محمد نصیری
بنیانگذار انجمن تخصصی فناوری اطلاعات ایران ، هکر کلاه خاکستری ، کارشناس امنیت اطلاعات و ارتباطات

شبکه چیست؟ تعریف انواع شبکه های کامپیوتری به زبان ساده

شبکه یا Network چیست؟ تعریف و مفهوم شبکه در هر حوزه ای وجود دارد. وقتی صحبت از معنی شبکه می شود ، ذهن انسان به انواع و اقسام شبکه هایی که هر روز در مورد آن می شنود ، کشیده می شود. در واقع شبکه به تنهایی در برگیرنده معانی متنوعی است و به هر چیزی که به هر نحوی با چیز دیگری ارتباط داشته باشد و چیزی را به اشتراک بگذارد ، به نوعی شبکه گفته می شود. در این مقاله ما بصورت ویژه در خصوص تعریف " شبکه چیست " از دیدگاه شبکه های کامپیوتری می پردازیم و با این سوال که " شبکه کامپیوتری چیست" ادامه مقاله را پیش می بریم. پس تا انتها با توسینسو همراه باشید.

دوره های شبکه، برنامه نویسی، مجازی سازی، امنیت، نفوذ و ... با برترین های ایران

شبکه چیست و تعریف شبکه های کامپیوتری

تعریف شبکه چیست از لحاظ لغوی

از لحاظ لغوی وقتی صحبت از چیزی به نام شبکه می شود ، یعنی ما چیزهایی را (کامپیوتر ، اجزای بدن انسان ، تلفن و ... ) را به هم متصل می کنیم تا چیزی را به اشتراک بگذاریم ( فایل ، احساس درد ، صدا و ... ) . بنابراین شبکه مجموعه ای از ارتباطات برای اشتراک گذاری چیزی است که امکان اشتراک گذاری در آن شبکه را داشته باشد.  برای مثال در شبکه آبرسانی شما با استفاده از ارتباطاتی به نام لوله و اتصالاتی به نام شیر فلکه چیزی را به نام آب برای استفاده مشترکین شبکه به اشتراک می گذارید. عجله نکنید تا این بحث بهتر در ادامه باز شود.

برای ورود به دنیای شبکه می توانید وارد دوره های آموزشی شبکه در این لینک شوید

انواع شبکه های مختلف از دیدگاه ویکیپدیا

از دیدگاه ویکیپدیا شبکه عبارتست از مجموعه یا سیستم درون پیوندی (interconnected) انسانی یا فیزیکی که دسترسی به قابلیت یا توانایی خاصی را در محدوده‌ای از مکان و زمان فراهم می‌کند و در حالت مطلوب محدودیت مکانی و زمانی نیز ندارد. اما تعریف ما بسیار ساده تر از ویکیپدیا بوده است. خوب بیاییم کمی در مورد انواع شبکه و چیزی که در آنها ارتباط را برقرار می کند و در نهایت چیزی که با اشتراک گذاشته می شود را با هم مرور کنیم :

  1. شبکه کامپیوتری : با استفاده از ارتباطات کابلی ، بیسیم و ... فایل ، سرویس و ... را به اشتراک می گذارند.
  2. شبکه آبرسانی : با استفاده از ارتباطات لوله ای و اتصالات آب را به اشتراک می گذارند.
  3. شبکه مخابراتی : با استفاده از ارتباطات کابلی ، بیسیم و ... صدا و پیام را به اشتراک می گذارند.
  4. شبکه گازرسانی : با استفاده از ارتباطات لوله ای ، گاز و میعانات را به اشتراک می گذارند.
  5. شبکه حمل و نقل : با استفاده از وسایل نقلیه ( اتوبوس ، قطار و ... ) انسان ها را منتقل می کنند.
  6. شبکه رادیویی : با استفاده از ارتباطات رادیویی ، صوت را با دیگران به اشتراک می گذارند.
  7. شبکه تلوزیونی : با استفاده از ارتباطات رادیویی ، صوت و تصویر را با دیگران به اشتراک می گذارند.

تعریف شبکه چیست از لحاظ کامپیوتر و فناوری اطلاعات

وقتی صحبت از تعریف شبکه در بحث شبکه های کامپیوتری می شود یعنی مجموعه ای از کامپیوترها به هر شکل ( کامپیوتر شخصی ، لپتاپ ، سرور ، گوشی ، تبلت و ... ) با استفاده از ارتباطات به هر شکلی ( کابلی ، بیسیم ، فیبر نوری ... ) به هم متصل شده اند و چیزی را ( فایل ، خدمات ، صدا و ... ) را به اشتراک می گذارند.

شبکه چیست و تعریف شبکه های کامپیوتری

یعنی هر جایی که شما یک سرویس را از طریق گوشی یا کامپیوتر خود دریافت کردید ، یک شبکه کامپیوتری وجود دارد. سرویس دهنده اینترنتی شما یک شبکه کامپیوتری است. استعلام خلافی خودروی شما دارای سرور است و این یک خدمت از یک شبکه کامپیوتری به حساب می آید. و این خلاصه ترین و بهترین تعریف از شبکه است ، شبکه چیست ؟ شبکه مجموعه ای از کامپیوترهاست که برای به اشتراک گذاری اطلاعات به هم متصل شده اند.

کاربرد شبکه های کامپیوتری چیست؟

خوب شبکه های کامپیوتری کاربرد مشخصی دارند. این روزها شما قطعا کاربرد شبکه های کامپیوتری را به خوبی درک می کنید. همینکه شما الان در حال خواندن این مقاله در وب سایت توسینسو هستید یعنی شما از یک خدمت شبکه های کامپیوتری به نام خدمت وب یا Web Service در حال استفاده هستید. بصورت خلاصه مهمترین خدماتی که شبکه های کامپیوتری به شما ارائه می دهند را می توانیم به شکل زیر بیان کنیم :

  • خدمت انتقال فایل
  • خدمت انتقال صوت
  • خدمت مسیریابی
  • خدمت دوستیابی و شبکه های اجتماعی
  • خدمت ارتباطات صوتی و تصویری
  • خدمات آموزشی
  • خدمات بازاریابی
  • و ...

قطعا خدمات شبکه محدود به این موارد نبوده و طیف گسترده تری را در بر می گیرد اما بصورت خلاصه برای دید پیدا کردن از شبکه های کامپیوتری تا این حد توضیحات کافیست.

شبکه چیست و تعریف شبکه های کامپیوتری

سرویس شبکه چیست؟

سرویس یا Service که ترجمه آن به فارسی خدمت می شود ، در واقع همان چیزی است که ما از یک ایجاد یک شبکه ارتباطی انتظار داریم. خدمتی به نام دانلود فایل ، خدمتی به نام بانک اطلاعاتی ، خدمتی به نام وب سرویس ، خدمتی به نام مدیریت متمرکز شبکه ، خدمتی به نام آدرس دهی آیپی ، خدمتی به نام امنیت اطلاعات ، خدمتی به نام ارتباطات یکپارچه ، خدمتی به نام تماس صوتی ، خدمتی به نام تبدیل اسم به آدرس IP و برعکس که به ترتیب در شبکه های کامپیوتری با عنوان سرویس هایی به نام فایل سرور ، دیتابیس سرور ، وب سرور ، دومین سرور ، DHCP سرور ، CA سرور ، Unified Communications سرور ، Voice Call سرور یا سرویس VoIP ، سرویس DNS سرور و ... از آنها یاد می کنیم که تعداد سرویس های شبکه بسیار زیاد است.

شبکه چیست و تعریف شبکه های کامپیوتری

انواع شبکه های رایانه ای

خوب در تعریف شبکه کامپیوتری باید انواع آن را هم در نظر بگیریم. بصورت کلی ما انواع شبکه های کامپیوتری را به چهار دسته بندی شبکه های کامپیوتری از لحاظ تکنولوژی زیرساختی و ارتباطی ( کابلی ، ماهواره ای ، بیسیم و ... ) ، شبکه های کامپیوتری از لحاظ توپولوژی های اتصال کامپیوترها یا توپولوژی های شبکه ( ستاره ای ، حلقوی ، اتوبوسی و ... ) ، شبکه های کامپیوتری از لحاظ تکنولوژی های انتقال داده ( برودکست ، یونیکست ، مالتی کست و ... ) و در نهایت شبکه های کامپیوتری از لحاظ ابعاد جغرافیایی ( شبکه های محلی یا LAN ، شبکه های شهری یا MAN ، شبکه های گسترده یا WAN و ... ) تقسیم بندی می کنیم که قبلا در این خصوص در توسینسو مقاله کاملی با عنوان انواع شبکه های کامپیوتری منتشر کرده ایم.

برای شروع دنیای شبکه می توانید از این لینک وارد دوره آموزش نتورک پلاس (Network+) شوید

شبکه های کامپیوتری چگونه کار می کنند؟

اگر بخواهیم به ساده ترین شکل ممکن نحوه کار شبکه های کامپیوتری را  توضیح بدهیم اینطور تعریف می کنیم که تجهیزاتی مثل کامپیوتر ، تبلت ، گوشی و ... دارای کارت شبکه هستند ( بصورت وایرلس یا کابلی ) ، این وسایل از طریق ارتباطات کابلی یا بیسیم به دستگاهی به نام سویچ یا اکسس پوینت وایرلس متصل می شوند .

شبکه چیست و تعریف شبکه های کامپیوتری

این اکسس پوینت برای ارتباط با شبکه ای دیگر ( اینترنت یا اینترانت ) به یک روتر متصل می شود و در نهایت ارتباط فیزیکی با کامپیوترها برقرار می شود. اینها زیرساخت ماجراست. اما در پس زمینه ، ارتباطات شبکه در قالب ارسال بسته های اطلاعاتی که در قالب یک مکانیزم مشخص و دقیق توسط لایه های شبکه ( لایه های OSI ) طراحی و تولید می شوند ، بین کامپیوترها جابجا و منتقل می شوند. به زبان باز هم ساده تر ، ابتدا اطلاعات در قالب بسته های اطلاعاتی در می آید ، منتقل می شود و در نهایت مجدد تبدیل به اطلاعات می شود. این ساده ترین تعریف نحوه کارکرد شبکه های کامپیوتری است.

شبکه چیست و تعریف شبکه های کامپیوتری

معرفی سخت افزارهای شبکه ( تجهیزات شبکه )

به عنوان آخرین بحث از معرفی تعریف شبکه چیست ، به معرفی سخت افزارهای شبکه می پردازیم و بصورت خلاصه آنها را معرفی می کنیم. کارت شبکه ، سویچ شبکه ، روتر شبکه ، فایروال یا دیواره آتش شبکه ، Load Balancer در شبکه ، سرورهای شبکه ، کلاینت های شبکه و ... از جمله مهمترین تجهیزاتی هستند که شبکه را تشکیل می دهند.

  • تعریف شبکه چیست؟

    شبکه به مجموعه ای از اشیاء ( چیزها ) که با استفاده از یک نوع ارتباط ( کابل ، بیسیم ، اعصاب ، امواج و ... ) به همدیگر متصل شده اند تا چیزی ( اطلاعات ، داده ، صدا ، درد و .. ) را با هم به اشتراک بگذارند و انتقال دهند گفته می شود.
  • شبکه کامپیوتری چیست؟

    به مجموعه ای از کامپیوترها ( کامپیوتر شخصی ، گوشی ، لپتاپ ، تبلت و ... ) که با استفاده از نوعی ارتباط ( کابلی ، بیسیم ، فیبر نوری ، امواج و ... ) به همدیگر متصل شده اند تا تبادل اطلاعات و اشتراک منابع داشته باشند در اصطلاح شبکه کامپیوتری گفته می شود.

محمد نصیری
محمد نصیری

بنیانگذار انجمن تخصصی فناوری اطلاعات ایران ، هکر کلاه خاکستری ، کارشناس امنیت اطلاعات و ارتباطات

محمد نصیری هستم ، هکر قانونمند و کارشناس امنیت سایبری ، سابقه همکاری با بیش از 50 سازمان دولتی ، خصوصی ، نظامی و انتظامی در قالب مشاور ، مدرس و مدیر پروژه ، مدرس دوره های تخصص شبکه ، امنیت ، هک و نفوذ ، در حال حاضر در ایران دیگه رسما فعالیتی غیر از مشاوره انجام نمیدم و مقیم کشور ترکیه هستم ، عاشق آموزش و تدریس هستم و به همین دلیل دوره های آموزشی که ضبط می کنم در دنیا بی نظیر هستند.

نظرات