقوق ماهیانتون اضافه میشه!
در ترکیه و جمهوری آذربایجان امتحان های CCNA و CCNP برگزار میشه (در تست سنترهای رسمی سیسکو) و در دبی مرکز اخذ امتحان CCIE موجوده فقط باید ۶ ماه قبل ثبت نام کنید و خودتونو واسه روز امتحان آماده کنید. در ترکیه تست سنترهای سیار هم هستند که میشه توسط اونا امتحان CCIE رو داد و در سال فکر کنم ۱ یا ۲ بار میان به ترکیه. طبق تحقیقاتی که داشتم کسانی که تو این تست سنترها امتحان دادن از شرایط امتحان راضی نبودند و پیشنهادشون انجام اون تو تست سنترهای دائمی هست.
مدت زمان امتحان CCNA نود (۹۰) دقیقه, امتحان CCNP صد و بیت (۱۲۰) دقیقه و در نهایت CCIE ده (۱۰) ساعت است! امتحان CCIE از ۲ بخش تشکیل شده, یکی Written Exam که ۲ ساعت هست و اگر از اون سربلند بیرون بیایید! امتحان دوم ۸ ساعت هست که شامل رفع ایراد و کانفیگ میشه و به سخت ترین امتحان در بین دوره های IT معروف هست که تا الان حدود ۶۰ هزار نفر تونستند اونو اخذ کنند که اسامیشون در سایت www.cciehof.com موجوده.
نمیشه برای همه یه نسخه ای پیچید! بعضی ها با کتاب بهتر یاد می گیرند بعضی ها با آموزش های ویدئویی و بعضی ها هم کلاس های فیزیکی. برای من ترکیب کتاب و ویدئو بهتر جواب میده یعنی اول کتاب رو چندین بار مطالعه می کنم بعد ویدئو های مربوط به دوره رو چندین بار (روی این چندین باز خیلی تأکید می کنم) می بینم بعد شروع می کنم به تمرین سناریوها. البته با خوندن کتاب و دیدن ویدئوها هم هم زمان تمریناتشو انجام میدم. الان دوره های سایت توسینسو که توسط مهندس شوهانی و TosinsoGuys به زبان فارسی تدریس شده هم بسیار عالی هستند.
در این مورد فقط Workbook های دوره CCIE R&S رو دیدم و در مورد اونا میتونم نظر بدم, کتاب تمرین (Workbook) آقای Narbik Kocharians که مدرس رسمی سیسکو و مؤلف کتاب های سیسکو هستند رو پیشنهاد می کنم که میتونید تو EVE-NG هم پیاده سازیش کنید و به دو بخش تقسیم میشه:
کتاب تمرین اول که Foundation هست و مطالب پایه ای رو توضیح میده (همزمان با تمرین تدریس هم می کنند که بسیار جذابه) و کتاب تمرین Advanced Technologies که بسیار عالی هست و مطالب پیشرفته رو شامل میشه (چیزایی رو گفته که تو کتاب رسمی هم نیست و فراتر از اونه).
بعد تمرین های شرکت INE هست که اونم تقریبا مثل Advanced Technologies آقای Narbik هست ولی سناریوها و توپولوژی استفاده شده یکم پیچیده تره و در اوایل مغز آدمو از بین می بره! :دی. یه کتاب تمرین هم هست که به صورت رسمی از طرف سیسکو ارائه میشه و اسمش Cisco 360 هست و میگن خیلی شبیه امتحان Lab واقعیه. کتاب های دیگه ای هم هست مثل IT Expert که سطحش از ۳ تای قبلی پایینتره.
به نظر من یه متخصص سیسکو علاوه بر این دوره ها باید به سرورهای +TACACS و RADIUS هم آشنایی داشته (RADIUS سروری مثل SIB یا IBSng) چون تو بحث نگهداری و مدیریت متمرکز دستگاه ها نیاز به آشنایی با سرورهایی همچون Cisco ACS, ISE و همچنین در بحث مانیتورینگ توسط SNMP نیاز به NMS هایی مثل Solarwinds (البته Solarwinds Orion نرم افزاری فراتر از NMS هست) و نرم افزارهایی برای NetFlow Monitorng دارید.
نه صرفا با داشتن مدرک نمیشه گفت طرف مناسب کار تو یه بخش حرفه ایه. در حوزه فناوری اطلاعات داشتن تجربه به همون اندازه سواد با ارزشه به نظر من ۵۰ درصد موفقیت تو این زمینه داشتن تجربه و مابقی داشتن سواد واقعی (نه استفاده از Exam Dumps و خریدن پاسخ سوالات امتحان) و روابط عمومی بالا و تجربه کار گروهی و توانایی در یادگیری مطالب جدید هست (بعضی ها علاقه ای به یادگیری مطلب ندارند و بعد گذروندن یه دوره میزنن تو خط کار و دیگه چیز تازه ای یاد نمی گیرند که این مورد با روند علم فناوری اطلاعات همخوانی نداره).
چون تمرکز اصلی کتاب های سیسکو روی توضیح پروتکل ها و تکنولوژی های زیرساختی هست بنابر این مطالعه کتاب های سیسکو رو برای کسانی که علاقه مند به شبکه هستند چه در زمینه Routing and Switching و چه Wireless و Security و... پیشنهاد می کنم. به عنوان مثال در کتاب های سیسکو IPSec بصورت کامل توضیح داده میشه
(در دوره های Security) و تنظیماتش در سیسکو بصورت قدم به قدم هست یعنی شما باید همه چیز که مربوط به IPSec میشه رو به صورت گام به گام کانفیک کنید مثل ساخت ISAKMP Profile و تنظیم HAGLE که میشه تنظیم نوع Hash, نوع Authentication و Diffie Hellman Group, تنظیم Lifetime تونل و در نهایت نوع Encryption اون به طور کلی در سیسکو چیزی به اسم Wizard نداریم
(مثلا تو میکروتیک برای ساختن PPPoE Server کافیه چند تا تیک بزنید و Wizard ای رو دنبال کنید (قصدم توهین به میکروتیک و امثالش نیستا فقط تفاوتشونو میگم و چون اکثر عزیزان با میکروتیک آشنا هستند این شرکت و محصولاتشو مثال می زنم ولی در سیسکو به این شکل نیست باید شما بدونید BBA چی هست و کارش چیه و MTU رو چرا باید کاهش بدید و...)
همین باعث میشه پروتکل هارو خوب درک کنید (فقط بحث یادگیری نیست درک موضوع مهمتره و باعث میشه در ذهنتون موندگار بشه). برای مثال آخر هم در مورد کتاب های مربوط به دوره Wireless بگم: در اوایل میاد نظریه موج هارو توضیح میده و میگه دستگاه ها توسط موجها چطوری باهم ارتباط برقرار می کنند که تو میکروتیک صرفا به نحوه کانفیگ طول موج و... اشاره میشه.
دونستن جواب این سوال واسه کسانی که می خوان شروع کنند یکم سطح بالا هست ولی خیلی ها ازم پرسیدند. روترهایی مثل ۷۲۰۰ سیسکو از پردازنده های MIPS استفاده می کنند (کسانی که با میکروتیک کار کردند حتما متوجه شده اند که در برخی از مدل ها از پردازنده های MIPSBE استفاده شده) GNS3 با استفاده از Dynamips که یک مترجم دستورات پردازنده های MIPS به x86 هست میاد
و دستوراتی که برای پردازنده های MIPS اجرا میشه رو برای پردازنده های x86 ترجمه می کنه شبیه کاری که Emulator های Play Station باعث میشن بتونید بازی های PS رو روی PC های x86 اجرا کنید و در نهایت میاد واسه IOS مورد نظر سخت افزار روتر رو شبیه سازی می کنه (عین کاری که Hypervisor ها برای ماشین های مجازی انجام میدن و سیستم عامل متوجه نمیشه که با یه سیستم و سخت افزار خیالی طرفه).
نرم افزار Packet Tracer یک شبیه ساز هست و مثل GNS3 و EVE-NG مقلد نیست یعنی بسته واقعی ای در Packet Tracer بین روتر و سوئیچ ها رد و بدل نمیشه و صرفا توسط برنامه نویسی و شبیه سازی حرکت بسته ها و کارکرد پروتکل ها به کاربر نمایش داده میشه ولی در GNS3 و EVE-NG بسته ها بصورت واقعی رد و بدل میشن و دستگاه ها و سیستم عاملشون واقعی هستند حتی میتونید اونارو Capture کنید (توسط Wireshark). همچنین Packet Tracer برای تمرین دوره های CCNA طراحی شده و مناسب سطوح CCNP و بالاتر نیست.
بالاترین مدرک سیسکو CCAr یا Cisco Certified Architect هست و برای اخذش باید تمامی CCIE های مختلف و همچنین CCDE که میشه Cisco Certified Design Expert رو اخذ کنید (قابل توجهه که تا الان ۱۹۲ نفر تونستن مدرک CCDE رو اخذ کنند! بعد اقدام به اخذ CCAr کنید که هزینه امتحانش ۱۵ هزار دلار هست و هیچ دوره رسمی واسه یادگیریش نیست و در آخر هم تو دنیا فقط ۱۰ نفر تونستن مدرک CCAr رو اخذ کنند (به اینا که فکر می کنم تازه متوجه میشم در مقابل این دریا علم من قطره ای بیش نیست!)
انتخاب نرم افزار یه چیز سلیقه ای هست ولی بهترین نرم افزاری که در این زمینه باهاش کار کردم SecureCRT بوده که هم نسخه ویندوزش عالیه و هم MacOS.
تو ورژنی که سطح ADVENTERPRISE باشه و ترجیحا ورژن ۱۵ به بعد باشه (مثل ۱۵.۴) قادرید تمامی مباحث Routing رو پیاده سازی کنید.
خیر, سیسکو این نسخه رو مختص مهندسین شرکت خودش ارائه کرده و جهت تست تولید شده و استفاده از اون قانونی نیست. بهتره از VIRL استفاده کنید.
این سوال یکم کلیشه ای هست. ولی نامگذاری این سیستم عامل ها هیچ ربطی به همدیگه ندارند و سیستم عامل سیسکو مخفف Internetwork Operating System هست و دلیل اختلاف نداشتن این ۲ شرکت بر سر اسم هارو نمیدونم! شاید یکیش IOS هست و دیگری iOS (با i کوچک) به مشکل بر نمی خورند!
سیستم عامل EOS مختص شرکت Arista از نظر تشابه دستورات دقیقا کپی برابر اصل IOS سیسکو هست! و شرکت سیسکو به خاطر این کپی برداری از Arista (که تولید کننده سوئیچ های بسیار قدرتمند Data Center هست که مدیر عاملش هم از مدیران سابق سیسکو هست) شکایت و بعد دریافت جریمه به این شرکت اجازه داد تا تاریخ معین شده به صورت موقت از شکل و ساختار دستورات فعلی استفاده کنه
و رفته رفته این تشابه رو از بین ببره. من با دستگاه های Huawei کار نکردم ولی دوستان آشنا به تجهیزات Huawei چندین بار تو انجمن ذکر کردند که دستورات Huawei همان ساختار IOS را دارند ولی نام دستور متفاوت است (به عنوان مثال شاید دستور show سیسکو تو huawei بصورت view نوشته میشه)
آخرین سوال عجیب ولی سوال جالبیه! دلیل اول به خاطر قابل اعتماد بودن محصولاتشه. محصولات سیسکو از لحاظ کیفیت ساخت و کد نویسی سیستم عامل کم عیب و نقصش معروف شده. به شخصه طی ۵ سالی که با دستگاه های سیسکو کار کردم حتی ۱ بار هم ندیدم هنگ یا Freez کنه. البته این تجربه بنده حقیر هست شاید دوستان هنگ کردن IOS رو دیده باشند.
متخصص خارجی زبانی بود که از Uptime سوئیچ 2950 سیسکو Screen Shot ای گذاشته بود, سوئیچ به مدت ۷ سال Restart نشده بود! یعنی Uptime ای برابر ۷ سال داشت! بعد یه متخصص خارجی زبان چند سال پیش BGP Full Routing Table رو که میشه کل روت های موجود در شبکه اینترنت (رو روترهای ISP لود میشه و معادل بود با ۴۵۰ هزار روت) رو تو GNS3 روی روتر ۷۲۰۰ لود کرده بود
و میگفت بدون ایراد داره کار می کنه! دلیل دوم که در کتاب MPLS Fundementals خوندم ارائه پروتکل MPLS توسط سیسکو و امکانات فوق العاده MPLS VPN بود که با تنظیمات نسبتا ساده ای که داشت و منافع مالی که از ارائه سرویس L2 MPLS VPN و L3 MPLS VPN عاید ISP ها می شد باعث شد ISP ها بیان سمت دستگاه های سیسکو و یه دفعه با رشد چشمگیری روبرو بشه.
سومین دلیل ارائه کتاب های تخصصی برای جذب متخصصین سمت استفاده از دستگاه های سیسکو و همچنین ارائه امتیازاتی ویژه برای متخصصین Certified شده سیسکو بود به عنوان مثال تخفیف ویژه برای خرید تجهیزات توسط متخصصینی که مدرک رسمی این شرکتو دارند باعث شد علاقه مندان به شبکه به سمت یادگیری دوره های این شرکت برن (مثل App Store شرکت Apple که باعث میشد Developer ها از فروش نرم افزارهای تولیدیشون سود کلانی بدست بیارن). چهارمین دلیل پیشرو بودن در امر ارائه پروتکل های جدید توسط این شرکت هست.
طرح اولیه خیلی از پروتکل هایی که الان استفاده می کنیم رو شرکت سیسکو ارائه داده بعد به صورت جهانی ارائه شده مثل همین MPLS که اولین بار توسط سیسکو ارائه شد (Apple هم همون استراتژی رو داره یعنی مخترع تکنولوژی های ناب هست. صفحه لمسی خازنی, موس و استفاده از EFI به جای BIOS برای اولین بار توسط Apple پیشنهاد شد
و با مخالفت هایی روبرو شد الان می بینیم که UEFI جای BIOS رو گرفته!). زیاد از سیسکو تعریف و تمجید کردم :دی. اینا مواردی بود که به ذهن من اومد شاید دوستان دلایل دیگه ای هم داشته باشند که خوشحال میشم در کامنت ها ذکر کنند . امیدوارم این مطلب باعث علاقه مندی شما به دوره های سیسکو و رفع ابهامات در این مورد شده باشه.