اثر زیگارنیک (Zeigarnik Effect) در زندگی شما بسیار به وجود آمده است و شما آن را به وضوع لمس کرده اید . اگر شما هم به این موضوع فکر کرده باشید که چرا کارهایی که نیمه تمام می ماند ، بیشتر در ذهن شما باقی می ماند شما معنی و مفهوم اثر زیگارنیک را درک کرده اید . به زبان بسیار ساده اثر زیگارنیک یعنی شما کارهایی که نیمه تمام می گذارید را بیشتر به یاد می آورید .
برای مثال اگر شما فیلمی را ببینید ، وسط فیلم برق برود و ادامه آن را نبینید و در عین حال دوست شما همان فیلم را بصورت کامل دیده باشد ، اگر در خصوص فیلم از دوستتان سوال کنید قطعا جزئیات کمتری به نسبت شما از فیل می داند . این دقیقا همان اثر زیگارنیک است ، یعنی ذهن شما به دلیل پایان نیافتن یک پردازش در مغز همچنان درگیر پردازش کردن و جزئیات آن می شود و به این حالت اثر زیگارنیک می گویند.
قطعا دانستن تاریخچه این موضوع چندان در درک موضوع تاثیر زیادی ندارد ، طبیعتا اسم زیگارنیک به کاشف آن بر می گردد که یک روانشناس روسی است . زیگارنیک یک روز که به یک رستوران می رود متوجه می شود که گارسن های رستوران به جای اینکه سفارش ها را در دفترچه یادداشت بنویسیند ، آنها را حفظ می کنند !!!
آنها سفارش ها را گم نمی کردند و به خوبی به یاد داشتند اما نکته جالب برای زیگارنیک این بود که وقتی سفارش تمام می شود ، این سفارش به کلی از ذهن گارسن خارج می شد و دیگر به خاطر آورده نمی شد ! به زبان ساده کاری که برای گارسن تمام شده تلقی می شد از ذهن و حافظه او حذف می شود !
این موضوع برای زیگارنیک جالب شد و تصمیم گرفت که آزمایش هایی برای اثبات وجود چنین موضوعی انجام بدهد ، یکی از آزمایش ها همین بحث نمایش فیلم بود . به چند نفر فیلمی نمایش داده شد ، از این چند نفر که بصورت جداگانه فیلم را دیدند ، برخی فیلم را بصورت تمام و کمال و برخی بصورت ناتمام دیدند . بعد از چند روز از این افراد خواسته شد که فیلم را تعریف کنند و جالب اینجا بود که افرادیکه فیلم را ناقص دیده بودند به خوبی جزئیات فیلم را تعریف می کردند ، برعکس افرادی که فیلم را کامل دیده بودند !
این آزمایش ها ، تئوری زیگارنیک را اثبات کرد و اثر زیگارنیک نامیده شد . اگر فرض کنیم که ذهن انسان یک کامپیوتر باشد وقتی Task یا وظیفه ای به او سپرده می شود سعی می کند که آن را کامل کند و تمام کند. بعد از کامل شدن Task دیگر پردازش کامپیوتر درگیر آن نخواهد بود ، اما اگر این Task کامل نشود دائما از کامپیوتر و قدرت پردازشی آن استفاده می کند و بار اضافه روی CPU شما می اندازد و تا زمان کامل شدن CPU اطلاعات دقیقی از آن وظیفه دارد . حالا می توانیم به دو صورت خوبی یا بدی اثر زیگارنیک را برداشت کنیم .
اگر انسان دچار اثر زیگارنیک شود کم کم پردازش های زیادی ذهن او را درگیر می کند به شکلی که نمی تواند وظایف جدیدی در ذهنش تعریف کند و ذهن کم کم فرسوده می شود و قدتر تفکر و تمرکز پایین می آید . از طرفی از نظر بازاریابی و تجارت اثر زیگارنیک بسیار می تواند در این خصوص به شما کمک کند. اگر تبلیغات اینستاگرامی را دیده باشید که یک نصفه کلیپ برای شما پخش می شود ، نیمه ای از آن نمایش داده می شود و بعد به شما می گویند که اگر می خواهید فیلم کامل را ببینید فلان صفحه را Follow کنید یا به فلان کانال بپیوندید .
این دقیقا نکته است که در بازاریابی بسیار موثر است . ذهن انسان به دنبال تکمیل کردن وظیفه مغز است و با توجه به کامل نشدن فرآیند دیدن کلیپ به دنبال تکمیل آن به سمت تبلیغاتی که هدف بازاریاب است هدایت می شود. این کلیاتی از اثر زیگارنیک است . اگر نظری در این خصوص دارید خوشحال می شویم در جزیره روانشاسی یا بازاریابی وب سایت توسینسو مطرح کنید .