شیرپوینت (SharePoint) یک پلتفرم همکاری و مدیریت محتوای سازمانی است که توسط مایکروسافت توسعه داده شده است. به زبان ساده تر ، شیرپوینت یک سیستم مدیریت مستندات و پرتال سازمانی است . این ابزار به شرکتها و سازمانها کمک میکند تا اطلاعات، اسناد و فرآیندهای کاری خود را به صورت مؤثری مدیریت و سازماندهی کنند. شیرپوینت یک راهحل قدرتمند برای مدیریت اسناد، اتوماسیون فرآیندها، همکاری تیمی و ایجاد اینترانت سازمانی ارائه میدهد.
- شیرپوینت بر روی ویندوز سرور راه اندازی می شودی بنابراین یادگیری دوره آموزشی MCSA ویندوز سرور برای پیاده سازی شیرپوینت سرور در محیط های سازمانی الزامی است.
تاریخچه شیرپوینت ، از سال 2001 تا 2025
شیرپوینت اولین بار در سال 2001 توسط مایکروسافت معرفی شد. این پلتفرم در ابتدا به عنوان ابزاری برای مدیریت اسناد و اشتراکگذاری فایلها طراحی شده بود، اما به مرور زمان قابلیتها و ویژگیهای بیشتری به آن اضافه شد. تاریخچه شیرپوینت را میتوان به صورت زیر مرور کرد:
2001 - معرفی اولیه: اولین نسخه شیرپوینت تحت نام SharePoint Portal Server 2001 و SharePoint Team Services منتشر شد.
2003 - نسخه بهروز شده: با انتشار SharePoint Portal Server 2003، امکانات بیشتری برای مدیریت اسناد و همکاری تیمی فراهم شد.
2007 - پیشرفت چشمگیر: نسخه Microsoft Office SharePoint Server (MOSS) 2007 ارائه شد که امکان سفارشیسازی بیشتر و قابلیتهای جدیدی مانند Workflow را به همراه داشت.
2010 - تحولی بزرگ: SharePoint 2010 با یک رابط کاربری بهروز شده، امکانات اجتماعی، و ادغام بهتر با ابزارهای مایکروسافت منتشر شد.
2013 - تمرکز بر فضای ابری: SharePoint 2013 با تمرکز بیشتر بر روی نسخه ابری و قابلیتهای جدید برای جستجو، همکاری و مدیریت اطلاعات معرفی شد.
2016 - یکپارچگی با Microsoft 365: این نسخه با یکپارچگی بهتر با سرویسهای ابری مایکروسافت و تمرکز بر بهبود امنیت و عملکرد منتشر شد.
2019 - توسعه بیشتر: SharePoint Server 2019 با ویژگیهای جدیدی برای تجربه کاربری بهتر و قابلیتهای مدرنتر به بازار آمد.
نسخههای اخیر - SharePoint Online: تمرکز مایکروسافت به تدریج به سمت SharePoint Online و سرویسهای مبتنی بر فضای ابری تغییر کرد که بخشی از اشتراک Microsoft 365 است.
کاربردهای اصلی شیرپوینت ، کجا شیرپوینت استفاده کنیم؟
شیرپوینت کاربردهای گستردهای دارد که هر کدام میتوانند در بهبود عملکرد سازمانها نقش کلیدی ایفا کنند. برخی از این کاربردها عبارتند از:
1. مدیریت اسناد (Document Management):
شیرپوینت امکان ذخیره، اشتراکگذاری و سازماندهی اسناد را در یک فضای متمرکز فراهم میکند. ویژگیهایی مانند:
- نسخهبندی اسناد (Version Control)
- جستجوی پیشرفته اسناد
- تنظیم سطوح دسترسی به فایلها و پوشهها
2. همکاری تیمی (Team Collaboration):
شیرپوینت محیطی برای همکاری تیمها در پروژهها ایجاد میکند. اعضای تیم میتوانند:
- به صورت همزمان روی اسناد کار کنند.
- نظرات خود را به اشتراک بگذارند.
- از ویژگیهایی مانند لیستها و کتابخانهها برای مدیریت کارها استفاده کنند.
3. اتوماسیون فرآیندها (Workflow Automation):
اتوماسیون فرآیندها یکی از مهمترین قابلیتهای شیرپوینت است. با این ویژگی میتوانید:
- فرآیندهای تکراری را کاهش دهید.
- تأیید اسناد یا درخواستها را سادهتر کنید.
- بهرهوری کلی سازمان را افزایش دهید.
4. ایجاد اینترانت سازمانی:
با ایجاد اینترانت در شیرپوینت، سازمانها میتوانند:
- دسترسی کارکنان به اخبار و اطلاعیهها را بهبود بخشند.
- منابع آموزشی را به صورت متمرکز ارائه دهند.
- ابزارها و اطلاعات سازمانی را در یک مکان قرار دهند.
- شیرپوینت یک سرویس تحت وب است که برای پیاده سازی نیاز به راه اندازی وب سرور IIS دارد ، برای آموزش IIS می توانید به این لینک مراجعه کنید.
ویژگیهای کلیدی شیرپوینت ، بررسی قابلیت ها
شیرپوینت دارای ویژگیهای متنوعی است که آن را به ابزاری قدرتمند برای سازمانها تبدیل کرده است. این ویژگیها عبارتند از:
یکپارچگی با مایکروسافت آفیس: شیرپوینت به صورت کامل با نرمافزارهای مجموعه مایکروسافت آفیس مانند Word، Excel و Outlook یکپارچه است.
امنیت بالا: این پلتفرم امکان تنظیم دقیق دسترسیها برای کاربران و گروههای مختلف را فراهم میکند.
جستجوی پیشرفته: شیرپوینت از یک موتور جستجوی پیشرفته برای یافتن اطلاعات، اسناد و افراد استفاده میکند.
قابلیت سفارشیسازی: شیرپوینت این امکان را فراهم میکند که سایتها و صفحات بر اساس نیازهای خاص سازمان طراحی و سفارشی شوند.
پشتیبانی از اپلیکیشنهای موبایل: این ابزار به کاربران اجازه میدهد که از طریق اپلیکیشنهای موبایل به اطلاعات دسترسی پیدا کنند و همکاری کنند.
مفهوم Webpart و کاربرد آن در شیرپوینت
یکی از جذابترین ابزارها در شیرپوینت Webpart است که نقش مهمی در سفارشیسازی صفحات ایفا میکند. Webpartها بخشهایی از صفحه هستند که میتوانند اطلاعات یا قابلیتهای خاصی را نمایش دهند. کاربردهای اصلی Webpart عبارتند از:
نمایش محتوا :نمایش لیستها و کتابخانههای اسناد. نمایش اخبار و اطلاعیهها.
ابزارهای تعاملی : فرمهای ارتباطی ، نظرسنجیها و گرافها.
اتصال به دادههای خارجی : نمایش دادههای مربوط به سیستمهای دیگر مانند CRM یا ERP.
سفارشیسازی صفحات : امکان تغییر ظاهر و محتوای صفحات بر اساس نیازهای سازمان.
Webpartها تجربه کاربری را بهبود میبخشند و به مدیران سایت این امکان را میدهند که صفحات شیرپوینت را مطابق نیازهای خاص خود طراحی کنند.شیرپوینت از بانک اطلاعاتی MSSQL سرور مایکروسافت استفاده می کند ، برای یادگیری مدیریت SQL سرور می توانید به این لینک مراجعه کنید.
نسخههای مختلف شیرپوینت
مایکروسافت شیرپوینت در نسخههای مختلفی عرضه میشود که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند:
SharePoint Online: نسخه ابری شیرپوینت که بخشی از اشتراک Microsoft 365 است و نیازی به سرور محلی ندارد.
SharePoint Server: نسخه محلی که روی سرورهای سازمان نصب میشود و کنترل بیشتری روی اطلاعات و تنظیمات ارائه میدهد.
SharePoint Foundation: نسخه رایگان و محدودتری که اکنون دیگر توسط مایکروسافت پشتیبانی نمیشود.
مزایای استفاده از شیرپوینت
استفاده از شیرپوینت مزایای بسیار زیادی دارد که در بهبود فرآیندها و افزایش بهرهوری سازمانها نقش مهمی ایفا میکند. این مزایا را میتوان به صورت کلی به مزایای سازمانی، امنیتی و بهرهوری تقسیم کرد. اگر بخواهیم این مزایا را به صورت تیتروار بیان کنیم، عبارتند از:
- افزایش بهرهوری تیمی: همکاری ساده و سریعتر بین اعضای تیم.
- کاهش خطا: امکان اتوماسیون فرآیندها و نسخهبندی اسناد.
- دسترسی آسان: دسترسی از طریق وب، موبایل و دسکتاپ.
- صرفهجویی در زمان و هزینه: بهبود مدیریت منابع و فرآیندها.
فارسیسازی و پشتیبانی از زبان فارسی در شیرپوینت
یکی از نیازهای اساسی سازمانهای ایرانی در استفاده از شیرپوینت، قابلیت پشتیبانی از زبان فارسی و راستچین بودن محیط است. مایکروسافت در نسخههای اخیر شیرپوینت امکانات بیشتری برای زبانهای راستچین از جمله فارسی فراهم کرده است. روند فارسیسازی شیرپوینت شامل مراحل زیر است:
نصب بسته زبان فارسی : بستههای زبان (Language Pack) برای شیرپوینت توسط مایکروسافت ارائه میشود که با نصب آنها میتوان رابط کاربری را به فارسی تغییر داد.این بسته شامل ترجمههای استاندارد برای منوها، پیامها و سایر اجزای رابط کاربری است.
فعالسازی زبان فارسی : پس از نصب بسته زبان، میتوان از طریق تنظیمات سایت زبان فارسی را به عنوان زبان پیشفرض یا یکی از زبانهای پشتیبانیشده انتخاب کرد. امکان انتخاب زبان توسط کاربران نیز در صورت نیاز فعال میشود.
راستچین کردن صفحات : بستههای زبان معمولاً راستچین بودن صفحات را نیز به صورت خودکار فعال میکنند، اما ممکن است برای طراحیهای خاص نیاز به تنظیمات اضافی باشد.
سفارشیسازی ترجمهها : در صورتی که ترجمههای پیشفرض نیازمند اصلاح باشند، مدیران میتوانند از فایلهای منابع (Resource Files) برای اعمال تغییرات استفاده کنند.
پشتیبانی از تقویم شمسی : با استفاده از افزونهها یا ابزارهای سفارشی، میتوان تقویم شمسی را به محیط شیرپوینت اضافه کرد و تجربه کاربری را برای کاربران فارسیزبان بهبود داد. این امکانات باعث میشود که سازمانهای ایرانی بتوانند از شیرپوینت به صورت کامل و با کارایی بالا بهرهبرداری کنند
پیشنیازهای نرمافزاری و سختافزاری برای راهاندازی شیرپوینت
راهاندازی شیرپوینت به زیرساختهای نرمافزاری و سختافزاری خاصی نیاز دارد. در ادامه به این موارد اشاره میکنیم:
پیشنیازهای نرمافزاری نصب شیرپوینت :
سیستمعامل : ویندوز سرور (نسخههای پشتیبانیشده مانند Windows Server 2016 یا 2019).
پایگاه داده : Microsoft SQL Server (نسخههای استاندارد یا Enterprise).
پیشنیازهای نرمافزاری دیگر : .NET Framework. ، IIS (Internet Information Services) برای مدیریت وب. Windows PowerShell برای مدیریت و پیکربندی.
نسخه شیرپوینت : SharePoint Server (نسخههای مناسب با نیاز سازمان).
پیشنیازهای سختافزاری نصب شیرپوینت
پردازنده : حداقل چهار هسته پردازنده برای هر سرور.
حافظه (RAM) : حداقل 16 گیگابایت برای محیطهای کوچک ، 32 گیگابایت یا بیشتر برای محیطهای بزرگ و پرترافیک.
فضای ذخیرهسازی : حداقل 80 گیگابایت فضای خالی برای نصب ، فضای اضافی برای پایگاه دادهها و فایلهای کاربری.
شبکه : اتصال پرسرعت و پایدار برای ارتباط بین سرورها و کاربران.
سایر ملاحظات نصب شیرپوینت سرور
مجازیسازی : امکان استفاده از زیرساختهای مجازی مانند VMware یا Hyper-V برای کاهش هزینهها.
امنیت : استفاده از گواهینامههای SSL برای ارتباطات امن.
نتیجهگیری در بررسی شیرپوینت
شیرپوینت یکی از قدرتمندترین ابزارهای مدیریت اطلاعات و همکاری سازمانی است که میتواند تحول بزرگی در نحوه مدیریت و اشتراکگذاری اطلاعات ایجاد کند. این ابزار برای سازمانهایی که به دنبال افزایش بهرهوری، امنیت اطلاعات و بهبود ارتباطات داخلی هستند، یک انتخاب ایدهآل محسوب میشود.
خیر فقط با پلتفرم مایکروسافت کار میکنه متاسفانه ...
برای توسعه از زبان php هم میشه استفاده کرد؟
خیر برای SharePoint Administration نیازی به دونستن زبان برنامه نویسی نیست ، برای Development نیاز به برنامه نویسی دارید
با سلام
خواستم بدونم که برای کار با شیرپوینت حتما نیاز هست که زبان برنامه نویسی هم بلد باشیم؟ و اگر از برنامه نویسی دانشی نداشته باشیم دیگه نمیشه با اون کار کرد؟ اگه در این مورد یکی از مهندسین عزیز توضیح بدن ممنون میشم.
سئوال یک : خوب پویان جان صد در صد به سرور احتیاج هست ولی خوب این مسئله بر میگرده به شیوه استفاده شما از شیرپوینت و Load کاری که شما روی این سرور دارین ، مثلا برای چه تعداد کاربر می خاین از شیرپوینت استفاده کنین ؟ 20 تا 100 تا ؟ خوب اگر برای 20 تا کاربر میخاین با یه Virtual Machin با 1 گیگ رم و یه CPU 3 مگا هرتز کارت راه میفته ولی اگر برای یک سازمان یا یک شرکت بزرگ با حجم کاری بالا هستی حتما باید سرور ( پی سی اسمش روشه یعنی کامپیوتر خونگی تو ایران رسمه به عنوان سرور استفاده میکنیم وگر نه کارش مشخصه ) تهیه کنید .
سئوال دوم : باید بگم فایلی که انتخاب شده اول میاد رو سیستم قرار میگیره و طبیعتا عین یک فایل رو سیستم باهاش برخورد میشه ، یعنی در واقع روی سیستم شما دانلود میشه و بعد شما ویرایشش می کنین و در این موقع عین یک فایل روی سیستم اگر شیرپوینت مشکلی داشته باشه روی فایل شما تا لحظه ای که Save نکردین تاثیری نداره ولی وقتی Save رو زدین می تونین بگین که یک کپی روی سیستم شما بگیره تا بصورت Temp نگهداری بشه.راستی اینم بگم که وقتی کسی فایلی رو از روس شیرپوینت باز میکنه نفر دوم اگر بخاد فایل رو باز کنه صرفا در حالت Read Only میتونه بازش کنه تا زماینیکه فایل اولی بسته بشه.
سئوال سوم : اصلا پایه و اساس کار شیرپوینت بر اساس Permission ها و سطوح دسترسی هست که مدیر سیستم تعیین میکنه و شما به عنوان مدیر می تونین دونه دونه قسمت ها رو تفویض اختیار کنین در عین حالی که نظارت کامل بر روی کل امور دارین . مستندات و مدارک هم از این قضیه استثناء نیستن.
1- آیا برای راه اندازی شیرپوینت حتما به یک سرور احتیاج هست یا با یک پی سی معمولی ( حالا مثلا با رم بالا ) جواب میده ؟
2- چه روی سرور چه روی پی سی ، فرض کن یک یوزر در حال وارد کردن اطلاعات هست اگر این وسط سرور مربوطه به هر عنوان در دسترس نباشه یا مثلا ارتباط کاربر با شبکه قطع بشه تکلیف اطلاعاتی که هنوز ذخیره نشده چیه منظورم اینه که آیا جایی بوطر موقت روی دستگاه یوزر ذخیره میشه مثل Temp ویندوز ؟
3 - آیا امکان داره تفویض اختیار کرد منظورم اینه که نمیخوام کاربرانی که مدیریت این فایلها رو قراره داشته باشند تمامی دسترسی ها مثل ایجاد فروم رو برای نمونه داشته باشند و فقط در حد مدیریت اون اسناد بتونن با شیرپوینت کار کنن امکانش هست یا خیر ؟