تفاوت شبکه های LAN ، WAN ، MAN ، PAN و ... در چیست؟ انواع شبکه از لحاظ اندازه به چه دسته بندی هایی تقسیم می شوند؟ این سوالی است که ممکن است برای خیلی از افرادیکه تازه وارد دنیای شبکه و فناوری اطلاعات می شوند ، پیش بیاید. سوال مهمتر این است که چند نوع شبکه داریم؟ قبل از اینکه به سراغ انواع شبکه های کامپیوتری از لحاظ ابعاد برویم بد نیست بدانید که ما شبکه های کامپیوتری را بر اساس چه فاکتورهایی طبقه بندی می کنیم .
از نظر نوع ارتباط ما می توانیم انواع شبکه های کامپیوتری را به سه نوع ارتباط دسته بندی کنیم ، شبکه های بیسیم یا وایرلس که با استفاده از امواج رادیویی ارتباط برقرار می کنند. شبکه های کابلی که با استفاده از کابل هایی از جنس فلز ( مس یا آلومینیوم ) با همدیگر ارتباط برقرار می کنند و در نهایت شبکه هایی از جنس فیبر نوری که با استفاده از فیبرهای نوری از جنس شیشه و با امواج نور با هم ارتباط برقرار می کنند ، تقسیم بندی کنیم.
کامپیوترها به روشهای مختلفی به هم متصل می شوند که در اصطلاح شبکه ای به آن توپولوژی گفته می شود. شبکه ها از لحاظ توپولوژی هم با هم متفاوت هستند و انواع توپولوژی های شبکه برای اتصال کامپیوترها به هم وجود دارد. از جمله مهمترین انواع توپولوژی های شبکه می توانیم به توپولوژی خطی یا باس ، توپولوژی ستاره ای یا استار ، توپولوژی حلقوی یا رینگ ، توپولوژی توری یا مش و توپولوژی های شبکه ترکیبی اشاره کنیم که خودشان یک طبقه بندی مجزا از انواع شبکه می باشند.
اما یکی دیگر از انواع شبکه های کامپیوتری مرتبط به روش انتقال داده است. این نوع از شبکه های کامپیوتری کمی تخصصی تر بحث انواع شبکه را دنبال می کنند. در این طبقه بندی ما شبکه ها را به دسته بندی های مثل شبکه های پخش فراگیر یا برودکست ( Broadcast ) که چیزی شبیه به شبکه های تلوزیونی قدیمی آنالوگ هستند و شبکه های نقطه به نقطه یا Point To Point و نوع دیگری از طبقه بندی که در مقوله این مقاله نیست طبقه بندی می کنیم.
-------------------------------------------------
برای دسترسی به مجموعه بهترین دوره های آموزش شبکه های کامپیوتری ( مبانی شبکه ، نتورک پلاس ، مانیتورینگ و ... ) مقدماتی تا پیشرفته با ارائه گواهینامه و فیلم رایگان همین الان کلیک کن
--------------------------------------------------
مرسوم ترین نوع طبقه بندی انواع شبکه های کامپیوتری که در دوره آموزش نتورک پلاس (Network+) نیز به خوبی به آن پرداخته می شود ، انواع شبکه از لحاظ اندازه و ابعاد هستند. از کوچکترین اندازه های شبکه گرفته که از لحاظ فنی همان شبکه بلوتوث موبایل و ماوس و کیبورد شما است تا شبکه هایی در ابعاد یک کشور و حتی زمین ، در این دسته بندی قرار می گیرند. برای طبقه بندی شبکه های کامپیوتری از لحاظ اندازه ، ما سه دسته بندی کلی داریم که تقریبا از همه معروف تر هستند :
البته طبقه بندی های دیگری از لحاظ اندازه های شبکه نیز وجود دارد که بعد از تعریف این شبکه ها ، گذری به آنها نیز خواهیم داشت.
شبکه ایست خصوصی واقع در یک ساختمان یا مجتمع که حداکثر ابعاد آن یک یا دوکیلومتر باشد و تحت مالکیت سازمانهای کوچک، ادارات، نهادها، محیط های آموزشی و کارخانه های کوچک نصب و راه اندازی می شود. یک شبکه LAN سه مشخصه دارد که آنرا از سایر انواع شبکه متمایز می کند :
اندازه یا سایز : اندازه LAN بسیار محدود است. بصورتیکه زمان انتقال سیگنالها در آن (حتی در بدترین شرایط) بسیار کم و از قبل قابل پیش بشنی است. دانستن این محدودیت ها برای طراحی شبکه بسیار مهم و اساسی است و باعث ساده تر شدن مدیریت شبکه نیز می شود.
تکنولوژی انتقال یا رسانه : تکنولوژی انتقال اطلاعات در LAN بین 10 تا 100 میلیون بیت در ثانیه، تأخیر انتشار (Propagation Delay ) در آن کم و در حد میکرو یا نانو ثانیه می باشد و خطا در آن بسیار اندک است. LAN های جدیدتر به سرعت Gbps10 نیز دست یافته اند.سرعت انتقال در شبکه معمولاً با واحد مگابیت بر ثانیه(1,000,000 ) یا گیگا بیت بر ثانیه (1,000,000,000 ) اندازه گیری می شود. حتما مفهوم تأخیر انتشار برایتان گنگ است : مدت زمانی است که یک سیگنال حامل پیام (الکترکی یا نوری) از ابتدای کانال به انتهای آن منتقل می شود. در کانالهای فیبر نوری تأخیر انتشار حدود µs 3.3 و در کانال های مسی یا رادیویی حدود µs 5 به ازای هر کیلومتر خواهد بود.
شبکه ایست که یک شهر را پوشش می دهد. شبکه های تلویزیون کابلی بهترین نمونه ی MAN هستند. اولین شبکه های تلویزیون کابلی در نقاط کور شهرها راه اندازی شدند. بدین ترتیب که یک آنتن مرکزی و بزرگ در محلی که فرستنده ی اصلی را می دیدید نصب و از این آنتن کابلهایی به مشترکان محروم از برنامه های تلویزیونی کشیده می شد. در ابتدا این سیستم ها به طور اختصاصی برای هر محل ساخته می شد. ولی به زودی شرکتهای بزرگ بوی پول را از آن استشمام کردند و با کسب اجازه ی دولت تمام شهر را زیر پوشش کارهای خود قرار دادند.
اتصال شبکه های محلی از طریق خطوط تلفنی ، کابل های ارتباطی ماهواره ویا دیگر سيستم هایی مخابراتی چون خطوط استيجاری در یک منطقه بزرگتر را شبکه گسترده گویند .
در این شبکه کاربران یا رایانه ها از مسافت های دور واز طریق خطوط مخابراتی به یکدیگر متصل می شوند . کاربران هر یک از این شبکه ها می توانند به اطلاعات ومنابع به اشتراک گذاشته شده توسط شبکه های دیگر دسترسی یابند .از این فناوری با نام شبکه های راه دور Long Haul Network نيز نام برده می شود .
در شبکه گسترده سرعت انتقال داده نسبت به شبکه های محلی خيلی کمتر است .بزرگترین ومهم ترین شبکه گسترده ، شبکه جهانی اینترنت می باشد. در این شبکه کامپیوترهایی هستند که برنامه های کاربردی روی آنها اجرا می شود و معمولاً به آنها host می گویند.
این شبکه هال دارای زیر شبکه می باشند که خود به دو قسمت مجزا شامل خطوط انتقال (transmission line ) و تجهیزات سوئیچینگ (switching elements ) می باشد. در دوره آموزش نتورک پلاس و در قسمت پروتکل ها و انواع شبکه ، به خوبی در خصوص انواع شبکه ها از نظر ابعاد جغرافیایی پرداخته شده است. همچنین در خصوص انواع تکنولوژی های شبکه WAN نیز صحبت شده است.
خب این 3 نوع شبکه معتبرترین و پرکاربردترین انواع شبکه ها می باشند اما همانطور که در بالا اشاره کردم یک سری شبکه های دیگر نیز هست که کمتر مورد توجه قرار می گیرند اما کاربرد دارند.
شبکه PAN یا ( Personal Area Network ) : نوعی شبکه ی شخصی است که که توسط یک شخص یا برای یک سری کارهای خصوصی بسته می شود. اندازه این نوع شبکه حدود 20 تا 30 متراست.از این نوع شبکه برای کارهای تجارتی شخصی یا آزمایشگاههای کامپیوتر استفاده می شود، امروزه بجای این نوع شبکه از شبکه های محلی استفاده می شود.
شبکه CAN یا (Campus Area Network ) : شبکه هایی که بعنوان کنترل کننده بسته می شوند و تقریباً خود مختار هستند. یک شبکه ای است که از شبکه های محلی بزرگتر است و اغلب مواقع در دانشگاهها برای ارتباط بین آزمایشگاههای کامپیوتر، اتاق ثبت نام و واحد علمی دانشگاه به هم بسته می شود.
شبکه DAN یا ( Desk Area Network ) : این نوع شبکه از یک نوع اتصال داخلی از دستگاههای کامپیوتر است که حول سیستم ATM می چرخد.سیستم ATM مخفف (Asynchronous Transfer Mode ) است و معنای آن اینست که دستگاههای کامپیوتر از یک سری روشهای ناهماهنگ انتقال استفاده می کنند. این روش در قسمت CPU کاربرد بیشتری داردو تشکیل دهنده ی سلول اصلی ATM می باشد. شبکه ی DAN قادر است منابع را روی اینترنت به اشتراک بگذارد و دسترسی به دستگاههای خارجی را نیز در بر دارد.
شبکه SAN یا ( Storage Area Network ) : این نوع شبکه باعث ذخیره سازی اطلاعات دستگاه کامپیوترهای راه دور باشد. ذخیره کردن اطلاعاتی که برای کاربر ارسال می شود بسیار اهمیت دارد بنابراین با استفاده از این نوع شبکه ها سفخقث کردن اطلاعات آسان می شود.برای مثال نوعی کتابخانه وجود دارد که به سرور متصل شده و بعد از دریافت اطلاعات مورد نظر به صورت محلی به سیستم عامل سرور پیغام دریافت اطلاعات خود را ارسال می کند. در این لینک می توانید اطلاعات بیشتری در خصوص شبکه SAN به دست بیاورید.
شبکه GAN یا ( Global Area Network ) : شبکه های جهانی از هر نوع محدودیتی خارج هستندو بصورت گسترده و سراسری محیط اینترنت را پوشش می دهند. شبکه ی موبایل از این نوع شبکه هاست که نوعی شبکه ی LAN گسترده است و از طریق ماهواره ها کنترل می شود.
شبکه WLAN یا ( Wireless Local Area Network ) : این شبکه قادر است جستجویی حول محور اینترنت انجام دهد. همانطور که می دانید شبکه های Wireless از نوع شبکه های Access point است و برای برقراری یک ارتباط طولانی نیاز به پوشش هماهنگ و سرتاسری دارد.دسترسی به داده ها با محدودیت روبروست و در هر ناحیه که یک Access point حضور دارد باعث تقویت سیگنال شده تا بسته از بین نرود.
امیدوارم مورد توجه شما عزیزان قرار گرفته باشد ، در صورت وجود هر سوالی در این خصوص می توانید در ادامه همین مقاله با من در ارتباط باشید. محمد نصیری