نرم افزار مایکروسافت ورد یکی از قدرتمندترین نرم افزارهای ویرایش و یا ایجاد فایل متنی به شمار می‌رود. اما بسیاری از کاربران، مخصوصاً دانشجویان یا کارمندانی که در حال تهیه گزارش‌های رسمی یا پایان‌نامه هستند، همیشه با یک چالش بزرگ درگیرند: چطور می‌توان صفحات اول سند (مانند صفحه جلد، تقدیر و تشکر یا فهرست) را بدون شماره صفحه نگه داشت و شماره‌گذاری عددی را مثلاً از صفحه چهارم یا پنجم (شروع فصل اول) آغاز کرد؟

چطور می‌توان کاری کرد که هدر یا فوتر فصل اول با فصل دوم کاملاً متفاوت باشد؟

این‌ها سوالاتی هستند که تقریباً همه کاربران ورد در مقطعی با آن روبرو می‌شوند.در این مقاله، قرار است یک بار برای همیشه این مشکل را به صورت اصولی و حرفه‌ای حل کنیم.

درک مشکل: چرا هدر و فوتر من در همه صفحات تکرار می‌شود؟

قبل از اینکه سراغ راه‌حل برویم، باید بدانیم مشکل از کجاست. نرم افزار Word  به صورت پیش‌فرض، کل سند شما را «یک بخش واحد» (One Section) در نظر می‌گیرد. وقتی شما در این بخش واحد، یک هدر (Header) یا فوتر (Footer) ایجاد می‌کنید، ورد تصور می‌کند که شما می‌خواهید این اطلاعات در تمام صفحات تکرار شود.

بسیاری از کاربران تازه‌کار، برای رفتن به صفحه بعد از کلید Enter یا در نهایت از Page Break (شکست صفحه) استفاده می‌کنند. اما Page Break فقط محتوا را به صفحه بعد منتقل می‌کند و سند شما را به «بخش‌های» مجزا تقسیم نمی‌کند.

کلید طلایی حل این مشکل، مفهومی به نام Section Break (شکست بخش) است.

آموزش ایجاد هدر ، فوتر و شماره صفحه متفاوت در ورد (Word)

گام اول: بخش‌بندی (Section Break) سند

اولین قدم این است که به ورد بگویید کدام صفحات شما قرار است با هم متفاوت باشند.

برای این کار، ماوس را در انتهای آخرین خط صفحه‌ای که می‌خواهید بخش اول شما باشد قرار دهید (مثلاً، انتهای صفحه فهرست و قبل از شروع فصل اول).

  1. به تب Layout (در نسخه‌های قدیمی‌تر Page Layout) بروید.
  2. روی گزینه Breaks کلیک کنید.
  3. در زیرمجموعه Section Breaks، گزینه Next Page را انتخاب کنید.

 

حالا سند شما به دو «بخش» کاملاً مجزا تقسیم شده است. اگر روی هدر یا فوتر بخش جدید (مثلاً فصل اول) دابل کلیک کنید، می‌بینید که بالای آن نوشته شده Header -Section 2- و بالای هدر صفحه قبلی نوشته Header -Section 1-.

گام دوم: قطع کردن اتصال (Link to Previous)

شما سند را به دو بخش تقسیم کردید، اما یک مشکل کوچک وجود دارد: این دو بخش هنوز به هم «متصل» هستند. اگر هدر بخش ۲ را تغییر دهید، هدر بخش ۱ هم تغییر می‌کند. باید این اتصال را قطع کنیم.

آموزش ایجاد هدر

حالا بخش ۱ و بخش ۲ کاملاً از هم مستقل هستند. شما می‌توانید هدر و فوتر بخش ۱ (صفحات اولیه) را به طور کامل پاک کنید، در حالی که هدر و فوتر بخش ۲ دست‌نخورده باقی می‌ماند.

گام سوم: تنظیم شماره صفحه دلخواه

حالا که بخش‌ها مستقل شده‌اند، به راحتی می‌توانیم شماره‌گذاری را از بخش ۲ (فصل اول) شروع کنیم.

آموزش ایجاد هدر

تمام شد! حالا شما سندی دارید که صفحات اولیه آن (بخش ۱) هیچ شماره‌ای ندارد و شماره‌گذاری اصلی از ۱ در بخش ۲ آغاز می‌شود.

نکته حرفه‌ای: صفحات زوج و فرد متفاوت

اگر در حال نوشتن کتاب یا جزوه هستید، شاید بخواهید هدر یا فوتر صفحات زوج و فرد متفاوت باشد (مثلاً نام کتاب در صفحات زوج و نام فصل در صفحات فرد).

جمع‌ بندی

همانطور که دیدید، ایجاد هدر، فوتر و شماره‌گذاری متفاوت در ورد  کار پیچیده‌ای نیست، به شرطی که منطق اصلی آن یعنی Section Break و Link to Previous را به درستی درک کرده باشید. این دو ابزار، کنترل کامل ساختار سند را به شما می‌دهند.