Boot Sector یا سکتور بوت همانطور که از نامش نیز مشخص است قسمتی(سکتور) فیزیکی بر روی هارد دیسک است که شامل اطلاعاتی مانند چگونگی شروع بوت شدن سیستم عامل میباشد.بوت سکتور در هارد دیسک های اینترنال که سیستم عامل روی آنها نصب شده است وجود دارد.علاوه بر هارد دیسک ها شما میتوانید از دستگاه های ذخیره سازی مانند فلش مموری ها ، فلاپی دیسک ها ، هارد دیسک های اکسترنال و غیره نیز برای بوت کردن سیستم عامل خود استفاده کنید.
هنگامی کلید پاور کامپیوتر را برای روشن کردن آن میفشارید اولین و اصلی ترین چیزی که اتفاق می افتد BIOS سیستم به دنبال سرنخی برای بدست آوردن چیز های مورد نیاز برای بوت کردن سیستم عامل میگردد.اولین محلی که بایوس به دنبال آن میگردد اولین sector از هر دستگاه ذخیره سازی متصل به کامپیوتر است.زمانیکه میگویند شما یک هارد دیسک دارید به این معنی است که شما یک هارد دیسک با یک boot sector دارید.در آن بخش خاص از هارد دیسک شما یکی از دو چیز زیر را دارید:
Master Boot Record یا MBR و Volume Boot Record یا VBR.(راجع به VBR بزودی یک مقاله مفصل خواهیم داشت).MBR اولین سکتور از یک هارد دیسک فرمت شده است.از آنجا که بایوس به اولین سکتور از هارد درایو نگاه میکند میداند که باید MBR را درون حافظه Ram بارگذاری کند.هنگامی که داده های MBR در حافظه رم بارگزاری شد Active Partition را میتوان در رم پیدا کرد از این پس کامپیوتر میداند که سیستم عامل در کجا قرار گرفته است.اگر هارد درایو شامل چند پارتیشن باشد VBR اولین سکتور از هر پارتیشن میباشد.VBR همچنین اولین سکتور از هر دستگاه ذخیره سازی است که پارتیشن بندی نشده است.
یک سکتور باید دارای یک Disk Signature باشد،Disk Signature یک عدد خاص است که بایوس آنرا به عنوان سکتور بوت میشناسد.این عدد چیزی شبیه به 0x55AA که در دو بایت آخر اطلاعات بوت سکتور را شامل میشود.اگر Disk Signature خراب شود و به مشکل بخورد یا توسط چیزی تغییر داده شود بایوس به احتمال خیلی زیاد نمیتواند بوت سکتور را پیدا کند و همچنین قادر به بارگذاری دستورالعمل ها برای پیدا کردن و بارگذاری سیستم عامل نخواهد بود.پیام های ناشی از خراب شدن boot sector شامل موارد زیر هستند:
از آنجا که بوت سکتور میتواند با به مشکل خوردن Disk Signature و یا خراب شدن هارد دیسک به مشکل بخورد اما بوت سکتور میتواند توسط بدافزار ها نیز مورد هدف قرار گیرد و سیستم شما را آلوده کند.بدافزار نویسان علاقه زیادی به آلوده کردن سیستم از راه Boot sector هستند زیرا کد های بوت سکتور به طور اتوماتیک اجرا میشوند و گاهی اوقات بدون حفاظت میباشند.از این رو بدافزار ها میتوانند قبل از بارگذاری سیستم عامل و دسترسی شما به محیط آن به بوت سکتور بچسبند و به صورت خودکار اجرا شوند و سیستمتان را آلوده کنند.اگر شما گمان کردید بوت سکتور هارد دیسک تان ویروسی شده به شدت به شما توصیه میکنم که با نرم افزار های آنتی ویروس یک اسکن کامل از کامپیوترتان بگیرید و مطمئن شوید که Boot sector هارد دیسک را هم اسکن کرده است.
بسیاری از ویروس هایی که برای آلوده کردن بوت سکتور نوشته میشوند مانع از روشن شدن کامپیوتر میشوند که در این حالت شما نمیتوانید از آنتی ویروس ها برای اسکن کردن استفاده کنید در این مواقع شما باید از bootable virus scanner ها استفاده کنید.نمونه ای از این نرم افزارها میتوان به Anvi Rescue Disk ، AVG Rescue CD ، Avira Rescue System ، Kaspersky Rescue Disk و ... اشاره کرد. برخی از مادربورد ها که از تکنولوژی UEFI پشتیبانی میکنند مانع از اجرا شدن برخی از بدافزارها در هنگام بوت شدن سیستم میشود UEFI به طور فعال از تغییر یافتن بوت سکتور جلوگیری میکند.گفته میشود این ویژگی احتمالا در ماردبوردها غیرفعال باشد لذا ابزار های پارتیشن بندی و برنامه های رمزنگاری دیسک ها مانند DiskCryptor به درستی کار خواهند کرد اما اگر شما از این ابزار ها استفاده نمیکنید بهتر است غیرفعالشان نکنید در غیر اینصورت ممکن است با خطر آلوده شدن بوت سکتور مواجه شوید.
بوت سکتور زمانی ایجاد میشود که دستگاه ذخیره سازی خود را فرمت کنید.این به این معنی است که اگر دستگاه شما فرمت نشده باشد از اینرو از فایل سیستم نیز نمیتواند استفاده کند که در نتیجه Boot sector نیز نخواهد داشت.نکته ای که باید ذکر شود این است به ازای هر دستگاه ذخیره سازی فقط یک Boot sector وجود خواهد داشت،حتی اگر هارد دیسک دارای چندین پارتیشن باشد و یا حتی اگر با چند سیستم عامل اجرا شود پس در کل هارد دیسک شما تنها یک Boot sector وجود دارد.در این مقاله راجع به Boot sector و ویروسی شدن آن صحبت کردیم.امیدوارم از خواندن این مقاله لذت برده باشید.