اسکریپت یک قطعه کد هست که یک کار مشخص را انجام میدهد .تصور کنید یک مدیر سیستم هستید که وظایف زیادی از جمله بکاپ گیری , بررسی لاگ ها , مانیتور وضعیت سرور ها دارید .
اگر تمام این فعالیت ها دستی انجام شود هم زمان زیادی میبرد هم امکان خطا زیاد هست شما میتوانید این فعالیت هارا خودکارسازی (Automation)کنید .
برای مثال یک برنامه می نویسید که هرروز از سیستم بکاپ بگیرد . هم در زمان صرفه جویی کردید هم احتمال خطاهای انسانی بسیار کمتر هست
چرا پایتون؟
پایتون به دلیل سینتکس ساده انعطاف پذیری و دارا بودن میلیون ها کتابخانه ا ز محبوب ترین زبان های برنامه نویسی هست بدون شک پایتون یکی از بهترین زبان ها برای نوشتن اسکریپت است
در این مقاله با نحوه نوشت اسکریپت های پایتون و اجرای آنها درسیستم عامل لینوکس به خوبی آشنا خواهید شد.
ابزارها و پیش نیاز ها :
-
سیستم عامل لینوکس(هر توزیعی)
-
نصب برنامه پایتون
نصب پایتون:
برای اطلاع از وجود پایتون دستور زیر ر ا در ترمینال وارد کنید :
python -V
نکته: میتوانید به جای vertion -- از V- استفاده کنید
اگر خروجی دستور شبیه به تصویر زیر باشد پایتون درسیستم شما وجود دارد:
در غیر این صورت باید پایتون را نصب کنید:
در سیستم های مبتنی بر Debian:
درسیستم های مبتنی بر RedHat:
sudo dnf install -y python3
نوشتن اولین برنامه پایتونی:
برای نوشتن یک اسکریپت پایتونی میتوانید از روش های مختلفی استفاده کنید
در این مقاله از nano که یک برنامه برای نگارش متن تحت ترمینال هست استفاده میکنیم:
-
ساخت فایل برنامه:
با دستور زیر یک فایل پایتونی ساخته شده و مستقیما وارد فایل میشوید:
nano filename.py
در خط ابتدایی فایل متن زیر را بنویسید تا سیستم این فایل را به عنوان یک برنامه پایتون بشناسد:
usr/bin/env python3/!#
خب حالا میتوانید هر کدی بنویسید!
برای مثال یک اسکریپت خیلی ساده برای دریافت ورودی و نمایش پیغام :
ذخیره فایل:
برای ذخیره کدهایی که نوشتید از کلید ترکیبی ctrl+o و
برای خروج از محیط nano از کلید ترکیبی ctrl+x استفاده کنید.
اجرای برنامه:
برای اجرای برنامه پایتونی دو روش وجود دارد که در ادامه با هرکدام آشنا خواهیم شد
-
روش اول:
اجرای برنامه توسط مفسر Python:
python3 filename.py
نکته: اگر از پایتون قدیمی تر استفاده میکنید python بنویسید.
-
روش دوم:
اعطای دسترسی اجرایی به فایل:
در این روش به فایل پایتونی دسترسی اجرایی(execute) میدهیم و به راحتی آن را به عنوان یک فایل اجرایی به کار میگیریم
برای اعمال دسترسی از دستور زیر استفاده کنید:
chmod +x filename.py
دستور chmod:
این دستور جهت تغییر دسترسی ها(permitions) در فایل ها و پوشه ها استفاده میشود.
x+ : +به معنای دادن دسترسی x به معنای دسترسی اجرایی است
وقتی همراه با دستور chmod از این کلمه استفاده میکنیم دسترسی اجرایی را به فایل میدهیم
نکته:برای سلب دسترسی میتوانید از علامت ( - ) استفاده کنید!!
حالا همه چیز آماده است تا برنامه را اجرا کنید:
filename.py/.
نکته: دستور بالا زمانی به درستی کار میکند که در پوشه فعلی که فایل برنامه شما قرار دارد اجرا شود.
اگر بخواهید از هرجای سیستم فایل را اجرا کنید روش های مختلفی هست
که دو روش را یاد میگیریم:
1.اجرا با مسیر کامل فایل:
دراین روش مسیر کامل فایل را مینویسید
2.ذخیره در PATH:
برای اینکه نیاز نباشد هربار مسیر را کامل تایپ کنید میتوانید فایل را در متغیر محلی PATH که مجموعه ای از مسیر های مختلف است ذخیره کنید:
sudo mv filename.py /usr/local/bin/filename
mv: استفاده جهت انتقال فایل (move)
usr/local/bin: مسیر قرار گیری فایل اجرایی
نکته امنیتی :
اگر دقت کنید دستور بالا را با دسترسی sudo(دسترسی سطح بالا) اجرا کردیم و این نشان میدهد که این دستور مهم است.
اطمینان حاصل کنید که فایل هایی که در این مسیر قرار میدهید آلوده به کد های مخرب نباشند!
اشتباهات رایج و نکات تجربی:
اجرا نشدن فایل:
-
حتما اطمنیان پیدا کنید که دسترسی اجرایی به فایل داده اید.
اجرا شدن فقط در پوشه جاری:
-
اگر میخواهید از هرجایی فایل را به صورت اجرایی (بدون مفسر پایتون ) اجرا کنید حتما آن را به PATH سیستم اضافه کنید
استفاده از کاراکتر های windows:
-
اگر فایل رو در ویندوز نوشتید با فرمت LF ذخیره کنید تا برای اجرا به مشکل نخورید!
نکته مهم تجربی: مراقب فایل ها باشید و نظارت داشته باشید که چه کدی با چه دسترسی اجرا میشود.
جمع بندی:
با استفاده از پایتون میتوانید انواع اسکریپت هارا بنویسید و کارهای تکراری را به صورت خودکار انجام دهید تا در زمان و هزینه صرفه جویی کنید
سعی بر این بود که مطالب کاملا ساده و کاربردی باشند تا بتوانید به راحتی استفاده کنید . اکنون شما قالب کلی نوشتن و اجرای اسکریپت های پایتونی را یاد دارید .
فرقی نمیکند چه برنامه ای مینویسید این روند یکسان است.
مقاله خوبی بود ، منتظر مطالب جذاب جدیدتون هستیم