HVAC چپست؟ اگر یک مدیر شبکه هستید یا حتی اگر یک کاربر ساده کامپیوتر هستید حتما به این موضوع دقت کرده اید که کامپیوتر شما بر روی خودش یک یا چندین FAN دارد ، کامپیوتر شما در محیط هایی که دارای رطوبت بسیار زیاد هستند ممکن است دچار اتصالی و خرابی و به قول خودمان سوختگی قطعات شوند ، کامپیوترهای شما در اثر گرمای زیاد ممکن است قطعات خودشان را تخریب شده ببینند و مثلا CPU یا هارد دیسک شما ممکن است بسوزد و به همین دلیل است که همیشه توصیه می شود میزان رطوبت هوا ، گرما یا دمای هوا و گردش هوا برای جلوگیری از ورود گرد و غبار در کامپیوتر را همواره باید در نظر داشته باشید .
حالا تصور کنید که شما یک کامپیوتر کوچک یا لپتاپ ندارید بلکه ده ها یا شاید صدها سرور فیزیکی قدرتمند با تعداد Power Supply های زیاد و برق های اضطراری و رک های زیاد و .... را در قالب یک مرکز داده یا اتاق سرور در کنار هم قرار داده اید و اینها بصورت یکجا شروع به فعالیت و تولید گرما و حرارت می کنند و این محیط کاملا بسته و مسدود شده است و راهی برای ورود و خروج هوا وجود ندارد ، شک نکنید که آنقدر CPU های سرورهای شما داغ می کند که در کسری از ساعت حداقل چند سرور شما دمایی بالای 100 درجه پیدا می کنند و در اینجاست که مفهومی به نام HVAC یا سیستم های تهویه مطبوع به کمک مراکز داده یا اتاق های سرور می آیند.
HVAC مخفف واژه های Heating یا گرمایش ، Ventilation یا تهویه و Air Conditioning یا تهویه مطبوع می باشد. این مفهوم یا بهتر بگوییم تجهیزات در واقع قبل از ورود سرورها در اتاق سرور یا مرکز داده شما مستقر می شوند و همانطور که از نامشان هم پیداست برای کنترل کردن دما ، رطوبت ، گرد و غبار و فیلترینگ هوای پاک و البته خنک کردن سرورها و تجهیزات مورد استفاده قرار می گیرند . HVAC یک سیستم کامل است که در تمامی مراحل اجرایی یک مرکز داده اعم از انتخاب سخت افزارها ، کابل کشی ، ذخیره سازی داده ها ، تجهیزات اطفاء حریق و حتی سیستم های امنیت فیزیکی باید در نظر گرفته شوند و از قبل طراحی شده باشند .
این روزها بدون HVAC امکان استفاده از یک مرکز داده تقریبا وجود ندارد ، ساده ترین نوع HVAC وجود یک کولر گازی در اتاق یا مرکز داده است که دمای هوا را بسیار خنک و چه بسا باید سرد نگه دارد ، شما اگر در حال طراحی یک شبکه هستید حتما باید موارد مربوط به HVAC را در طراحی مرکز داده خودتان در نظر داشته باشید و پیمانکار مناسب را برای این مورد انتخاب کنید.
بدون استثناء تقریبا همه دستگاه ها و تجهیزات سخت افزاری که در محیط های مراکز داده مورد استفاده قرار می گیرند قدرت تحمل مشخصی در برابر میزان دما و رطوبت از خودشان نشان می دهند و به همین دلیل است که پیمانکار مرکز داده قبل از انتخاب تجهیزات HVAC باید تا حدودی در خصوص نوع سرورها و تجهیزات مورد استفاده و میزان انرژی مصرفی آنها اطلاعات داشته باشد. HVAC یک کولر گازی ساده نیست بلکه یک مجموعه از فرآیند ها است که از سقف یک مرکز داده گرفته تا کف و دیوارها همگی را شامل می شود .
سقف های ضد حریق و کاذب که لوله کشی های سرمایشی از آنها عبور کرده باشد و حتی در بین رک ها FAN هایی که باید وجود داشته باشند و قدرت آنها در تهویه کردن هوای داخل RACK و .... میزان تهویه و تسویه هوا و قدرت کولر گازی با توجه به اندازه محیط و .. از جمله مواردی است که در یک سیستم HVAC باید به درستی طراحی شوند ، بعضا دیده شده است خروجی آب کولر گازی اتاق سرور یا مرکز داده به درون کف کاذب وارد می شود و رطوبت محیطی جذب و به کف اتاق منتقل می شود و ....
جالب است بدانید که HVAC یک پارامتر زیست محیطی محسوب می شود و برای تهویه هوای مطبوع حتی برای مدیران شبکه نیز می تواند مورد استفاده قرار بگیرد ، HVAC برای کنترل کیفیت هوا و حرارت قابل قبول در مراکز داده به وجود آمده است و جالبتر اینکه بخشی از رشته مهندسی مکانیک نیز به همین مورد اختصاص دارد که چگونه ما HVAC مبتنی بر پایه و اصول ترمودینامیک ، مکانیک سیالات و انتقال حرارت درست باید طراحی کنیم.
با توجه به ماهیت فعلی وب سایت توسینسو که بیشتر مباحث IT و ICT را مورد توجه قرار می دهد HVAC ها را بیشتر در این حوزه می شناسیم اما بد نیست بدانید که امروزه سیستم های پیشرفته HVAC برای خانه های مسکونی ، ساختمان های بزرگ و آپارتمان ها و سیستم های کنترل دما و رطوبت مرکزی ، هتل ها و سایر مراکز صنعتی و اداری مثل بیمارستان ها و حتی کشتی ها و زیردریایی ها و هواپیما ها نیز مورد استفاده قرار می گیرند و طبیعی است که شما قرار نیست همان تجهیزاتی که در مرکز داده سرورهای خود استفاده می کنید را در هواپیما نیز استفاده کنید.
تصویر بالا قسمتی از تجهیزات و لوله کشی های خنک کننده یکی از مراکز داده شرکت گوگل می باشد ، HVAC ها علاوه بر کنترل دمای محیط و جایگزینی هوای ناسالم با هوای پاک و بالا بردن کیفیت هوا شامل موارد دیگری نیز می شوند که از جمله آنها می توانیم به بازسازی و تولید اکسیژن بیشتر برای محیط ، حذف رطوبت محیط ، حذف بوها ، حذف دود و گرد و غبار ، حذف باکتری ها و مواد سمی از هوا و همچنین دریافت و حذف دی اکسید کربن از هوا اشاره کرد.
HVAC ها هوا را از بیرون ساختمان یا محیط دریافت می کنند ، در صورت نیاز تسویه می کنند ، آنرا در محیط به گردش در می آورند و کیفیت هوای درون ساختمان یا محیط های بسته را متناسب با نیاز طبیعی انسان یا تجهیزاتی که در آن محیط وجود دارند تنظیم می کنند ، برای مثال HVAC های مورد استفاده در هواپیما باید درون هواپیمایی که در فاصله 10 کیلومتری از زمین در حال پرواز است را گرم نگه دارد زیرا دمای بیرون می تواند تا 50 درجه زیر صفر باشد و دمای هوای کابین هواپیما توسط سیستم های HVAC به 25 درجه تنظیم می شود. در دوره آموزش نتورک پلاس و در قسمت تجهیزات پاور و برق در کامپیوترها و شبکه در این خصوص صحبت کرده ایم. امیدوارم مورد توجه شما قرار گرفته باشد . TOSINSO ای شوید و آن را به همه معرفی کنید.