چگونه در یک سازمان WDS را نصب کنیم؟ Windows Deployment Service چیست؟ تصور کنید در یک سازمان با تعداد کلاینت بالا وظیفه ی ارتقا و یا تغییر ویندوز های سازمان و نیز نصب سیستم عامل بر روی سیستم های خام بر عهده شماست ، مسلما رفتن پای هر سیستم به صورت فیزیکی و نصب ویندوز بر روی هر کامپیوتر به صورت مجزا مشکلاتی را به دنبال داشته و نیازمند صرف وقت بسیاری است از این رو مایکروسافت برای نصب ویندوز ها در شبکه به صورت متمرکز سرویسی ارائه داده که در این مقاله به معرفی آن می پردازیم .
WDS یا Windows Deployment Services نقشی است که به واسطه آن می توان به صورت متمرکز به نصب ویندوز روی کامپیوتر های موجود در شبکه پرداخت و دیگر نیازی به نصب مستقیم ویندوز از طریق DVD روی هر سیستم نیست .WDS در واقع نسخه ی بروز شده ی سرویس RIS می باشد.
RIS یا Remote Installation Services تکنولوژیی برای نصب ویندوز به صورت اتوماتیک می باشد که می توانیم از آن برای ساخت و ایجاد ایمیج نصب یک سیستم عامل و یا تکمیل تنظیمات کامپیوتر از جمله تنظیمات دسکتاپ و Application ها استفاده کنیم . که در نهایت این ایمیج ها از طریق شبکه برای نصب در اختیار کاربران کامپیوتر ها قرار می گیرند .
از تکنولوژی RIS عموما برای deploy کردن ایمیج ها در سازمان هایی با مقیاس بزرگ استفاده می شود و برای نصب سیستم عامل روی کامپیوتر های شخصی و یا سازمانهای کوچک روند نصب را بسیار کند می کند . درWDS ویندوز 2008 R2 نسبت به نسخه موجود در ویندوز سرور 2003 تغییراتی صورت گرفته و تکامل یافته است تغییرات ایجاد شده به شرح زیر است :
در این آموزش قصد داریم از طریق WDS در ویندوز سرور 2008 R2 به Deploy کردن ویندوز 7 روی کامپیوتر های موجود در یک شبکه بپردازیم .برای استفاده از سرویس WDS باید یک سری از نیازمندی های آن را در شبکه فراهم کنیم .اینprerequirement ها عبارتند از :
پس از فراهم آوردن پیش نیازها برای راه اندازی این سرویس در ابتدای کار به نصب نقش WDS می پردازیم بنابراین وارد کنسول Server manager شده و با کلیک روی گزینه Add roles ویزارد مربوط به نصب role ها نمایان می شود که پس از کلیک روی گزینه Next در صفحه نمایش داده شده نقش Windows Deployment Services را مارکدار می کنیم .
صفحه ی نمایان شده اطلاعاتی پیرامون نقش WDS و نیز پیشنیاز هایی که برای نصب این رول باید در نظر بگیریم را بیان می کند آنها را مطالعه و روی گزینه Next کلیک می کنیم .
سرویسهایی که برای نصب رول WDS مورد نیاز هستند در این بخش مشاهده می شوند.همانطور که قبلا اشاره کردیم در ویندوز سرور 2008 علاوه بر اجزای اصلی WDS ، قابلیتی بنام Multicasting برای Deploy کردن وجود دارد که آپشن Transport Server این قابلیت را برای ما فراهم می آورد. بصورت پیش فرض این سرویس ها مارکدار شده اند. بنابراین تنها نیاز است که روی Next کلیک کنیم .
در این پنجره تاییدیه مراحل طی شده برای نصب نشان داده شده روی گزینه Install کلیک می کنیم تا فرایند نصب شروع شود.
پش از اتمام فرایند نصب گزارش مبنی بر نصب نقش را مشاهده خواهیم کرد. بر روی گزینه Close کلیک می کنیم .
پس از نصب رول WDS حال نوبت به پیکربندی و انجام تنظیمات کنسول WDS می رسد برای این منظور از طریق مسیر زیر به کنسول را باز می کنیم :
Start => Administrative tools => Windows Deployment Services
در کنسول WDS در پنل سمت چپ روی گره سرور کلیک کرده و سرور ریشه را انتخاب و باراست کلیک روی آن گزینه Configure Server را بر می گزینیم.تا ویزارد مربوط به پیکربندی کنسول نمایان شود.
در این صفحه اطلاعاتی در رابطه با پیش نیازهایی که بایدپیش از استفاده از این سرویس رعایت شود نمایش داده شده،روی Next کلیک می کنیم .
در این قسمت مسیر مورد نظر برای ذخیره ایمیج ها به سیستم معرفی می کنیم . در صورتی که درایو نصب انتخابی برای ذخیره ایمیج ها با درایوی که ویندوز روی آن قرار دارد، یکسان باشد با کلیک روی گزینه ی Next پنجره ای نمایش داده خواهد شد که در آن توصیه می شود که درایوی مجزا را برای ذخیره سازی بر گزینیم .در این مقاله ما همان درایو پیش فرض را در نظر می گیریم .
در این مرحله باید طریقه پاسخگویی سرور به در خواست کلاینت ها مبنی بر نصب ویندوز را مشخص کنیم :
اگر رول های DHCP و WDS بر روی یک سرور قرار داشته باشند باید دو گزینه موجود دراین بخش را مارکدار کنیم در صورتی که این نقشها بر روی سرور های مجزا پیاده سازی شده باشند از مارکدار کردن آنها خودداری می کنیم .
پس از انجام تنظیمات روند پیکربندی آغاز می شود ودر نهایت گزینه Add image to the server now را غیر فعال کرده و روی Finish کلیک می کنیم .
پس از انجام تنظیمات مربوط به کنسول WDS در نهایت کنسول همانند تصویر زیر خواهد بود.
در این قسمت نصب و پیکربندی کنسول WDS را مرور کردیم در قسمت بعدی به نحوه ی Add کردن ایمیج و بوت ایمیج و استفاده از ابزار sysprep برای ایمیج گرفتن از ویندوز 7 خواهیم پرداخت .
در قسمت قبل مقاله سرویس WDS را راه اندازی کرده و پیکربندی و پیاده سازی تنظیمات مربوط به کنسول آن را انجام دادیم حال در این قسمت به آموزش Add کردن فایل های Boot.wim و Install.wim ، برای نصب ویندوز7 تحت شبکه از طریق سرویس WDS می پردازیم .برای معرفی کردن فایل Boot Image به سرویس WDS ، پیش از هر کاری باید DVD نصب ویندوز 7 را در DVD-Rom قرار دهیم . در این مرحله چند نکته را باید در نظر داشت : برای Deploy کردن نسخه های مختلف ویندوز (32 یا 64 بیتی) باید در نظر داشت که پردازشگر سیستم ما چند بیتی است ؟ مثلا اگر نسخه 64 بیتی را Deploy کنیم در حالیکه سیستم ما 32 بیتی است با مشکل عدم سازگاری سخت افزار و application/driver مواجه خواهیم شد .بنابراین اگر CPU ما 32 بیتی باشد تنها قادر به Deploy کردن نسخه 32 بیتی ویندوز 7 خواهیم بود . Boot image در بردارنده Windows PE می باشد توصیه می شود که همیشه از آخرین ورژن Windows PE استفاده کنیم ، انتخاب Boot image های قدیمی می تواند مشکل ساز باشد. این قضیه برای Service pack های مختلف ویندوز ها نیز صادق است .
برای افزودن Boot Image در کنسول WDS روی گره ی Boot Images راست کلیک کرده و گزینه Add Boot Image را انتخاب می کنیم تا ویزارد مربوط به Add کردن ایمیج باز شود .
در ویزارد Add Image از روی گزینه Browse کلیک کرده و از بخش Sources موجود در ویندوز 7 ،فایل boot.wim را بر می گزینیم .
در این مرحله نام و توضیح مورد نظر برای ایمیج را در نظر می گیریم و روی Next کلیک می کنیم .
خلاصه ای از تنظیمات انجام شده نمایش داده می شود با کلیک روی گزینه Next فایل boot image کپی می شود.
پس از ایجاد محیط بوت حال نوبت به گرفتن Image Capture می رسد .انجام تنظیمات این مرحله باعث می شود در محیط بوت گزینه ای برای گرفتن یک ایمیج از ویندوزی که پیشتر نصب شده و حال با استفاده از ابزار Sysprep موجود روی ویندوز قصد گرفتن ایمیج از آن را داریم ، ایجاد شود.
بنابراین ایجاد این شرایط باعث می شود که ما بتوانیم از یک ویندوزی که نرم افزار های مورد نیاز ما در سازمان مثلا یک آنتی ویروس روی آن نصب شده است ایمیج بگیریم .به جای اینکه از یک ویندوز خام بدون که هیچ گونه نرم افزاری روی آن موجود نیست استفاده کنیم . برای این منظور روی Boot Image ای که در مرحله قبل ایجاد کردیم راست کلیک کرده و گزینه Create a Capture Image را انتخاب می کنیم .
در این بخش از ویزارد نام و توضیحات مربوط به ایمیجی را که می خواهیم از یک Boot image بگیریم وارد کرده و هچنین با انتخاب گزینه Browse یک پوشه با نام مورد نظرمان ایجاد می کنیم و آن را در محلی که انتخاب کردیم ذخیره می کنیم . (در اینجا ما فولدر Capture Image ای را که ساختیم در بخش Remote Install موجود در درایو C ذخیره کرده ایم ) با کلیک روی گزینه Next فرایند Extract ایمیج از فایل Source Image شروع می شود و در نهایت روی Finish کلیک می کنیم.
حال باید ایمیجی را که ایجاد کردیم در این بخش Import کنیم به همین منظور مجددا روی گره Boot Images کلیک کرده و گزینه Add Boot Image را انتخاب می کنیم .
در ویزارد باز شده مسیری که فایل ایمیج گرفته شده آنجا ذخیره شده به سیستم معرفی می کنیم.
پس از آن نام و توضیحات مربوط به آن را تعیین کرده و در مرحله بعدی خلاصه ای از وضعیت را مشاهده خواهیم کرد .در نهایت با کلیک روی Next عملیات Import ایمیج شروع خواهد شد.
پس از اتمام فرایند ، ایمیج Import شده در قسمت Boot Images کنسول WDS قرار خواهد گرفت
حال باید یک Image Group ایجاد کنیم تا بهنگام گرفتن ایمیج از ویندوز نصب شده به کمک Sysprep ، برای قرار گرفتن و استقرار ایمیج درImage group ایجاد شده ، آن را به سیستم معرفیAdd Image Group را انتخاب می کنیم .در پنجره باز شده نام مورد نظر برای گروه را تایپ کرده و روی Ok کلیک می کنیم . در نهایت گروهی که ایجاد کردیم زیر گره Install Images قرار خواهد گرفت.
برای Deploy کردن یک ایمیج Customize یا سفارشی از یک ویندوز 7 به کمک WDS ابتدا باید از آن ویندوز که در حال حاضر روی یک سیستم راه اندازی شده است ایمیج بگیریم . عرضه ایمیج این ویندوز در شبکه بدون اعمال یک سری تغییرات روی این ویندوز ممکن نیست .
بنابراین از ابزار Sysprep یا System Preparation موجود در ویندوز برای گرفتن ایمیج استفاده می کنیم . در اینجا وظیفه Sysprep از بین بردن یک سری از اطلاعات خاص ویندوز ی است که بر روی سیستم نصب شده و حال ما قصد ایمیج گرفتن از آن را داریم بعنوان مثال استفاده از Sysprep موجب حذف اسم کامپیوتر ،SID ، Product Key سیستم عامل و... می شود.
مزیت این روش آن است که می توانیم روی این ویندوز، نرم افزارهای مورد نیازمان را نصب کرده و سپس از ویندوز همراه نرم افزار های نصب شده ی روی آن ،ایمیج بگیریم . در این قسمت به نحوه گرفتن ایمیج با استفاده از ابزار Sysprep می پردازیم . بنابراین می توانیم به کمک مسیر ذکر شده در زیر (روی یک ویندوز سون که نرم افزار های موردنیازمان را روی آن نصب کرده ایم ) به ابزار Sysprep دسترسی یابیم :
C drive => Windows => system 32 => sysprep folder => sysprep.exe
روی sysprep.exe کلیک می کنیم در پنجره باز شده گزینه Generalize را مارکدار کرده و در قسمت Shutdown Option گزینه Shutdown را انتخاب و روی Ok کلیک می کنیم . پس پایان یافتن پردازش sysprep سیستم Shutdown می شود این فرایند چند ثانیه زمان خواهد برد.
پس از روشن کردن مجدد سیستم بوت را روی کارت شبکه قرار می دهیم تا سیستم برای برقراری ارتباط با WDS سرور از DHCP آی پی دریافت کند پس از دریافت IP کلید F12 را می زنیم تا سیستم از طریق PXE Network بوت شود. محیط PXE به یک ایستگاه کاری اجازه می دهد تا پیش از بوت شدن سیستم عامل روی Hard Drive لوکال ،از طریق یک سرور بر روی شبکه بوت شود. PXE از انواع پروتکل های شبکه از قبیل Ipv4 و DHCP و UDPوTFTP و... بهره می گیرد.
مهمترین نکته در این قسمت سرعت عمل است اگر با تاخیر کلید F12 را بزنیم ویندوز مجددا load می شود و در نتیجه قادر به گرفتن ایمیج از ویندوز نخواهیم بود. علاوه براین در صورت بالا آمدن ویندوز چون sysprep اطلاعات مربوط به نام کامپیوتر و ... را پاک کرده باید دوباره این تنظیمات را انجام دهیم.
در این مرحله گزینه Capture Image را انتخاب کرده و کلید Enter را می زنیم.
پس از مدتی ویزارد WDS بر روی صفحه ظاهر می شود روی Next کلیک می کنیم .
در این بخش تنها نام درایوی را که سیستم عامل برای sysprep در نظر گرفته ،نمایش داده می شود آنرا انتخاب کرده و نام مورد نظر برای ایمیج و نیز توضیحات مربوط به آن را نیز در این بخش وارد می کنیم .
در بخش Name & Location با کلیک رو گزینه Browse درایو مورد نظر برای ذخیره ی ایمیج را انتخاب می کنیم و در قسمت File name نیز نام ایمیج را با پسوند .wim تایپ کرده و تنظیمات را Save می کنیم . برای آپلود کردن ایمیج روی سرور WDS گزینه Upload image to the Windows Deployment Services server را مارکدار می کنیم .
و IP و یا نام FQDN سرور را در قسمت Server Name وارد کرده و روی Connect کلیک می کنیم تا ارتباط برقرار شود. در این مرحله باید یوزر و پسورد یک کاربر دومین را به سیستم معرفی کنیم . پس از تایید اسم کاربری در قسمت Image Group name نام گروهی که پیشتر در WDS سرور برای ذخیره ایمیج نصب ایجاد کردیم نمایش داده می شود که آن را انتخاب می کنیم .
پس انجام تنظیماتی که بیان کردیم WDS فرایند ایجاد ایمیج سفارشی را که بعنوان مرجع نصب ویندوز برای سیستم های تحت شبکه در نظر گرفته می شود را آغاز می کند. این فرایند مسلتزم صرف زمان می باشد که بسته به ویژگی های سیستم عامل این زمان متغیر است . در نهایت پس از اتمام این پردازش روی گزینه finish کلیک می کنیم . بنابراین در اینجا کار ما با ویندوز 7 به پایان می رسد.
نکته : همانطور که در مرحله قبل دیدیم ، ما از یک ویندوز 7 نصب شده که تمامی نرم افزارهای مورد نیاز شبکه ما روی آن قرار دارد ،یک ایمیج برای Deploy و نصب روی سیستم های شبکه تهیه کردیم ، اما اگر قصد نصب یک ویندوز خام در شبکه را داشته باشیم دیگر نیازی به استفاده از ابزار sysprep و تهیه ایمیج از ویندوز نیست .تنها کافیست که فایل install.wim موجود در DVD نصب ویندوز 7 را به WDS سرور معرفی کنیم برای این منظور در کنسول WDS رو گره ی Install Images راست کلیک کرده و گزینه Add Install Image را انتخاب کنیم .
در ویزارد باز شده یک گروه جدید برای محلی که ایمیج باید در آن ذخیره شود ایجاد می کنیم
روی گزینه Browse کلیک می کنیم و از فولدر Sources موجود در DVD ویندوز 7 فایل Install.wim را بر می گزینیم
در این قسمت ورژن های مختلف ویندوز نمایش داده شده که می توانیم برحسب نیازمان ورژن مورد نظر را انتخاب کنیم .
خلاصه ای از ایمیج های انتخاب شده در این بخش دیده می شود .پس از کلیک روی Next فرایند گرفتن ایمیج شروع می شود که در نهایت روی گزینه finish کلیک می کنیم .
پس از پایان عملیات می توانیم ایمیج گرفته شده را در Image group ای که قبلا ایجاد کردیم مشاهده کنیم .
خب تا بدین جای کار ایمیج گرفته شده توسط سرویس WDS آماده Deploy ونصب در شبکه می باشد . اما از آنجایی که نصب ویندوز به صورت متمرکز و اتوماتیک برای سهولت کار است ، با بهره گیری از ابزار WSIM یا Windows System Image Manager موجود در نرم افزار WAIK می توانیم Answer File هایی با پسوند xml ایجاد کرده و تنظیماتی را برای آن در نظر بگیریم که بواسطه آنها یک سری از مراحل نصب ویندوز و تنظیمات مربوط به آن بصورت اتوماتیک انجام شود .
استفاده از نرم افزار WAIK اختیاری است اما می دانیم که منطق نصب به صورت اتوماتیک این است که تمامی مراحل نصب ویندوز به صورت خودکار انجام شود و نه تنها بخشی از آن. با این وجود در این بخش نیز ما می توانیم به نصب ویندوز تحت شبکه بپردازیم .
برای این منظور تنها کافیست که کامپیوتر bare metal یا فاقد ویندوز و یا کامپیوتر هایی را که قصد نصب مجدد و یا ارتقاء ویندوز آن را داریم همانند مراحل طی شده برای بوت کردن در بخش Capture گرفتن از ویندوز ، بوت سیستم را روی شبکه قرار داده و با برگزیدن کلید F12 سیستم را از طریق PXE Network بوت کنیم .اما پس از آن اینبار به جای انتخاب گزینه Capture an Image عبارت Install an Image را برای نصب ویندوز بر می گزینیم .
پس از استارت خوردن فرایند نصب ویندوز ویزارد WDS برای نصب را مشاهده خواهیم کرد در این بخش با در نظر گرفتن تنظیمات مربوط به زبان مورد نظرمان روی گزینه Next کلیک می کنیم .حال باید یک کاربر با دسترسی ادمین روی دومین را به سیستم معرفی کنیم .
در این مرحله نسخه ویندوز مورد نیاز برای نصب را انتخاب می کنیم.
درایوی که ویندوز روی آن نصب خواهد شد در این قسمت نمایش داده می شود با تاییدآن و کلیک روی Next ادامه ی فرایند نصب اجرا خواهد شد.
اگر دقت کنیم تا این مرحله تمامی مراحل نصب ویندوز همانند نصب Manual آن پیش رفت باقی مراحل نیز به همین صورت بوده و پس ار ریستارت باید به انجام تنظیمات مربوط به نام کامپیوتر و ... بپردازیم ویا اینکه همانطور که قبلا گفتیم می توان با ایجاد Answer file هایی به صورت اتوماتیک به انتخاب زبان و ایجاد پارتیشن و فرمت آن پیش از نصب و نیز در نظر گرفتن نام کامپیوتر و پسورد و سایر تنظیمات بپردازیم . بسته به تنظیماتی که بر حسب نیاز و یا به دلخواه برای Ansewr file ها انجام می دهیم این تنظیمات خودکاربهنگام نصب می توانند متفاوت باشند که در مقاله ای مجزا به معرفی نرم افزار WAIK و استفاده از ابزار WSIM برای تهیه و ساخت Answer file ها پرداخته خواهد شد.
(با تشکر از جناب آقای آروین کماندار بابت همکاری در نگارش مقاله )
کارشناس شبکه های مایکروسافت و پایگاه داده
کارشناس سیستم عامل و زیرساخت های مایکروسافت MCTS:Active Directory 2008 MCTS:Network Infrastruture 2008 MCTS:Application Infrastructure 2008 MCTS:Active Directory 2008 MCITP:Enterprise Administrator MCSA 2008
زمان پاسخ گویی روز های شنبه الی چهارشنبه ساعت 9 الی 18
فقط به موضوعات مربوط به محصولات آموزشی و فروش پاسخ داده می شود