شاید برای شما هم پیش آمده باشد که هنگام تایپ یک متن در نرمافزار Word و استفاده از حالت Justify (تراز از دو طرف)، فاصلههای بسیار زیاد و نازیبایی بین کلمات ایجاد شود. این مشکل، ظاهر سند شما را غیرحرفهای و نامرتب نشان میدهد. خبر خوب این است که مایکروسافت ورد ابزاری ساده اما قدرتمند برای حل این مشکل دارد: Hyphenation.
به عنوان فردی که سالها تجربه تدریس ICDL و اصول صفحهآرایی را دارم، معتقدم استفاده صحیح از این ابزار یکی از نشانههای تسلط بر واژهپردازها و احترام به خواننده است. در این مقاله، به شما نشان خواهیم داد که Hyphenation چیست و چگونه میتوانید از آن برای ایجاد اسنادی زیباتر و خواناتر استفاده کنید.
Hyphenation یا «شکستن کلمات» چیست؟
Hyphenation (هایفنیشن) فرآیندی است که در آن، نرمافزار ورد به صورت هوشمند کلماتی را که در انتهای یک خط قرار میگیرند و طولانیتر از فضای موجود هستند، میشکند. این کار با قرار دادن یک خط تیره (-) در بخش مناسبی از کلمه (معمولاً بین هجاها) و انتقال ادامه کلمه به خط بعدی انجام میشود.
هدف اصلی این ابزار، ایجاد تعادل و یکنواختی در متن، به خصوص در متون تراز شده (Justified)، و جلوگیری از ایجاد «رودخانههای سفید» (فاصلههای خالی زیاد بین کلمات) است.
فعالسازی Hyphenation خودکار در ورد
سادهترین و سریعترین راه برای استفاده از این قابلیت، فعال کردن حالت خودکار آن است. در این حالت، ورد به طور خودکار تمام سند شما را بررسی کرده و در نقاط لازم، کلمات را میشکند.
برای این کار، مراحل زیر را دنبال کنید:
- در نوار ابزار بالای نرمافزار، به تب Layout (در نسخههای قدیمیتر Page Layout) بروید.
- در گروه (Section) مربوط به Page Setup، روی دکمه Hyphenation کلیک کنید.
- از منوی باز شده، گزینه Automatic را انتخاب نمایید.
به محض انتخاب این گزینه، خواهید دید که فاصلههای اضافی در متن شما به طور چشمگیری کاهش یافته و ظاهر سند شما مرتبتر میشود.
تنظیمات پیشرفته: Hyphenation دستی و ناحیه شکست (Hyphenation Zone)
اگرچه حالت «خودکار» برای اکثر کاربران کافی است، اما ورد گزینههای پیشرفتهتری را نیز برای کنترل دقیقتر در اختیار شما قرار میدهد.
۱. حالت دستی (Manual)
اگر گزینه Manual را از منوی Hyphenation انتخاب کنید، ورد به جای اعمال خودکار، سند را کلمه به کلمه بررسی میکند. در هر مورد، پنجرهای باز میشود و از شما میپرسد که آیا مایل به شکستن کلمه پیشنهادی هستید و اگر بله، خط تیره در کجا قرار گیرد.
نکته: این روش زمانبر است اما به شما کنترل کامل میدهد. معمولاً زمانی استفاده میشود که سند نهایی شده و فقط نیاز به بررسی چند مورد خاص دارید.
۲. گزینههای Hyphenation (Hyphenation Options)
در همان منوی Hyphenation، با انتخاب Hyphenation Options، به تنظیمات دقیقتری دسترسی خواهید داشت:
- Automatically hyphenate document: این گزینه همان حالت «خودکار» است.
- Hyphenate words in CAPS: به ورد اجازه میدهد کلماتی را که با حروف بزرگ نوشته شدهاند (مانند سرواژهها) نیز بشکند.
- Hyphenation zone (ناحیه شکست): این مهمترین تنظیم است. این عدد مشخص میکند که ورد چقدر «سختگیر» باشد.
- عدد کمتر: یعنی فاصله کمتری بین انتهای آخرین کلمه و حاشیه صفحه مجاز است. این باعث میشود ورد کلمات بیشتری را بشکند (متن فشردهتر) اما ممکن است خط تیرههای زیادی ایجاد کند.
- عدد بیشتر: به ورد اجازه میدهد فاصله خالی بیشتری در انتهای خط باقی بگذارد و فقط در صورت لزوم کلمات را بشکند (متن بازتر).
- Limit consecutive hyphens to: این گزینه مشخص میکند که حداکثر چند خط متوالی میتوانند با خط تیره (کلمه شکسته شده) به پایان برسند. تنظیم این عدد روی 2 یا 3 از نظر زیباییشناسی و گرافیکی، خوانایی متن را بهبود میبخشد.
یک نکته حرفهای از مدرس (تجربه شخصی)
به عنوان مدرس گرافیک، همیشه به دانشجویانم توصیه میکنم که در طراحی بروشور، کاتالوگ یا حتی یک رزومه ساده در ورد، حتماً Hyphenation را (حداقل در حالت خودکار) فعال کنند. تفاوت یک سند با فاصلههای استاندارد و یک سند پر از حفرههای سفید، تفاوت بین یک کار آماتور و یک کار حرفهای است. اگرچه این ابزار برای زبان فارسی کاربرد چندانی ندارد، اما برای هر متنی که به زبان انگلیسی یا سایر زبانهای لاتین مینویسید، یک ضرورت مطلق است.
نتیجه گیری
ابزار Hyphenation در ورد، راهکاری ساده برای یک مشکل رایج در صفحهآرایی است. با فعال کردن این قابلیت، شما میتوانید خوانایی اسناد خود را به طور قابل توجهی افزایش دهید، از شر فاصلههای ناخواسته خلاص شوید و در نهایت، خروجی بسیار حرفهایتری را ارائه دهید.
نظرات کاربران (0)