Ubuntu چیست؟ تا کنون در توسینسو در خصوص انواع توزیع های مهم لینوکس اعم از RHEL ، CentOS ، openSUSE ، Knoppix ، Debian و Fedora صحبت کردیم . امروز می خواهیم در خصوص سیستم عامل محبوب Ubuntu صحبت کنیم. Ubuntu یکی از محبوب ترین توزیع های لینوکس می باشد که بر پایه و اساس لینوکس توزیع Debian بنا نهاده شده است.
این سیستم عامل از معماری های armhfp ، i686 ، PowerPC و x86 64 پشتیبانی می کند و نرم افزار دسکتاپ پیشفرض آن Unity ( هیچ ربطی به نام کاربریم نداره باور کنید D: ) می باشد. یکی از ویژگی های بسیار جالب سیستم عامل لینوکس توزیع Ubuntu این است که این سیستم عامل در طبقه بندی های تازه واردها ، دسکتاپ ها ، سرورها و حتی سطوح میانی کاربران بصورت همزمان می تواند قرار بگیرد و این برای یک سیستم عامل فاکتور بسیار مثبتی است.
اما بصورت کلی ما از Ubuntu به عنوان یک محصول دسکتاپ بسیار قوی یاد می کنیم و کمتر از این سیستم عامل به عنوان سرور استفاده می شود ، هر چند قابلیت تبدیل شدن به سرور را دارد اما لینوکس کارهای تازه وارد معمولا از این سیستم عامل به عنوان سرور استفاده می کنند. Ubuntu به عنوان یک محصول قوی در حوزه دسکتاپ سیستم عاملی رایگان است که هم بصورت Community و هم بصورت تجاری و حرفه ای پشتیبانی می شود.
Community ای که برای Ubuntu ایجاد شده است بر اساس ایده و ساختار GNU بنا نهاده شده است و همانطور که انتظار می رود هدف این Community این است که نرم افزار باید بصورت رایگان در دسترس افراد قرار بگیرد و کاربران بایستی بتوانند از انها براحتی استفاده کنند و آنها را برای زبان خود بومی سازی کنند و همچنین بتوانند هر تغییری که دوست داشتند در سورس نرم افزارها ایجاد کنند. واژه Ubuntu یک واژه قدیمی آفریقایی است و به معنی انسانیت به دیگران یا Humanity To Others می باشد. با معرفی شدن Ubuntu در واقع یک روح جدید در صنعت نرم افزار در دنیا به وجود آمد. شرکت سازنده Ubuntu یک شرکت انگلیسی به نام Canonical Ltd بود که توسط یک تبعه آفریقای جنوبی به نام Mark Shuttleworth مدیریت می شد. درآمد این شرکت از طریق ارائه خدمات پشتیبانی مربوط به سیستم عامل Ubuntu تامین می شود.
همانطور که اعلام کردیم سیستم عامل Ubuntu یک سیستم عامل محبوب دسکتاپ است ، اگر این سیستم عامل را بصورت پیشفرض نصب کنید انواع و اقسام نرم افزارها بصورت رایگان در آن وجود دارند که از آن جمله می توان به LibreOffice ، Firefox ، Thunderbird ، Transmission و همچنین یک سری بازی ساده از قبیل Sudoku و شطرنج اشاره کرد.بسیاری از نرم افزارهایی که برای Ubuntu نوشته شده اند در نصب پیشفرض یا Default Installation وجود ندارند اما شما می توانید براحتی آنها را از وب سایت پشتیبانی نرم افزارهای Ubuntu دانلود و نصب کنید.
برای اینکار کافیست فقط کمی با سیستم مدیریت بسته یا Package Management ای که به نام APT در Ubuntu معروف است آشنایی داشته باشید تا تقریبا هر چیزی که مورد نیاز شما است را بر روی Ubuntu بتوانید نصب کنید. یکی از نکات جالب در خصوص استفاده از قابلیت های Ubuntu این است که برخی از نرم افزارهای مایکروسافت ویندوز می توانند با استفاده از قابلیتی به نام Wine Compatibility Package بر روی Ubuntu نصب شوند ، حتی اگر این قابلیت به مشکل بخورد شما می توانید با استفاده از نصب نرم افزارهای مجازی سازی مثل VirtualBox یا VMware Workstation بصورت مجازی ویندوز را روی Ubuntu نصب کنید.
برای امنیت بیشتر این سیستم عامل ، تمامی برنامه هایی که اجرا می شوند در حالت عادی با پایینترین سطح دسترسی اجرا می شوند و نمی توانند در این حالت به فایل های کاربر یا سیستم عامل صدمه ای وارد کنند. برای بالا بردن امنیت از دستور sudo به عنوان یک ابزار برای اجرای موقت نرم افزارها با دسترسی بالاتر استفاده می شود که کارهای مدیریتی که می خواهند بر روی سیستم انجام دهند را بتوانند براحتی با دسترسی کاربر root انجام دهند و اینکار باعث می شود صدمه ای به فایل های سیستم عامل وارد نشود ، این ابزار چیزی شبیه به ابزار Run as administrator در سیستم عامل ویندوز است.
برای کنترل سطوح دسترسی در اوبونتو ابزاری به نام PolicyKit که به آن PolKit هم گفته می شود برای امن کردن هرچه بیشتر سیستم عامل استفاده می شود. بصورت پیشفرض اکثر پورت های شبکه توسط فایروال و برای جلوگیری از حملات هکری بسته شده اند و اگر کاربر قصد باز کردن پورت خاصی را داشته باشد براحتی می تواند با فایروالی که در این سیستم عامل بصورت گرافیکی تعبیه شده است تنظیمات مورد نظر خود را انجام دهد.
اوبونتو برای جلوگیری از به وجود آمدن صدمات از طریق نرم افزارهایی که اجرا می شوند Package های نرم افزاری را با استفاده از قابلیت GCC ای مثل PIE و Buffer Overflow Protection کامپایل می کند. از همه اینها گذشته شما می توانید پوشه های home directory و پوشه های شخصی خودتان را در این سیستم عامل رمزنگاری کنید. این قابلیت های امنیتی اضافه شده به Ubuntu از آن یک سیستم عامل در حالت پیشفرض امن ساخته است ، البته امنیت کاملا یک واژه نسبی است اما به هر حال می توان گفت Ubuntu از درجه امنیتی نسبتا خوبی بصورت پیشفرض برخوردار است.
یکی از نکات بسیار جالب در خصوص Ubuntu این است که این سیستم عامل دارای معماری و زیرساختی است که باعث شده است هم به عنوان سرور ، هم به عنوان دسکتاپ و هم به عنوان سیستم عامل گوشی و تبلت و حتی سیستم عامل تلوزیون بتوان از آن استفاده کرد. Ubuntu تقریبا هر شش ماه یکبار یک نسخه جدید را معرفی می کند و هر نسخه جدیدی که ارائه می شود تا نه ماه دارای پشتیبانی رایگان می باشد که این پشتیبانی شامل رفع مشکلات امنیتی ، رفع باگ های سیستم عامل و ... می باشد. اولین نسخه از سیستم عامل Ubuntu در سال 2004 معرفی شد.
سیستم مدیریت بسته های نرم افزاری یا Package Management ای که در Ubuntu وجود دارد برگرفته ای از Package Manager ای است که در سیستم عامل لینوکس توزیع Debian مورد استفاده قرار می گیرد و بنابراین بسته های نرم افزاری با پسوند Deb معرفی می شوند و همانطور که قبلا هم اشاره کردیم از ابزاری به نام APT برای مدیریت این بسته ها در Ubuntu استفاده می شود. قبل از استفاده از بسته های نرم افزاری Debian در Ubuntu باید به این مسئله توجه کنید که با توجه به اینکه بسته های نرم افزاری این دو سیستم عامل در اصطلاح فنی Binary Compatible کامل نیستند یعنی بصورت کامل با هم سازگاری ندارند.
بنابراین برای اینکه بتوانید از بسته های نرم افزاری Debian در Ubuntu استفاده کنید حتما باید بسته های نرم افزاری بازنویسی یا Rebuild شوند. البته هنوز برخی مشکلات برای تبدیل کردن بسته های نرم افزاری Debian به Ubuntu و برعکس وجود دارد ، یکی از نکات بارز بین این دو سیستم عامل را می توان وجود داشتن تعداد زیادی برنامه نویس مشترک دانست که با نوشتن یک بسته نرم افزاری ، در واقع آن را برای دو سیستم عامل در لحظه تولید می کنند. در خصوص Ubuntu مطالب زیاد است که به امید خدا با رونق گرفتن انجمن لینوکس و سیستم های متن باز انجمن تخصصی فناوری اطلاعات ایران بیشتر به آن خواهیم پرداخت ، اگر در خصوص این مطلب نکته ای به ذهنتان می رسد خوشحال می شویم در ادامه از دانش شما استفاده کنیم.