زمانیکه شبکه سازمانی شما بزرگ می شود و تبدیل به یک شبکه Enterprise می شود طبیعتا مدیریت و احراز هویت متمرکز یکی از اساسی ترین نیازمندی های این شبکه خواهد بود . در اینجاست که وجود یک سیستم احراز هویت کاربری کاربردی می تواند پیچیدگی ها و دشواری های سیستم های احراز هویت کاربری توزیع شده را کاهش داده و تقریبا همه چیز را یکپارچه کند. برای ایجاد کردن این سیستم یکپارچه متمرکز ما معمولا در شبکه های مایکروسافتی از سرویسی به نام Active Directory استفاده می کنیم که توسط شرکت مایکروسافت معرفی و پیاده سازی شد .
ما در سیستم عامل لینوکس نیز محصولی مشابه داریم که همین کار را انجام می دهد اما بیشترین استفاده از Directory Service در دنیا از همین Active Directory مایکروسافت است. برخی اوقات واژه ای ممکن است با Active Directory شنیده باشید که LDAP نام دارد. توجه کنید که LDAP یک سرویس نیست بلکه یک پروتکل لایه هفت است که می توان از آن در تمامی سرویس های دایرکتوری یا Directory Service های ویندوزی و لینوکسی استفاده کرد. در واقع اکتیودایرکتوری نیز خود بر اساس و پایه پروتکل LDAP طراحی و پیاده سازی شده است. امروز می خواهیم در انجمن تخصصی فناوری اطلاعات ایران در خصوص تفاوت بین Active Directory و LDAP صحبت کنیم.
LDAP مخفف کلمه های Lightweight Directory Access Protocol می باشد و همانطور که از نامش هم پیداست یک پروتکل برای دسترسی پیدا کردن به سرویس Directory است. LDAP بهینه سازی شده یک سیستم پیچیده Directory System به نام استاندارد X.500 است که توسط دانشگاه میشیگان یا همان MIT طراحی و معرفی شد. LDAP بروز رسانی شده یک پروتکل قدیمی تر به نام DAP است که فقط سبکتر شده است. امروزه از نسخه 3 این استاندارد استفاده می شود و به نوعی LDAP Version 3 امروزه کاربردی است.
LDAP یک پروتکل لایه کاربردی است که توسط Application هایی مثل Email ، نرم افزارهای جستجوگر پرینتر در شبکه ، نرم افزارهای جستجو در لیست تماس و در کل در هر سیستمی که قرار باشد اطلاعاتی از سرور دریافت شده و جستجویی انجام شود استفاده می شود. البته به این موضوع توجه کنید که هر کسی نمی تواند از LDAP Server پرسش و پاسخ داشته باشد ، برای اینکه شما یا کلاینت شما بتواند از LDAP Server در خصوص بدست آوردن اطلاعاتی درخواست کند بایستی کلاینت مورد نظر در اصطلاح LDAP-Aware باشد تا به روش های مختلف بتواند از سرور LDAP پرسش و پاسخ یا Query بگیرد.
LDAP هم مانند یک پایگاه داده مرکزی است ، همه چیز در خصوص اطلاعات در این پایگاه داده ذخیره می شوند و کلاینت ها برای دسترسی به این اطلاعات از پایگاه داده Query می گیرند. اطلاعاتی که در LDAP سرور ذخیره می شود در قالب دایرکتوری ذخیره می شود که در هر دایرکتوری دقیقا مشابه سایر پایگاه داده های اطلاعاتی اطلاعات در قالب رکورد ذخیره می شوند. تمامی رکوردهای داده ای که در LDAP سرور ذخیره می شود index می شوند .
زمانیکه یک نام یا یک گروه از طرف کلاینت ها درخواست داده می شود ، فیلترهای خاصی اعمال می شود تا سریعتر به اطلاعات دسترسی پیدا شود. مهمترین دلیل برای index کردن رکوردها بالا بردن سرعت جستجوی آنها است. برای مثال یک Email Client مثل Outlook برای اینکه بتواند لیست Contact های موجود در LDAP Server برای شهر کرج را جستجو کند که با حروف Mo شروع می شوند بلافاصله بعد از وارد کردن درخواست ، جستجوی سریع با استفاده از index ها شروع شده و لیست تماس مورد نظر کاربر به وی نمایش داده خواهد شد.
علاوه بر اطلاعات مربوط به لیست تماس یا Contact List ، پروتکل LDAP می تواند برای جستجو کردن اطلاعاتی از قبیل Certificate های رمزنگاری ، جستجوی پرینترها ، گروه ها ، کاربرها ، پوشه های به اشتراک گذاشته شده و بسیاری دیگر از موارد نیز در شبکه مورد استفاده قرار بگیرد. اما از نظر ادیسون ، پروفسور سمیعی ، من و سایر دانشمندان ( به خدااااا ) مهمترین کاربرد LDAP پیاده سازی ساختار SSO یا Single Sign On در شبکه است.
شما می توانید سرویس های نرم افزاری متنوعی داشته باشید و همه این سرویس ها دارای نام کاربری واحدی باشند که از یکجا برای احراز هویت استفاده می کند و فقط و فقط یکبار نیاز به تعریف کردن کاربران دارید. از LDAP سرورها در اکثر سازمان ها و ارگان ها و شبکه های بزرگ استفاده می شود. LDAP سرورهای عمومی به دلیل مشکل بروز اسپم امروزه کمتر مورد استفاده قرار می گیرند. شما به عنوان یک مدیر LDAP سرور می توانید برای پایگاه داده های آن سطوح دسترسی تعریف کنید. Active Directory Lightweight Directory Service یا ADLDS یک نوع LDAP سرور مایکروسافتی است که برای شبکه های Workgroup و طراحی های DMZ استفاده می شود.
Active Directory هم یک Directory Service است که توسط شرکت مایکروسافت طراحی وی معرفی شده است. Active Directory با استفاده کردن از پروتکل ها و استانداردهای متنوعی که در آن تعبیه شده است قابلیت ارائه یک سری خدمات و سرویس های شبکه ای جالب را به دست آورده است. Active Directory بصورت کامل از LDAP نسخه دو LDAP نسخه سه پشتیبانی می کند و این بدین معناست که شما هر کاری که در LDAP می توانید انجام دهید در Active Directory هم می توانید انجام دهید.
یکی از فاکتورهای بسیار مهم در خصوص Active Directory در خصوص احراز هویت این است که AD از پروتکل احراز هویت Kerberos پشتیبانی می کند. سرویس هایی که Active Directory ارائه می دهد بر اساس سرویس DNS هستند و از همه مهمتر بزرگترین قابلیت اکتیودایرکتوری مدیریت و نظارت بر کلیه فرآیند های شبکه بصورت مرکزی است. تمامی اطلاعات و Object هایی که در شبکه وجود دارند بصورت مرکزی در پایگاه داده Active Directory ذخیره می شوند. اکتیودایرکتوری با استفاده از مکانیزم SSO ای که ارائه می دهد امکان مدیریت دسترسی و سطوح دسترسی به منابع شبکه را بصورت متمرکز ارائه می کند.
اکتیودایرکتوری فوق العاده مقیاس پذیر است و شما می توانید از یک شبکه کوچک گرفته با بزرگترین شبکه های دنیا را با استفاده از اکتیودایرکتوری مدیریت کند. یکی از مهمترین مزایای اکتیودایرکتوری امکان یکسان سازی و کپی کردن بلافاصله اطلاعات پایگاه داده اش بر روی چندین سرور است که بصورت یک Backup انجام می شود. این فرآیند به عنوان Replication شناخته می شود.