اگر تا به حال اسم نرم افزارهای مانیتورینگ شبکه به گوشتان خورده است شاید از خودتان پرسیده باشید که این نرم افزارها چگونه میتوانند اطلاعات کلاینت ها و ابزارهای شبکه را دریافت کنند؟چطور میتوانند وضعیت کلاینت ها را در شبکه بدانند؟ چطوری میشود فهمید یک کلاینتی در شبکه دچار مشکل شده است؟ خب جواب تمام این سوال ها، پروتکل پرکاربردی است به نام SNMP که مخفف Simple Network Management Protocol می باشد. در این مطلب قصد داریم که موارد زیر را در باره این پروتکل بسیار پرکاربرد توضیح دهیم:
اگر دارین این مقاله رو میخونین حتما با لایه های شبکه آشنا هستین! SNMP یک پروتکل لایه هفتم شبکه و یا Application است که برای مدیریت و مانیتور کردن و یا جمع آوری اطلاعات از Device های شبکه و عملکرد آن ها مورد استفاده قرار میگیرد. Device هایی مثل روترها، سوییچ ها، پرینترها، اسکنرها و حتی Device های اینترنت اشیا. حتی علاوه بر سخت افزارها که با SNMP می توان مانیتور کرد، میتوان برای مانیتور کردن سرویس هایی مثل DHCP نیز از آن استفاده کنیم.
SNMP میتواند Function های زیادی را اجرا کند. میتواند تنها وضعیت Device را ببینیم و یا حتی تنظیماتی را و یا تغییراتی را بر روی آن انجام دهیم. مثل Reset کردن یک پسورد و یا تغییر تنظیمات کانفیگ یک سوییچ. میتوان گزارشی از مصرف پهنای باند، cpu و حافظه ی در حال استفاده را تهیه کند. حتی بعضی از SNMP Manager ها میتوانند به صورت اتوماتیک ایمیل ها و یا پیام های متنی را مبنی بر استفاده بیش از حد از منابع برای مدیران شبکه ارسال نمایند.در ادامه نحوه دریافت این اطلاعات را توسط اجزا SNMP بیان خواهیم کرد.
همانطور که SNMP می تواند در شبکه های با انواع اندازه ها استفاده شود ، بیشتر مزیت استفاده از آن در شبکه های بسیار بزرگ است. فرض کنید برای رفع اشکال در شبکه ای با صدها نود بخواهید به هر سیستم به صورت Manually وارد شوید و وضعیت آن را بررسی نمایید! که این کار به شدت زمانبر و هزینه بر است. اما با استفاده ازSNMP ، یک مدیر شبکه قادر خواهد بود تا تمام آن نودهای شبکه را تنها از طریق یک Interface مدیریت و مانیتور کند! خب حالا بریم سراغ اینکه ببینیم SNMP از چه اجزایی تشکیل شده است:
-------------------------------------------------
برای دسترسی به مجموعه بهترین دوره های آموزش شبکه های کامپیوتری ( مبانی شبکه ، نتورک پلاس ، مانیتورینگ و ... ) مقدماتی تا پیشرفته با ارائه گواهینامه و فیلم رایگان همین الان کلیک کن
--------------------------------------------------
این یک برنامه است که بر روی Device و یا سرویسی که در حال مانیتور شدن است نصب میشود (یا وجود دارد و تنها باید آن را فعال کنیم) و کارش جمع آوری اطلاعات در مورد پارامترهای مختلف است مثل مقدار استفاده از پهنای باند و یا فضای ذخیره سازی و ... .زمانی که توسط SNMP Manger (SNMP Manger چیه؟ در پایین توضیح داده شده) به Device یا سرویس مورد نظر کوئری زده میشود، این Agent ای که در اونجا ما آن را فعال کردیم، اطلاعات جمع آوری کرده را به SNMP Mangager ارسال می کند. وظیفه دیگر یک Agent این است که میتواند NMS را در صورت بروز خطا نیز با خبر کند.یادتان باشد همانطور که گفتیم بیشتر Device ها با یک SNMP Agent از پیش نصب شده تولید میشوند و تنها نیاز است که آن را فعال و کانفیگ کنیم.
پس عملکردهای یک Agent را میتوان به صورت زیر نوشت:
خب حالا بریم سراغ جز دیگر این پروتکل که درواقع نقش مدیر را در این پروتکل بازی میکند. SNMP Manager که به آن NMS نیز میگویند، یک پلتفرم نرم افزاری است که مسئولیت ایجاد ارتباط با Agent های تعبیه شده در Device های شبکه را برعهده دارد و اطلاعات جمع آوری شده توسطAgent ها را دریافت می کند.این NMS از Agent نیز میخواهد که در فواصل معینی، آپدیت هایی را از طریق SNMP ارسال نماید. اینکه یک NMS چه کاری با این اطلاعاتی که از Agent دریافت می کند می تواند انجام دهد، بستگی به توانایی ها و ویژگی های NMS دارد. NMS های مختلفی وجود دارند که دارای قابلیتهای مختلف و توانایی ساپورت کردن تعداد نودهای مختلفی را دارند.
پس عملکردهای یک NMS را میتوان به صورت زیر بیان کرد:
Managed Device ها و یا عناصر شبکه (Network Elements) در واقع همان قسمت هایی از شبکه هستند که Agent برروی آنها قرار دارد. مثل روترها، سوییچ ها، سرورها، Workstation ها، پرینترها، UPS ها و ... .
هر Agent ای یک دیتابیسی از اطلاعات را که توضیح دهنده پارامترهای Managed Device ها هستند بدست می آورد که به این دیتابیس MIB و یا Management INFORMation Base می گویند. MIB یک دیتابیس است، دیتابیسی است که SNMP از آن استفاده می کند تا به Agent کوئری بزند و از Agent اطلاعات خاصی را درخواست کند . این دیتابیس باید در NMS بارگذاری (Load) شود و ازین طریق است که NMS میتواند وضعیت این Device ها را مانیتور کند.
درواقع می توان گفت که این MIB شامل مقادیر آماری و کنترلی تعریف شده برای نودهای روی شبکه است. و به صورت خلاصه اینکه فایل های MIB مجموعه ای از سوالاتی هستند که یک SNMP Manager میتواند از یک Agent ای بپرسد. Agent این داده ها را به صورت Local جمع آوری و ذخیره میکند. بنابراین SNMP Manager از این سوالات استاندارد و یا حتی خصوصی که مربوط به هر Agent خاصی میتوانند باشند اطلاع دارد.
سادگی در تبادل اطلاعات، پروتکل SNMP را به یک پروتکل بسیار مورد قبول تبدیل کرده است. در این قسمت با دستورات کوتاه SNMP آشنا خواهد شد:
دستور GET یک درخواست است که توسط Manager به سمت Managed Device ارسال میشود. اجرای این دستور منجر به دریافت یک یا تعدادی Value از Managed Device خواهد شد.
این دستور نیز مشابه دستور GET است. تفاوت مهمی که با GET دارد این است که اجرای این دستور منجر به گرفتن مقدار OID (به هر آیتم در MIB یک Object ID اختصاص داده میشود) بعدی در درخت MIB (MIB tree) خواهد شد.
این دستور برای دریافت داده های حجیم از MIB Table استفاده خواهد شد.
این عملیات توسط Manager برای تغییر و یا تخصیص دادن یک مقدار از Managed Device استفاده میشود.
عکس دستورات بالا که ابتدا از SNMP Manager صادر می شدند، TRAPS ابتدا توسط Agent ها صادر میشوند. درواقع سیگنالی هستند که توسط Agent به SNMP Manager هنگام وقوع یک رویداد ارسال میشوند.
این دستور همانند دستور TRAP ابتدا توسط Agent ارسال میشود با این تفاوت که INFORM شامل تاییدیه ای از طرف SNMP Manager برای دریافت پیام میباشد.
این دستور توسط Agent به سمت SNMP Manager در پاسخ به یک درخواست GET ارسال میشود. که محتوای آن مقدار Variable هایی است که در GET درخواست شده است.
SNMP از زمان پیدایشش آپدیت هایی را به خود دیده است. اما ورژن های 1 و 2 آن بیشترین ورژن های مورد استفاده بوده اند. ورژن سوم SNMP ورژن ایمن تری نسبت به ورژن های 1 و 2 است.
این اولین ورژن از SNMP است که در RFC 1155 و RFC 1157 تعریف شده است.
این پروتکل تجدید نظر شده ای است که شامل بهبودهایی بر ورژن 1 می باشد. که در RFC 1901 ، RFC 1905 ، RFC 1906 و RFC 2578 تعریف شده است.
ورژن سوم ورژن امنی را برای SNMP تعریف می کند و ویژگی های امنیتی را در بردارد مثل رمزنگاری پیام های رد و بدل شونده. و در RFC 1905 ، RFC 1906 ، RFC 3411 ، RFC 3412 ، RFC 3414 و RFC 3415 تعریف شده است.خب در آخر این مقاله هم تصاویری از نحوه کار کردن پروتکل SNMP را با دستوراتی که در بالا گفتیم مشاهده می کنید:
INFORM
