شبکههای کامپیوتری از تجهیزات متنوعی برای برقراری ارتباط بین دستگاه‌ها استفاده میکنند. دو مورد از رایج‌ترین این تجهیزات هاب (Hub) و سویچ (Switch) هستند. هر دوی این دستگاه‌ها وظیفه اتصال چندین دستگاه در شبکه را دارند، اما تفاوت‌های اساسی در عملکرد، مدیریت ترافیک و کارایی آن‌ها وجود دارد. در این مقاله، تفاوت‌های کلیدی بین هاب و سویچ را بررسی کرده و مزایا و معایب هر کدام را تحلیل می‌کنیم. برای درک بهتر مفاهیم پایه‌ای شبکه، پیشنهاد می‌کنیم دوره آموزش نتورک پلاس را مشاهده کنید.
هاب (Hub) یکی از ساده‌ترین دستگاههای شبکه است که برای اتصال چندین دستگاه به یکدیگر در یک شبکه محلی (Local Area Network - LAN) استفاده میشود. هاب به عنوان یک نقطه مرکزی عمل کرده و بستههای داده‌ای را از یک دستگاه دریافت کرده و بدون هیچگونه پردازش یا فیلترینگ، آن‌ها را به تمام دستگاههای متصل ارسال میکند.
هاب در لایه 1 (Physical Layer) مدل OSI (Open Systems Interconnection) عمل میکند. به این معنا که این دستگاه هیچ اطلاعاتی درباره‌ی آدرس‌های فیزیکی یا منطقی تجهیزات شبکه ندارد و تنها یک تقویت‌کننده سیگنال محسوب میشود. هنگامی که یک بسته داده‌ای از یک دستگاه وارد هاب میشود، هاب آن را بدون در نظر گرفتن مقصد، به تمام دستگاههای دیگر متصل به خود ارسال میکند. این فرآیند باعث ایجاد ترافیک اضافی (Network Congestion) و کاهش کارایی شبکه میشود. برای درک ساختار عملکرد لایه های OSI به این لینک مراجعه کنید.
هابها بسته به نوع عملکرد به سه دسته تقسیم میشوند:
مزایا:
✔️ ارزان بودن نسبت به سایر تجهیزات شبکه
✔️ ساده بودن نصب و استفاده
✔️ عدم نیاز به پیکربندی پیچیده
معایب:
❌ ارسال ترافیک به همه دستگاه‌ها که باعث کاهش امنیت و افزایش تأخیر شبکه میشود.
❌ عدم توانایی در مدیریت و بهینه‌سازی استفاده از پهنای باند.
❌ افزایش تصادم دادهها (Collisions) در شبکه.
![تفاوت هاب و سویچ](data:image/svg+xml;utf8,<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="1792" height="1024"></svg>)
سویچ (Switch) دستگاهی هوشمندتر از هاب است که برای اتصال چندین دستگاه در یک شبکه محلی (LAN) استفاده میشود. برخلاف هاب، سویچ دادهها را تنها به دستگاه موردنظر ارسال میکند. برای درک نحوه کارکرد سویچ می توانید به مقاله طرز کار سوئیچ شبکه در این لینک مراجعه کنید.
سویچ در لایه 2 (Data Link Layer) مدل OSI کار میکند (و در برخی مدل‌های پیشرفته در لایه 3 (Network Layer) نیز عمل میکند). در هنگام دریافت داده، سویچ ابتدا آدرس MAC (Media Access Control Address) دستگاه مقصد را بررسی کرده و بسته را مستقیماً به آن ارسال میکند، در نتیجه از ایجاد ترافیک غیرضروری جلوگیری میشود. این ویژگی باعث میشود شبکه کارایی بالاتری داشته باشد و تأخیر کاهش یابد. برای درک تفاوت بین سویچ های لایه دو و سه به این لینک مراجعه کنید.
هاب در لایه 1 (فیزیکی) عمل میکند، درحالیکه سویچها بسته به نوع خود در لایه 2 (پیوند داده) یا لایه 3 (شبکه) فعالیت دارند. برای یادگیری دوره های آموزش شبکه می توانید به این لینک مراجعه کنید.
هاب و سویچ هر دو برای اتصال دستگاه‌ها در شبکه استفاده میشوند، اما سویچ گزینه مدرن‌تر، هوشمندتر و بهینه‌تری است که عملکرد شبکه را بهبود می‌بخشد. درحالیکه هاب در شبکههای ساده و کم‌هزینه مورد استفاده قرار می‌گیرد، سویچ به دلیل قابلیت مدیریت ترافیک و کاهش تأخیر، گزینه‌ای بهتر برای شبکههای حرفه‌ای محسوب میشود.اگر قصد دارید شبکه‌ای پایدار، امن و سریع داشته باشید، توصیه میشود که از سویچ به جای هاب استفاده کنید.
سویچ برخلاف هاب، دادهها را بهصورت هوشمند ارسال میکند و فقط به دستگاه مقصد میفرستد، درحالیکه هاب دادهها را به تمام دستگاههای متصل پخش میکند. این موضوع باعث میشود مصرف پهنای باند کاهش یابد، ترافیک شبکه بهینهتر شود و تصادم دادهها کمتر اتفاق بیفتد. همچنین، سویچها امنیت بیشتری دارند زیرا بستههای داده را فقط برای گیرنده موردنظر ارسال میکنند.
استفاده از هاب در شبکههای مدرن بسیار کاهش یافته است، زیرا سویچها با قیمت مناسب و عملکرد بهتر جایگزین آن شدهاند. هابها معمولاً در محیطهای کوچک و آزمایشی که نیاز به تفکیک دادهها وجود ندارد استفاده میشوند. اما در شبکههای سازمانی، سویچها گزینهی استاندارد هستند، زیرا قابلیتهایی مثل مدیریت ترافیک، امنیت و کارایی بالا را ارائه میدهند.
بله، در اکثر موارد سویچ گزینه بهتری است، اما هابها هنوز هم در شرایط خاصی استفاده میشوند، مثلاً در شبکههای کوچک یا زمانی که هزینه بسیار پایین اولویت دارد. سویچها برای مدیریت دادهها، افزایش امنیت و کاهش ترافیک غیرضروری بهترین گزینه هستند، اما اگر به یک اتصال ساده و ارزان قیمت نیاز باشد، ممکن است هاب هنوز هم انتخاب مناسبی باشد.
![محمد نصیری](data:image/svg+xml;utf8,<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="120" height="120"></svg>)