در این مقاله که اولین مقاله از سری مقالات آموزش گام به گام Lync Server می باشد، به معرفی این محصول خوش ساخت و تاریخچه آن میپردازیم.در زمان های دور، روش های ارتباطی بسیار محدود بودند. اگر میخواستید نامه و یا پیامی را به همکار یا مدیرتان در طبقه ای دیگر برسانید، می بایست ابتدا با تلفن اداری آن فرد تماس می گرفتید. در صورتی که خوش شانس بودید، صدای همکار خود را می شنیدید.
بیایید واقع بین باشیم. چقدر احتمال داشت که شخص مورد نظر شما همان زمانی که شما به او نیاز داشتید، پشت میز خود باشد؟ اگر نامه و یا پیام شما برای آن فرد طولانی به نظر میرسید، چقدر احتمال داشت که او تمام حرف های شما را با دقت گوش کند؟ اگر شما مجبور بودید نامه اداری به دست آن شخص برسانید، می بایست خود برای بردن نامه اقدام میکردید.
اگر قرار بود همکار شما جواب نامه اداری را بدهد و این امر چندین بار ادامه پیدا کند، با توجه به دفعات تکرار در طول روز، خسته کننده و زمان بر بود. حال تصور کنید که این نامه نگاری بین شما و همکارتان چندین مرحله ادامه پیدا می کرد. در این صورت شما بی تردید زمان زیادی را صرف نامه نگاری و انتقال نامه به همکارتان می کردید. ضمن اینکه ممکن بود شما طبقات را برای دیدار با همکار خود سپری کنید، حال آنکه در نهایت با صندلی خالی همکار خود مواجه می شدید.
اولین سیستمی که کار نامه نگاری و پیام رسانی سازمانی را ساده تر کرد، سرویس Email داخلی بود. ارائه این سرویس، بخش عمده ای از مشکلات ارتباطی و نامه نگاری سازمانی را برطرف کرد. در طول سال ها پس از ارائه این سیستم، شرکت های متعددی محصولات خود با امکانات جانبی مختلفی را روانه بازار کردند.
اما تمامی این محصولات فاقد یک قابلیت کاربردی بودند و آن، ارتباط همزمان مابین 2 یا چند نفر بود. شما Email را به همکار و یا همکاران خود میفرستادید و به طور مداوم روی گزینه Refresh کلیک می کردید تا پاسخ Email خود را دریافت کنید. گرچه کمکی که سرویس های Email داخلی به سازمان ها کردند، غیر قابل انکار است، ولی این سرویس به تنهایی پاسخگوی نیاز سازمان ها نبود.
در طی سالها، محصولات مختلفی با هدف ارسال Email ایجاد شدند. یکی از این محصولات ارایه شده، Exchange Server 2000 محصول شرکت مایکروسافت بود. نکته جالب توجه این محصول، دارا بودن سرویسی به نام Instant Messenger بود. این سرویس با استفاده از امکانات و سرویس های موجود در Exchange Server 2000، امکان ارتباط همزمان را فراهم می کرد.
این سرویس پایه و آغاز محصولات ارتباطات یکپارچه مایکروسافت بود. البته با ارائه Exchange Server 2003، این سرویس از این محصول حذف گردید. بعدها در سال 2003 شرکت مایکروسافت محصولی اختصاصی برای این امر روانه بازار کرد که نام این محصول، Live Communications Server 2003 یا به اختصار LCS 2003 بود. این محصول دارای Code Name گرینویچ (Greenwich) و نام تجاری Office Real-Time Communications Server بود.
همانطور که در بالا به آن اشاره شد، شروع ارتباطات یکپارچه از شرکت مایکروسافت با سرویس Instant Messenger موجود در Exchange Server 2000 بود. ارتباطات یکپارچه در سال های اخیر، دستخوش تغییرات زیادی شد و همینطور نام های گوناگونی از جانب مایکروسافت برای این محصول برگزیده شد که عبارتند از:
این محصول از نسخه تا نسخه ای دیگر تغییرات زیادی را به همراه داشته است. در زیر به طور اجمالی به بررسی این تغییرات میپردازیم.
همانطور که گفته شد، شروع ارتباطات یکپارچه یا Unified Communications از سرویس Instant Messenger موجود در Exchange Server 2000 بود. این سرویس از پروتکل RVP (Remote Voice Protocol) استفاده میکرد. نکته جالب این سرویس، سازگاری با کاربرانی بود که از Net Messenger Service. به این سرویس اضافه می شدند. یعنی این سرویس قادر بود کاربران هر 2 سرویس Net Messenger. و سرویس Exchange Instant Messenger را پشتیبانی کند.
البته این سرویس ضعف هایی هم داشت. برای مثال آرشیو مکالمات شما در جایی ذخیره نمیشد و با بستن پنجره مکالمه (Chat)، پیام ها حذف می شدند. نقطه قوت این سرویس آن بود که شما میتوانستید بدون نیاز به نصب تمامی Component های Exchange، آن را نصب کنید. در اصل لازم نبود که این سرویس حتما روی سروری نصب شود که Exchange شما روی آن قرار داشت، ولی لازمه این سرویس وجود Exchange در شبکه شما بود. در اصل شما نیاز داشتید که Exchange در شبکه شما فعال باشد. این سرویس شامل 3 بخش بود:
کلاینتی که Instant Messaging Client روی آن نصب شده بود. این کلاینت می توانست آخرین نسخه از Windows Messenger و یا Instant Messaging Client باشد که فایل نصب Instant Messaging Client روی CD مربوط به Exchange Server 2000 موجود بود.
مسیول ردیابی کاربران و لیست تماس (Contact List) بود. همچنین وظیفه ردیابی کردن حالت کاربر (Online یا Offline بودن) را بر عهده داشت و این اطلاعات را بر طبق درخواست در شبکه پخش می کرد. IM Server قادر به پشتیبانی از 10000 کاربر بود، گرچه هیچ گاه توصیه نمی شد که این محدودیت را امتحان کنید!
کار این بخش، Route کردن درخواست های کلاینت ها به Home Server مربوطه بود که برای کارایی بهتر، معمولا در بستر ارتباط سریع به اینترنت قرار می گرفت. هر IM Router قابلیت پشتیبانی از 50000 کاربر Online را داشت که در نتیجه نیازی نبود به ازا هر Home Server، یک IM Router داشته باشید. بزرگترین مزیت IM Router این بود که فارغ از آنکه کاربران به کدام Home Server متصل می شدند، به سازمان این امکان را میداد که برای تمامی کلاینت ها از یک Namespace واحد استفاده کند.
اولین نام رسمی که برای این محصول شرکت مایکروسافت برگزیده شد، Live Communications Server یا به اختصار LCS بود. LCS 2003 از پروتکل های (SIP (Session Initiation Protocol و (SIMPLE (SIP Instant Messaging and Presence Leveraging Extensions استفاده میکرد. تنها پیش نیاز نصب LCS، Windows Server 2000 یا Windows Server 2003 بود که به دامین Join شده بودند. این پیش نیاز بزرگی نبود، ولی همین پیش نیاز اولین محدودیت LCS را نمایان کرد.
اگر شما میخواستید که شرکا و یا کاربران خارجی شما نیز از این سرویس استفاده کنند، مجبور بودید که آنها را به Active Directory خود اضافه کنید. این پیش نیاز زمانی جدی تر نمایان شد که شما میخواستید به برخی کاربران خارجی خود فقط سرویس IM را ارائه دهید، در حالی که نیاز بود آنها را از دسترسی به منابع سازمانی خود منع کنید. البته این محصول مزایای زیادی داشت. از مهمترین قابلیت های این سرویس، سرویس IM Archiving بود. اطلاعات تمامی مکالمات همه در Database روی SQL ذخیره می شدند. LCS همراه با خود، MSDE (Microsoft SQL Server, Desktop Engine) را نصب می کرد. بنابراین شما امکان جستجو، تهیه Backup، و جابجایی Database را داشتید.
تفاوت نسخه 2005 این سرویس با نسخه 2003 آن، روی 2 قابلیت اصلی بود. در نسخه 2005 قابلیت Presence اضافه شد. با استفاده از این قابلیت شما میتوانستید بفهمید که مخاطب شما در حال حاضر برخط است یا نه. (Online و Offline). همچنین میتوانستید حالات دیگری مانند مشغول (Busy) و غیره را نیز انتخاب کنید. این قابلیت سازگاری زیادی با Microsoft Office و به خصوص Outlook داشت. بدین گونه که در صورتی که مخاطب شما Online بود، شما میتوانستید از بین ارتباط همزمان و Email، یکی را انتخاب کنید. همچنین Online و Offline بودن مخاطب خود را در Outlook مشاهده کنید. قابلیت مهم دیگری که به نسخه 2005 اضافه شده بود، قابلیت یکپارچه سازی با SharePoint بود.
در همان سال 2005، مایکروسافت Service Pack 1 را برای این محصول روانه بازار کرد. این Service Pack باعث پایدارتر شدن این محصول شده و همچنین امکاناتی را به آن اضافه کرد. امکاناتی از قبیل Enhanced Federation که از طریق آن شما میتوانستید با استفاده از SRV Record در DNS، سازگاری با شرکای خود را فراهم کنید. در اصل میتوانستید کاربران شرکت های دیگر که از Domain شما استفاده نمی کردند را قادر سازید تا از امکانات LCS شما استفاده کنند. همچنین قابلیت پشتیبانی از چند Tree در یک Forest و همچنین پشتیبانی از سرویس های عمومی همچون MSN، AOL و Yahoo از دیگر امکانات اضافه شده به این محصول بودند.
مایکروسافت در سال 2007، عصر تازه ای از ارتباطات یکپارچه را آغاز نمود. پیرو تغییرات متعدد این سرویس، نام آن نیز به Office Communications Server 2007 یا به اختصار OCS 2007 تغییر پیدا کرد. از تفاوت های عمده این نسخه با نسخه های قبلی، سازگاری بیشتر و عمیق تر با محصولات Office، قابلیت Web Conferencing و همینطور شروع قابلیت Enterprise Voice بود. این قابلیت، خود شروع جایگزینی سرویس های PBX با OCS 2007 بود.
در سال 2009، نسخه R2 برای OCS 2007 عرضه شد. OCS 2007 R2 تمام قابلیت های OCS 2007 را دارا بود. به علاوه چند ویژگی به آن اضافه شد. شما قادر بودید افراد بیشتری را به مکالمه گروهی (Conference) خود اضافه کنید، حال این مکالمه صوتی باشد و یا صوتی و تصویری. همچنین شما قادر بودید که Desktop خود را به اشتراک بگذارید که دوستان و همکارانتان به شما در ویرایش Document ها کمک کنند.
مایکروسافت در سال 2010 تغییرات عمده ای را در محصول پرطرفدار خود اعمال کرد. پیرو این تغییرات متعدد، نام این محصول بار دیگر تغییر پیدا کرد و با نام Lync بر سر زبان ها افتاد. Lync به معنای واقعی سیستم ارتباطات یکپارچه را وارد سازمان ها میکند. محصولی که ارتباط متنی، صوتی، تصویری، اشتراک گذاری Desktop و یا محیط نرم افزاری خاص، ارسال فایل، تماس با تلفن همراه و یا تلفن رومیزی، تماس با خطوط خارج سازمانی و... را میسر میکند. با استفاده از Lync شما میتوانید با تمامی همکاران خود در سراسر جهان، ارتباطی امن برقرار کنید.
میتوانید با آنها روی کامپیوترها و تلفن های همراهشان، Chat کنید، تماس صوتی و یا تصویری به صورت 2 نفره یا گروهی برقرار کنید، میتوانید فایل های اداری خود مانند Word و Excel را Present کنید و همکاران شما تغییرات لحظه ای این مستندات را مشاهده کنند. میتوانید برای آنها فایل ارسال کنید، پیام صوتی (Voice Mail) بفرستید تا زمانی که مجددا از Lync استفاده می کنند ، پیام شما را بشنوند.
فرض کنید میخواهید با همکار خود در شهر کاشان تماس برقرار کنید. شرکت شما شعبه ای در شهرهای اصفهان و تهران دارد، ولی شعبه ای در شهر کاشان موجود نمی باشد. حال اگر از شهر تهران تا کاشان تماس تلفنی برقرار کنید، هزینه بسیار بالایی برای این تماس باید بپردازید (به خصوص اگر مجبور باشید این کار را به دفعات تکرار کنید). با استفاده از Lync، شما یک تماس از تهران به شعبه اصفهان برقرار میکنید و سپس از آنجا با شهر کاشان تماس برقرار میکنید. بدین طریق تماس تلفنی شما از شهر اصفهان تا کاشان بوده و هزینه ای به مراتب پایین تر از تماس تهران تا کاشان را متحمل خواهید شد.
لازم به ذکر نیست در صورتی که تمامی شعب شرکت شما در سراسر کشور از Lync استفاده کنند، تماس های شما با همکارانتان عملا از طریق اینترنت و یا شبکه داخلی بوده و هیچ گونه هزینه مخابراتی برای شما نخواهد داشت. همچنین Lync بسیار سازگار با پهنای باند موجود می باشد. در صورتی که با پهنای باند کمی تماس تصویری برقرار کنید، Lync به صورت خودکار Resolution پایینتری برای این ارتباط انتخاب میکند تا شما تصویر روانتری را مشاهده کنید. همینطور اگر پهنای باند کافی برای ارتباط موجود باشد، میتوانید از کیفیت HD لذت ببرید.
در سال 2012، مایکروسافت Lync Server 2013 را عرضه کرد که تا به امروز، آخرین محصول از این سری می باشد. عمده تغییرات Lync Server 2013 حول High Availability و Disaster Recovery و پایگاه داده های مربوط به SQL Server می باشد.البته تغییرات مهم دیگری نیز در این محصول مشاهده میشود. ظاهر رابط کاربری Client کاملا تغییر کرده و محیطی زیباتر را برای کاربر فراهم ساخته است. همچنین با استفاده از Quick Lync، شما کافیست که نشانگر را روی عکس Contact همکاران خود برده تا گزینه های دسترسی سریع برای شما نمایان شوند. این گزینه ها شامل Chat، تماس صوتی، تماس تصویری و یا مشاهده Contact Card فرد مذکور می باشد.
از دیگر امکانات این محصول میتوان به Persistent Chat اشاره کرد. با استفاده از این قابلیت، شما میتوانید Chat Room هایی برای گفتگو با دوستان خود ایجاد کنید، ابته تنظیمات امنیتی این Chat Room ها در اختیار شما خواهد بود. برای مثال شما میتوانید Chat Room را باز گذاشته تا همه بتوانند آن را ببینند و وارد آن شوند، همچینی میتوانید Chat Room را در حالت Closed (بسته) قرار داده که
در این حالت دیگران امکان پیدا کردن Room را داشته، ولی فقط اعضاء Room امکان دیدن مکالمات شما و نوشتن پیام در Room را دارند. البته شما میتوانید Room را در حالت مخفی (Hidden) قرار داده تا کسی غیر از اعضاء Room نتواند آن را پیدا کند.از دیگر امکانات این محصول می توان به تغییرات نمایشی جدید در محیط نرم افزار، پشتیبانی از Full HD (1080p)، استفاده کردن از H.264 به طور پیش فرض، پشتیبانی از Microsoft Windows Server 2012، Microsoft SQL Server 2012 و Microsoft Exchange Server 2013 اشاره کرد.
البته رقبای مایکروسافت نیز محصولات مختلفی در زمینه ارتباطات یکپارچه روانه بازار کرده اند. برای مثال شرکت Avaya محصولی به نام Aura را ارائه کرده، شرکت Cisco محصولاتی همچون Cisco Unified Presence Server و Cisco Unified Call Manager را ایجاد کرده، شرکت IBM محصولی با نام Lotus Sametime را معرفی کرده، شرکت Skype محصول خوش ساخت خود با نام Skype را تولید کرده (مایکروسافت در سال 2011 شرکت Skype را خریداری نمود). شرکت های Jabber و WebEx نیز محصولات همنام خود را ارائه کرده اند. در مقالات بعد از این سری آموزشی، به معرفی امکانات، قابلیت ها و سرویس های این محصول به صورت جداگانه می پردازم.
خب در مقاله قبل که اولین مقاله از سری مقالات آموزش گام به گام Lync Server بود، به معرفی اجمالی این محصول و تاریخچه آن پرداختیم. با توجه به گستردگی امکانات این محصول، معرفی قابلیت ها و سرویس ها را در چند مقاله به صورت جداگانه بررسی خواهیم کرد.
در این مقاله که دومین مقاله از این سری آموزشی می باشد، سرویس IM & Presence را با هم بررسی می کنیم.در مقاله قبل به امکانات و قابلیت های Lync Server 2010 به طور خلاصه اشاره کردیم. برای اینکه از امکانات ذکر شده استفاده کنید، Lync Server 2010 از سرویس های متعددی استفاده میکند. در حقیقت این سرویس ها هستند که امکانات ذکر شده را برای شما فراهم میکنند. در زیر به معرفی اجمالی این سرویس ها میپردازم. برای درک بهتر و اهداف آموزشی، این سرویس ها و امکانات را به چند گروه دسته بندی می کنم.
در این مقاله با هم سرویس Instant Messaging & Presence را بررسی می کنیم.
این گروه از قابلیت ها شامل تعیین وضعیت حضور (Presence)، امکان چت شخصی و گروهی (IM & Group Chat)، مشاهده لیست تماس و اطلاعات تماس (Contact List & Contact Information)، مشاهده خلاصه فعالیت (Activity Feed) و همچنین امکان ارتباط با سرویس های چت عمومی (PIC) می باشد. در زیر به معرفی اجمالی این قابلیت ها خواهم پرداخت.
این سرویس به شما این امکان را میدهد که موقعیت و وضعیت خود را به دیگران اطلاع دهید. برای این کار نیازی نیست که وضعیت موجود خود را برای دیگران ارسال کنید. کسانی که شما را در لیست دوستان در Lync Client خود دارند، وضعیت و موقعیت شما را در جلوی اسم شما مشاهده خواهند کرد. از جمله این وضعیت ها میتوان به Available (در دسترس)، Busy (مشغول)، Do Not Disturb (مزاحم نشوید) و ... اشاره کرد.
شما در محیطی بسیار ساده و کاربرپسند میتوانید تمامی افراد حاضر در لیست دوستان خود را مشاهده کنید. میتوانید شیوه مشاهده لیست دوستان (Contact List) را بر اساس گروه بندی دلخواه خود، Availability (Online و Offline بودن و حالات دیگر) و تنظیماتی دیگر دسته بندی کنید. این دسته بندی به شما در پیدا کردن افراد مورد نظرتان کمک خواهد کرد.
همچنان شما میتوانید اطلاعات جامعی در مورد همکاران و یا مشتریان خود از طریق Lync Server در دسترس داشته باشید. این اطلاعات میتواند شامل آدرس، شماره تلفن، سمت کاری و ... باشد. همچنین دسترسی به این اطلاعات فقط محدود به داخل سازمان نبوده و شما از خارج از سازمان نیز می توانید به این اطلاعات دسترسی پیدا کنید.
با استفاده از این قابلیت شما میتوانید خلاصه ای از فعالیت جاری خود را به اطلاع دوستان و همکاران خود برسانید. همچنین میتوانید خلاصه فعالیت دوستان و همکاران خود را به طور یکپارچه در محیطی ساده مشاهده نمایید و از آخرین فعالیت های آنها اطلاع پیدا کنید.
IM که مخفف 2 کلمه Instant Messaging می باشد، اشاره به ارتباط متنی به صورت خصوصی و یا گروهی دارد. البته این قابلیت در کشور ما بیشتر به اسم Chat شناخته شده است. بزرگترین مزیت IM نسبت به دیگر راه های ارتباط متنی (مانند Email) این است که IM به صورت Real Time کار میکند. یعنی در صورتی که هر 2 طرف مکالمه Online باشند، میتوانند به صورت لحظه به لحظه و بدون وقفه با هم گفتگو (Chat) کنند.
در حالی که در سرویس Email می بایست ابتدا دریافت کننده را انتخاب کرده، سپس موضوعی انتخابی برای Email خود انتخاب کنید (البته انتخاب موضوع کاملا اختیاری می باشد و میتوان Email ای بدون عنوان ارسال کرد)، سپس متن مورد نظر خود را تایپ کنید و در نهایت روی گزینه Send کلیک کنید. مخاطب شما نیز می بایست روی گزینه Refresh کلیک کند.البته اگر در سازمان خود از Exchange Server و همچنین Outlook برای مشاهده Email های داخلی خود استفاده می کنید، می توانید آرشیوی از کلیه چت های خود را در Mailbox خود مشاهده کنید.
کلمه PIC که مخفف عبارت Public IM Connectivity می باشد، به کاربران امکان ارتباط با سرویس های چت عمومی را میدهد. این ارتباط شامل پیام فوری و به اشتراک گذاری Presence می باشد. قابلیت PIC بخشی از سرویس گسترده Federation می باشد که پیشتر به آن اشاره شد. سرویس های عمومی که Lync Server 2010 از آنها پشتیبانی می کند عبارتند از سرویس Windows Live Messenger، سرویس AOL Messenger و سرویس Yahoo Messenger.
البته Lync Server 2013 از سرویس Skype نیز پشتیبانی می کند. همچنین پشتیبانی از XMPP در Lync Server 2013 باعث شده است تا سرویس های که از این پروتکل استفاده می کنند (مانند Google Talk و IBM Lotus Sametime) نیز قابلیت اتصال به Lync را داشته باشند.بیان این نکته خالی از لطف نیست که سرویس PIC مختص Lync Server 2010 و Lync Server 2013 نمی باشد. بلکه این سرویس با عرضه Service Pack 1 برای Live Communications Server 2005 به این سری محصولات دوست داشتنی و کاربردی اضافه شد.
قابلیت Group Chat به شما امکان ایجاد Chat Room های دائمی می دهد. دائمی بودن این Chat Room ها از آن جهت است که حتی اگر کسی در این Room ها نباشد، این Room ها همچنان وجود خواهند داشت و بسته نخواهند شد. این Chat Room ها میتوانند برای اهداف مختلف ایجاد شده باشند. برای مثال میتوان این Chat Room ها را در محیط مدرسه و به ازاء هر کلاس ایجاد کرد. تصور کنید که میخواهید در محیطی امن با همکاران خود در اداره فناوری اطلاعات، گفتگو کنید.
میخواهید با همکاران خود به صورت متنی (Text) گفتگو کنید، با آنها آدرس سایت های مرتبط با کار خود را به اشتراک بگذارید و یا برای آنها فایل ارسال کنید، کافیست که یک Chat Room ایجاد کرده و دوستان خود را به آن دعوت کنید. تمامی این کارها با استفاده از سرویس Group Chat انجام میگیرد. البته این سرویس در OCS 2007 نیز وجود داشته که در Lync Server 2010، قابلیت ها و کارایی آن بهبود یافته است. نکته جالب توجه این سرویس آن است که مشتریان و همکاران شما که خارج از سازمان هستند نیز میتوانند با استفاده از سرویس Federation، به این Chat Room ها ملحق شوند. همچنین ملحق شدن به این Room ها فقط شامل یک Room نبوده و شما میتوانید در یک زمان در چند Room عضویت داشته باشید و مکالمات درون تمامی آنها را مشاهده نمایید.
در این مقاله به معرفی سرویس IM و Presence پرداختم. در مقاله بعد، سرویس Audio/Video Calling & Conferencing را با هم بررسی خواهیم کرد.
خب در مقاله قبل، سرویس Instant Messaging & Presence را با هم بررسی کردیم و با کارایی های آن به طور خلاصه آشنا شدیم. در این مقاله که سومین مقاله از سری آموزش گام به گام Lync Server می باشد، به معرفی اجمالی سرویس تماس صوتی/تصویری و برگذاری کنفرانس (Audio-Video Calling & Conferencing) خواهم پرداخت.
این گروه از امکانات شامل برقراری تماس های صوتی و تصویری (Audio/Video Calling)، برگزاری کنفرانس درون سازمانی و تحت اینترنت (Audio Conferencing، Video Conferencing، Web Conferencing) و همچنین معرفی قابلیت حضور در کنفرانس توسط شبکه تلفن شهری (Dial-In Conferencing) می باشد.
با استفاده از این سرویس، شما قادر به برقراری ارتباط صوتی و تصویری با دوستان و همکاران خود هستید. این همکاران می توانند در هر جایی از این کره خاکی باشند، فقط کافیست که به شبکه شما متصل باشند.
با استفاده از این سرویس، شما امکان مکالمه صوتی با دوستان خود به صورت گروهی را دارید. این کنفرانس میتواند از 2 نفر یا بیشتر تشکیل شده باشد. نکته قابل توجه این است که این مکالمه فقط شامل کامپیوتر شخصی (میکروفن و هدست) نمی شود، بلکه می توان با استفاده از تلفن های رومیزی، IP Phone، تلفن های هوشمند، تبلت ها و یا اینترنت (Web Based) نیز در این مکالمه شرکت کرد.
قابلیت Dial-In Conferencing (یا Dial-In Audio Conferencing) به شما و مشتریان شما این امکان را می دهد که از هرجایی و فقط با استفاده از شبکه تلفن شهری (PSTN) بتوانید در کنفرانس های سازمانی شرکت کنید. اگر سازمان شما کاربران و یا مشتریانی دارد که خارج از سازمان بوده و دسترسی به کامپیوتر ندارند و نیاز دارند که در کنفرانس های شما شرکت کنند، می توانند تنها با شماره گیری یک شماره تلفن شهری (PSTN) به کنفرانس ملحق شوند. نکته جالب توجه این قابلیت این است که نیاز به هیچ گونه سخت افزار خاصی نداشته و فقط کافیست که شماره تلفنی را شماره گیری نمایند.
سرویس Video Conferencing به شما این امکان را میدهد که نه تنها با 1 نفر، بلکه با چند نفر به صورت همزمان ارتباط تصویری برقرار کنید. نکته قابل توجه این سرویس این است که تمامی تصویرها به صورت زنده (Live) بوده و شما قادر هستید تمامی شرکت کنندگان در کنفرانس را به صورت زنده مشاهده کنید.
البته همانند Audio Conferencing، این سرویس نیز محدود به کامپیوترهای شخصی نبوده و شما میتوانید از طریق اینترنت، تلفن های هوشمند و تبلت ها نیز در این کنفرانس ها شرکت نمایید. فقط کافیست که دستگاه شما مجهز به دوربین و یا Webcam باشد.
تصور کنید جایی هستید که میبایست خیلی سریع با همکار خود تماس گرفته و یک سری نکات را به او اطلاع دهید، همینطور میبایست وسیله ای را به او به طور زنده نشان دهید، و البته روی کامپیوتر خود Lync Client را نصب نکرده اید و یا امکان برقراری ارتباط بین Lync Client شما و دفتر شرکت وجود ندارد. حال چه کاری می بایست انجام دهید؟ قابلیت Web Conferencing در Lync Server 2010 به شما این امکان را میدهد که تنها با استفاده از یک مرورگر (ترجیحا Internet Explorer) و بدون نیاز به نصب نرم افزاری خاص، ارتباط صوتی و تصویری با همکاران خود برقرار کنید.
در این مقاله سرویس Audio/Video Calling & Conferencing را با هم بررسی کردیم. در مقاله بعد که چهارمین مقاله از این سری آموزشی می باشد، سرویس Sharing & Presentation را معرفی خواهم کرد.
در سه مقاله قبل، سری محصولات ارتباطات یکپارچه مایکروسافت و تاریخچه این محصولات را بررسی کردیم. همچنین با توجه به حجم زیاد امکانات و قابلیت های این محصول، برخی از قابلیت های آن را معرفی کردم. در این مقاله که چهارمین مقاله از سری آموزش گام به گام Lync Server می باشد، سرویس Sharing & Presentation را بررسی خواهیم کرد.
شما با استفاده از امکانات Lync Server قادر هستید تا سرویس های گوناگونی را با همکاران و مشتریان خود به اشتراک بگذارید. این کار با استفاده از محیطی ساده و کاربر پسند انجام گرفته و نیاز به دانش فنی ویژه ای ندارد. از جمله این سرویس ها میتوان به اشتراک گذاری Desktop، اشتراک گذاری نرم افزار، امکان ارائه فایل های PowerPoint، امکان ایجاد تخته سفید برای رد و بدل کردن ایده ها و همچنین سیستم رائ گیری (Poll) اشاره نمود.
با استفاده از سرویس Desktop Sharing، شما قادر به مشاهده Desktop همکار خود خواهید بود. زمانی که شما Desktop خود را با کسی به اشتراک میگذارید، 2 انتخاب خواهید داشت. اولی اینکه میتوانید به آن فرد فقط دسترسی مشاهده (View) کردن Desktop خود را بدهید، انتخاب دوم اینکه می توانید به آن فرد اجازه دهید که کامپیوتر شما را کنترل (Control) نیز بکند. این سرویس دقیقا همانند Remote Desktop عمل می کند. با این تفاوت که شما امکان ارتباط صوتی، تصویری و متنی با آن فرد را نیز دارید. از نکات قابل توجه این سرویس آن است که در صورتی که شما از بیش از یک Monitor استفاده می کنید، این امکان به شما داده شده تا آن Monitor ها را به صورت تک تک و یا گروهی به اشتراک بگذارید.
این قابلیت شاید یکی از پر کاربرد ترین امکانات Lync Server 2010 باشد، چرا که متخصصین تیم Help Desk شما میتوانند از این طریق برای برطرف کردن مشکلات کارکنان استفاده کنند.
حال تصور کنید که برای نرم افزاری مانند KM Player شما مشکلی به وجود آمده است. کافیست که فقط محیط نرم افزار KM Player را با همکار خود به اشتراک بگذارید تا در برطرف کردن مشکل به شما یاری رساند. بدین طریق همکارتان محیط Desktop شما را مشاهده نخواهد کرد.
این قابلیت که در اصل PowerPoint Presentation نام دارد، به شما این امکان را میدهد که فایل های PowerPoint خود را به دوستان خود نمایش دهید. در اصل با استفاده از این قابلیت، شما یک اتاق کنفرانس واقعی را شبیه سازی خواهید کرد.
همچنین با استفاده از قابلیت Federation، مشتریان و همکاران خارج از سازمان نیز میتوانند این Presentation را تحت Web مشاهده کنند.
این قابلیت به شما این امکان را می دهد تا تخته سفیدی مجازی برای رد و بدل کردن ایده ها با همکاران و مشتریان خود در اختیار داشته باشید. در این تخته سفید هر فرد امکان نوشتن متن، استفاده از قلم نقاشی، کشیدن و وارد کردن اشکال هندسی و اضافه کردن تصاویر به این تخته سفید را دارا است. در اصل سرویس Whiteboard یک کلاس واقعی را شبیه سازی میکند.
با استفاده از این سیستم شما میتوانید یک رائ گیری را آغاز کنید و تمامی افراد حاضر در کنفرانس می توانند در این رائ گیری شرکت کنند. همچنین تمامی افراد می توانند نتایج این رائ گیری را مشاهده نمایند.فرض کنید که متخصصین تیم طراحی شبکه در سازمان شما، تصمیم دارند که پروژه ای را آغاز نمایند. ولی برخی افراد گروه اختلاف نظر داشته و خواهان عدم شروع پروژه هستند. با استفاده از سیستم Poll شما میتوانید بین این افراد رائ گیری انجام داده و بر اساس این رائ گیری، تصمیم گیری نمایید. سیستم Poll در حقیقت یک رائ گیری واقعی را شبیه سازی می کند.
با استفاده از این سرویس، دیگر نیاز نیست فایل مورد نظر خود را از طریق Email به همکار خود ارسال کنید. میتوانید این کار را با استفاده از Lync Client و به صورت Real Time انجام دهید.
خب در این مقاله با سرویس Sharing & Presentation و امکانات و قابلیت های متعدد آن آشنا شدیم. در مقاله بعد با سرویس Enterprise Voice آشنا خواهیم شد.
در مقاله های قبل با تاریخچه لینک و برخی قابلیت های آن از جمله سرویس IM & Presence، سرویس Audio/Video Calling & Conferencing و سرویس Sharing & Presentation آشنا شدیم. در این مقاله که پنجمین مقاله از سری آموزش گام به گام Lync Server می باشد، سرویس جامع و کاربردی Enterprise Voice را بررسی خواهیم کرد. به جرات می توان گفت که این سرویس، پر سر و صدا ترین سرویس موجود در Lync Server 2010 می باشد.
به اعتقاد خیلی از متخصصین سرویس های ارتباطات یکپارچه، این قابلیت کاربردی ترین امکان موجود در Lync Server می باشد. چرا که با استفاده از این سرویس، شما قادر هستید دستگاه های تلفن داخلی (PBX) کنونی خود را با Lync Server جایگزین کنید و یا از هر دو سرویس در کنار هم استفاده کنید. چرا که Lync Server با انواع سیستم های تلفنی موجود و تلفن های سانترالی مانند Asterisk، سرویس Elastix، سرویس FreePBX و سایر سیستم های VOIP که از SIP Trunk پشتیبانی می کنند، کاملا سازگار است.
البته برای جایگزینی سرویس تلفن سازمانی، Lync Server نیاز به استفاده از IP PBX و یا VOIP Gateway دارد.از دیگر قابلیت های سرویس Enterprise Voice، امکان اتصال به سیستم تلفن شهری (PSTN) است.قابلیت Enterprise Voice عملا نیاز سازمان ها به استفاده از تلفن های رومیزی، IP Phone و دستگاه سانترال را مرتفع می کند. هر کاربر می تواند با استفاده از Microphone و Headset از تمامی این قابلیت ها استفاده کند.
تقریبا تمامی سازمان ها از دستگاه سانترال و تلفن داخلی برای ارتباطات خود استفاده می کنند. این سیستم PBX یا Private Branch Exchange نامیده میشود. برای استفاده از این سرویس شما به دستگاه سانترال و تلفن های داخلی نیازمند هستید. حال با استفاده از Lync Server، شما میتوانید سرویس PBX خود را به Lync منتقل کنید. یعنی به جای استفاده از دستگاه تلفن، از Microphone و Headset خود استفاده کنید. از طریق Lync شما میتوانید با شماره تلفن داخلی همکار خود تماس بگیرید. این کار از طریق محیط زیبا و کاربر پسند Lync Client انجام میگیرد. البته Lync Server 2010 قابلیت سازگاری با دستگاه کنونی PBX شما را نیز دارد. یعنی شما کماکان از سانترال برای تلفن داخلی خود استفاده کنید، در حالی که به جای تلفن های رومیزی از Headset خود استفاده میکنید.
البته شما در قالب این سرویس، از تمامی امکانات سرویس های PBX معمول بهره خواهید برد. برخی از این سرویس ها عبارت هستند از:
زمانی که کاربر تماسی در Lync دریافت می کند، می تواند تعیین کند که این تماس به تلفن همراه، تلفن منزل، تلفن محل کار و یا همه آنها به طور همزمان هدایت شود. این شماره تلفن می تواند متعلق به همکار شما باشد. هر کاربر می تواند این تنظیمات را به طور جداگانه برای خود انجام دهد. برای مثال کاربر می تواند تنظیمات Lync خود را طوری اعمال کند که هدایت تماس در ساعات غیر کاری و به شماره تلفن مد نظر کاربر، منتقل شود. یا برای مثال کاربری که قصد ترک میز کار برای صرف ناهار خود را دارد، میتواند به طور موقتی تماس ها را به تلفن همراه خود منتقل کند.
البته در صورتی که کاربر تنظیمات مناسب را در Microsoft Outlook انجام دهد، در صورت عدم پاسخگویی کاربر، تماس می تواند به صندوق صوتی کاربر منتقل شود.نکته مهم در مورد این قابلیت آن است که تنظیمات Call Forwarding فقط زمانی در دسترس کاربر هستند که سازمان شما از تنظیمات مربوطه روی Lync Server پشتیبانی کند. یعنی این تنظیمات ابتدا می بایست روی Lync Server اعمال شوند، سپس کاربر به این تنظیمات دسترسی خواهد داشت.
همانطور که پیشتر گفته شد، در حالت Call Forwarding تلفن شما زنگ نخواهد خورد. ممکن است زمانی شما بخواهید که تلفن شما و شماره دیگری به طور همزمان زنگ بخورند. بر خلاف Call Forwarding که تلفن شما زنگ نمی خورد، با قابلیت Simultaneous Ring شما میتوانید تماس های ورودی را به طور همزمان هم به تلفن خود و هم به شخصی دیگر هدایت کنید.
تصور کنید برای ساعتی شما بسیار درگیر کار هستید و یا در دسترس نیستید. در این حالت شماره تلفن دیگری از خود و یا همکارتان را تعیین می کنید که در هنگام دریافت تماس ورودی، هر 2 شماره با هم زنگ می خورند. البته توجه داشته باشید که در حالت Simultaneous Ring، فقط 2 شمارا یا شخص قابل تعریف هستند که یکی قطعاً شماره شما خواهد بود.
این قابلیت جدیدی در Lync Server 2010 است که به کاربران این امکان را میدهد تماسی را در حالت Hold قرار داده و به همان تماس در مکانی دیگر پاسخ دهند. تصور کنید که فردی با شما تماس گرفته و بعد از دقایقی مکالمه، شما قصد دارید این تماس را به همکار خود در بخش دیگری منتقل کنید. کافیست که این تماس را در حالت Hold قرار دهید. سپس Lync به این تماس یک شماره موقتی اختصاص می دهد. همکار شما فقط با شماره گیری این شماره موقت قادر خواهد بود که به این تماس پاسخ دهد.البته این قابلیت به صورت پیشفرض غیر فعال بوده و ابتدا می بایست آن را از طریق Lync Server فعال و تنظیم نمایید.
همانطور که گفته شد، برای اینکه از امکانات مختلف سرویس های وابسته به Enterprise Voice استفاده کنید، می بایست به هر کاربر شماره ای اختصاص دهید. اگر کاربران با سازمان قطع همکاری کنند، حساب های کاربری آنها غیر فعال خواهد شد. ولی برای شماره هایی که به آنها اختصاص داده اید چه اتفاقی خواهد افتاد؟ اگر همکاران و مشتریان شما با این شماره ها تماس بگیرند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
اگر شما هم به این فکر کرده اید که این تماس ها برقرار نخواهند شد، کاملا درست فکر کرده اید. زیرا که این شماره ها در حال حاضر به کسی اختصاص داده نشده اند.با استفاده از قابلیت Unassigned Numbers در Lync Server 2010، شما می توانید یک محدوده (Range) از شماره های اختصاص داده نشده (Unassigned) را انتخاب کرده و تعیین کنید که در صورت شماره گیری این شماره ها، چه اتفاقی برای تماس ها بیافتد. شما می توانید بیانیه ای (Announcement) را تعیین کرده که برای تماس گیرنده پخش شود، و یا اینکه می توانید تعیید کنید که تماس به سیستم پاسخگوی خودکار (Exchange Unified Messaging Auto Attendant) منتقل شود.
البته قابلیت Unassigned Numbers فقط مختص شماره های اختصاص داده نشده نمی باشد. شما می توانید شماره های دیگر را نیز در لیست وارد کنید. این کار زمانی مفید است که مثلا فردی با سازمان قطع همکاری می کند و یا پیش شماره ها تغییر می کنند. در این صورت شما تا اصلاح تنظیمات خود و پایدار شدن شرایط شبکه، این تماس ها را به شماره دیگری انتقال می دهید.
این قابلیت مفید و کاربردی در OCS 2007 به صورت پیشفرض وجود نداشت و از Lync Server 2010 به این سری محصولات اضافه گردید.
با استفاده از این قابلیت، شما می توانید گروهی از دوستان و همکاران خود را مشخص کنید که وقتی کسی با شما تماس میگیرد، تمام این افراد نیز آن تماس را دریافت خواهند کرد. در صورتی که شما پشت میز خود نباشید و یا به هر دلیلی قادر به پاسخگویی نباشید، هر فردی از این گروه می تواند تماس را پاسخ دهد. در اصل تمامی افراد گروه این تماس را دریافت خواهند کرد، ولی مشخص است که با چه شخصی تماس گرفته شده است. شما می توانید گروهی از همکاران خود که روی یک پروژه کار می کنید را به گروهی اضافه کنید.
حال با استفاده از قابلیت Team Call، اگر فردی در مورد این پروژه با شما تماس بگیرد و شما قادر به پاسخگویی نباشید، تمامی همکاران شما که عضو گروه هستند تماس را دریافت خواهند کرد و هر یک از آنها این امکان را خواهند داشت که به تماس مذکور پاسخ دهند. شما می توانید به صلاحدید خود افراد را از این گروه حذف و یا به آن اضافه کنید.البته شما می توانید تعیین کنید که بعد از سپری شدن چند ثانیه پس از پاسخ ندادن شما، همکاران شما تماس را مشاهده کنند. همچنین می توانید تعیین کنید که همکاران شما صدای زنگ را نشنیده و فقط یک Toast Notification (به پیام های موقتی که در گوشه سمت راست پایین صفحه مشاهده می شود، Toast Notification اطلاق می شود) مشاهده کنند.
عبارت IVR که مخفف Interactive Voice Response است، در زبان ما به آن منشی تلفنی اطلاق می شود. این سرویس دقیقا مانند منشی تلفنی در شرکت ها و سازمان عمل می کند. با استفاده از این سرویس، تماس گیرنده پس از انتخاب گزینه مناسب، به فرد، گروه و یا صف مورد نظر ارجاع داده می شود. چیزی که این سرویس را از دیگر سرویس های مشابه متمایز می کند، هوشمندی بسیار بالای آن می باشد.
بر خلاف سیستم های مشابه و معمول که شما با فشردن دکمه های تلفن به فرد مورد نظر انتقال داده می شوید، Lync قابلیت تشخیص صدا را داشته و شما می توانید با صدای خود، به فرد مورد نظر منتقل شوید. همچنین این سرویس از 26 زبان پشتیبانی می کند.شخص تماس گیرنده این امکان را دارد که خود را از صف انتظار خارج کرده و در صف دیگری قرار دهد.این سرویس کاملا با سرویس Presence سازگار است. فرض کنید شخص تماس گیرنده از طریق سرویس IVR در حال برقراری تماس با شما است. در صورتی که ما در حالت Away باشید، این تماس به شما منتقل نخواهد شد.
برای تماس با فردی خارج از محل کار شما، عموما مجبور به شماره گیری خطوط شهری هستید. برای این منظور، از دستگاه تلفن استفاده کرده، شماره تلفن آن شخص را وارد میکنید. حال با استفاده از Lync Server 2010، شما فقط با استفاده از محیط کاربرپسند Lync Client و استفاده از Microphone خود، قادر به برقراری تماس با فرد مذکور هستید. کافیست که Lync Server خود را به سیستم تلفن شهری یا (PSTN (Public Switched Telephone Network وصل کنید.
در این مقاله سرویس پرکاربرد و هوشمند Enterprise Voice زا بررسی کردیم. در مقاله بعد سرویس Mobility را با هم مرور خواهیم کرد.
در مقاله های قبل، تاریخچه ای از Lync Server 2010 را معرفی کردم. همچنین با برخی امکانات و سرویس های این محصول آشنا شدیم. در این مقاله که ششمین مقاله از سری آموزش گام به گام Lync Server می باشد، با سرویس Mobility آشنا خواهیم شد.
همانطور که از معنی تحت الالفظی این کلمه پیداست، این سرویس به امکان استفاده از لینک در حال حرکت اشاره دارد (Mobility در لغت به معنای تحرک است). این سرویس به شما این امکان را می دهد که در طول سفر و در حال حرکت نیز بتوانید مکالمات و تماس های کاری خود را انجام دهید، در کنفرانس ها شرکت کنید و با مشتریان و همکاران خود در تماس باشید. با استفاده از این سرویس، شما نگران از دست دادن تماس های کاری خود نیستید، زیرا که با استفاده از Lync شما قادر هستید هر لحظه با همکاران و مشتریان خود ارتباط برقرار کنید، به نحوی که انگار در محل کار خود هستید.
با استفاده از این سرویس شما قادر به استفاده از Lync روی تلفن های همراه و Tablet ها خواهید بود. فقط کافیست که نرم افزار Lync Client را روی تلفن همراه و یا تبلت خود نصب کنید. با استفاده از تلفن همراه خود میتوانید با دوستان خود Chat کنید، ارتباط صوتی/تصویری برقرار کنید و یا در کنفرانس ها شرکت کنید. شما همچنین قادر به مشاهده تماس های از دست رفته (Missed Calls) و ارسال پیام صوتی (Voice Mail) هستید. Lync برای استفاده از قابلیت های مذکور از سرویس های مختلفی در درون خود استفاده می کند که به صورت خلاصه این سرویس ها را بررسی می کنیم.امکاناتی که سرویس Mobility در اختیار ما میگزارد عبارت هستند از:
سرویس Mobility در خود سرویس دیگری به نام Single Number Reach را جای داده است. با استفاده از این سرویس، شما میتوانید تماس های مربوط به Lync Client روی کامپیوتر خود را به تلفن همراه خود منتقل کنید. تصور کنید شما زمانی برای صرف ناهار از پشت میز کار خود بلند میشوید، ولی در عین حال منتظر تماسی مهم از همکار خود روی Lync هستید. کافیست که تماس ها را به تلفن همراه خود منتقل (Forward) کنید.
سرویس دیگری به نام Call via Work نیز در قالب سرویس Mobility وجود دارد. به اختصار، کار این سرویس برعکس سرویس Single Number Reach است. با استفاده از این سرویس، شما از طریق تلفن همراه و یا تبلت خود طوری با دوستان خود تماس برقرار میکنید که انگار پشت میز کار خود نشسته اید و تماس از محل کار شما برقرار شده است، در حالی که عملا شما با استفاده از تلفن همراه خود تماس برقرار کرده اید. با استفاده از Call via Work، مخاطب شما را با نام کاری میبیند و عملا شما هویت کاری خود را حفظ میکنید، همچنین مخاطب شماره تلفن همراه شما را نخواهد دید. دیگر نکته مثبت Call via Work، حذف هزینه های سنگین تماس تلفنی می باشد. چرا که شما عملا از دفتر کار با مخاطب خود تماس گرفته اید، و نه از تلفن همراه خود.
البته سرویس های Single Number Reach و Call via Work از زیر شاخه های سرویس عظیم Enterprise Voice (رجوع به مقاله پنجم از این سری آموزشی) هستند که من در این مقاله به معرفی آنها پراختم. کاربرد این سرویس ها در حالت ترکیب با سرویس Mobility بیشتر نمایان می شود.
محصول خوش ساخت Lync برای سیستم عامل های مختلف ارائه شده است. شما میتوانید از امکانات بی نظیر این محصول روی Android از شرکت Google، سیستم عامل iOS از شرکت Apple، سیستم عامل Windows برای کامپیوتر های رومیزی و سیستم عامل Windows Phone برای تلفن های همراه بهره مند شوید. متاسفانه Lync به طور رسمی از سیستم عامل Linux پشتیبانی نمیکند، ولی نرم افزاری به نام SIPE برای سیستم عامل Linux طراحی شده است که قابلیت ارتباط با OCS 2007 و نسخه های جدیدتر را دارد. البته این نرم افزار تولید شرکت مایکروسافت نیست.
تصاویر این نرم افزار برای سیستم عامل iOS
از راست به چپ به ترتیب:
سیستم عامل Windows، پروژه SIPE برای Linux، سیستم عامل Windows Phone، سیستم عامل Android
خب در این مقاله با سرویس Mobility آشنا شدیم. سرویسی که این امکان را به ما می دهد که از امکانات بی نظیر Lync Server روی تلفن هوشمند و تبلت خود حتی در طول سفر استفاده کنیم.