صادق شعبانی
کارشناس ارشد سیسکو

آموزش سابنتینگ ( Subnetting ) آموزش VLSM در قالب سناریو

آموزش سابنتینگ | آموزش Subnetting | آموزش VLSM | آشنایی با مباحث IP در قالب سناریو ، هدف از این آموزش آشنایی شما با مبحث سابنتینگ در سیسکو در قالب سناریو است که به شکل زیر می باشد : طرح سوال

دوره های شبکه، برنامه نویسی، مجازی سازی، امنیت، نفوذ و ... با برترین های ایران

سناریو زیر رو ببینید :
( تصویر با سایز بزرگ )

1


ما میخوایم برای جلوگیری از هدر رفت IP ها در روتر R0 ، ای پی 192.168.1.0 را به 2 زیر شبکه تقسیم کنید ، یکی از اون سابنت ها رو برای کلاینت ها و دیگری رو برای اختصاص به اینترفیسی که متصل به روتر R1 هست اختصاص بدیهم. بعد از محاسبه سابنت ها یکی از اون ها رو به تعدادی زیر شبکه تقسیم کنیم که در هر کدوم تنها 10 کلاینت باشد.از یکی از آنها استفاده و مابقی را رزرو نگه می داریم برای مباحث بعدی (مثل VLAN و یا DHCP ) در سمت دیگر ، ساینت 192.168.4.0 را به تعدادی زیر شبکه تقسیم کنیم که به ترتیب شامل 2 - 3 و 5 هاست باشد. در قسمت بعد این سناریو رو بصورت کامل حل می کنیم .

ویدیو مرتبط


سناریو 3 : subneting & vlsm قسمت اول : طرح سوال

یادآوری


اگر بخواهیم تعریفی از سابنتینگ داشته باشیم میتوان آنرا اینطور تعریف کرد که به شکستن و تقسیم کردن یک آدرس شبکه به زیر شبکه را SUBNETING گویند . به عبارت ساده تر پیدا کردن تعداد بیت net id لازم را نیز سابنتینگ گویند.سابنتینگ هم میتواند براساس تعداد زیر شبکه و هم براساس تعداد کلاینتهای مورد نیاز باشد.


در دوره آموزش نتورک پلاس ، بصورت مقدماتی به بحث محاسبات آیپی می پردازیم.

حل سوال


در قسمت قبل در صورت سوال ذکر شد که برای جلوگیری از هدر رفت IP ها در روتر R0 ، ای پی 192.168.1.0 را به 2 زیر شبکه تقسیم کنید :

1


2

طبق جدول زیر ، ما با n حالت ، "2 به توان n" حالت داریم ، یعنی با یک بیت 2 حالت و یا به عبارت بهتر 2 زیر شبکه داریم.ما باید این بیت را از بیت های host قرض گرفته و به بیت های net بدهیم یعنی 24 ما ، 25 می شود.بیت قرض گرفته شده نزدیک ترین بیت به بیت net است.ارزش آن بیت طبق ارزش مکانی اش (ارزش بیت هشتم ) برابر با 128 می باشد و زمانی که میخواهیم ای پی مربوطه را بصورت دسیمال ، با در نظر گرفتن هر دو حالت ( 0 و 1 بیت هشتم در حالت باینری ) بنویسیم :

10



192.168.1.0000 0000 >>> 192.168.1.0

192.168.1.1000 0000 >>> 192.168.128.0


192.168.1.0/25
192.168.1.128/25

2 زیر شبکه را محاسبه کردیم و حالا در ادامه سوال آمده است که :
یکی از اون سابنت ها رو برای کلاینت ها و دیگری رو برای اختصاص به اینترفیسی که متصل به روتر R1 هست اختصاص بدیهم. یکی از اون ها رو به تعدادی زیر شبکه تقسیم کنیم که در هر کدوم تنها 10 کلاینت باشد.از یکی از آنها استفاده و مابقی را رزرو نگه می داریم برای مباحث بعدی (مثل VLAN و یا DHCP ) یعنی ما از 2 زیر شبکه محاسبه شده یکی را برای اختصاص به اینتر فیس و زیر شبکه دوم را براساس تعداد هاست ها "سابنتینگ براساس هاست " که تعداد هاست ها 10 تاست ، انجام دهیم :

سابنت 192.168.1.0 و رنج آی پی هایش برای اختصاص به اینترفیس
سابنت 192.168.1.128 را براساس تعداد هاست ها سابنتنگ می کنیم که اصلا" در آن تعداد زیر شبکه ها مهم نیست !

سابنتینگ براساس هاست


یکی دیگر از اونواع سابنتیننگ ، نوع سابنتینگ براساس هاست می باشد که بااین ترتیب صورت سوال به شکل زیر می شود : آی پی 192.168.1.128 با اسلش 25 را به تعدادی زیر شبکه تقسیم کنید که در هر زیر شبکه 10 کلاینت قرار گیرد.طبق جدول زیر

4


از قسمت قبل و با اسلش 25 ما 7 بیت هاست داریم ، برای 10 کلاینت نیاز به 4 بیت هاست داریم ، یعنی از 7 بیت هاست فقط نیاز به 4 بیت داریم ، مابقی آنها را به NET می دهیم

5


با این حساب سابنت ما اسلش 28 می شود با 4 بیت هاست

1

به این ترتیب رنج بیت های سابنت 192.168.1.128 با اسلش 28 به ترتیب زیر است و این توضیح که تمام بیت های هاست تماما" 0 و تماما" 1 نمی شوند

7

و ترتیب آی پی ها برای سابنت 192.168.1.128 بصورت زیر می شود:

192.168.1.128
192.168.1.129
.
.
192.168.1.142
192.168.1.143

که ای پی های 192.168.1.128 و 192.168.1.143 بخاطر نکته گفته شده قابل استفاده نیستند. همچنین زیر شبکه های ما بصورت زیر می شود که بیت های NET ان در هر مرتبه تغییر می کنند

2

که بصورت دسیمال

192.168.1.128
192.168.1.144
192.168.1.160
192.168.1.176
192.168.1.192
192.168.1.208
192.168.1.224
192.168.1.240
9

جمع بندی قسمت اول سناریو

ما ip ی 192.168.1.0 با اسلش 24 ( 255.255.255.0 ) را به 2 زیر شبکه تقسیم کردیم

192.168.1.0/25
192.168.1.128/25

زیر شبکه اول را ( 192.168.1.0/25) را به اینترفیسی که به روتر مقابل است اختصاص می دهیم که بازه ip های این سابنت شامل

192.168.1.1              255.255.255.128
.
.
.
192.168.1.126           255.255.255.128

5

به اینترفیس هایمان ip می دهیم

R0 - FA 0/1 >>  IP 192.168.1.1/25

R1 - FA 0/0  >> IP 192.168.1.2/25
R0(config)#int fa 0/1
R0(config-if)#ip address 192.168.1.1 255.255.255.128
R0(config-if)#no shut


R1(config)#int fa 0/0
R1(config-if)#ip address 192.168.1.2 255.255.255.128
R1(config-if)#no shut
3

قرار بر این که زیر شبکه دوم ( 192.168.1.128/25) را به تعدادی زیر شبکه تقسیم کنیم که در هر زیر شبکه 10 کلاینت باشد.از یکی از این زیر شبکه ها استفاده و مابقی را برای مباحث بعدی مثل vlan و dhcp رزرو نگه میداریم . ما 8 زیر شبکه با 10 کلاینت داریم :

192.168.1.128
192.168.1.144
192.168.1.160
192.168.1.176
192.168.1.192
192.168.1.208
192.168.1.224
192.168.1.240
6

از زیر شبکه اول ( 192.168.1.128/28) استفاده و مابقی را رزرو نگه می داریم . رنج ای پی های این سابنت بین

192.168.1.128     غیر مجاز
192.168.1.129   255.255.255.240
192.168.1.130   255.255.255.240
.
.
192.168.1.142   255.255.255.240
192.168.1.143    غیر مجاز 

به اینترفیس fa 0.0 هم ای پی 192.168.1.129/28 می دهیم :

R0(config)#int fa 0/0
R0(config-if)#ip address 192.168.1.129 255.255.255.240
R0(config-if)#no shut

حالا به کلاینت ها از رنج 192.168.1.130 تا 192.168.1.142 ای پی می دهیم

4

حل سوال


در صورت مسئله گفته شد ساینت 192.168.4.0 را به تعدادی زیر شبکه تقسیم کنیم که به ترتیب شامل 2 - 3 و 5 هاست باشد. منظور از آن مبحث vlsm می باشد.
VLSM


بصورت کلی میتوان گفت سابنتینگ با سابنتمسک متغیر براساس تعداد pc هاست.

براساس جدول زیر

8



باید جدول دوم را کامل کنیم :

7


برای 5 و 3 کلاینت نیاز به 3 بیت داریم . با 3 بیت می توانیم 6 کلاینت داشته باشیم و با 2 بیت هم تنها 2 کلاینت پس برای 3 کلاینت حتما" باید 3 بیت داشته باشیم . طبق آنچه که مباحث VLSM آموختیم نحوه پر کردین این جدول به این صورت است که آی پی 192.168.4.0 با اسلش 24 ما دارای 8 بیت HOST ID می باشیم ، در هر کدام از خانه های این جدول نگاه می کنیم که برای هر تعداد هاست دقیقا" به چند بیت هاست نیازمند هستیم . برای 5 کلاینت ، تنها نیاز به 3 بیت بعنوان HOST ID می باشیم پس از 8 بیت ، 3 تای آنرا برداشته و مابقی را به NET می دهیم .

9


به یک نکته همیشه توجه کنید ، در جدول ارز مکانی همیشه ارزش بیت های سمت راست یک بیت ، یکی کوچکتر از بیت سمت چپ آن است بعنوان نمونه در جدول زیر

10

اگر بیت سمت راست M باشد کل بیت های سمت چپ آن برابر با

N=M-1

بر می گردیم به جدول مربوطه ، برای محاسبه BROAD CAST ADDRESS نیاز داریم مجموع ارزش بیت ها را بدانیم مثلا" برای 3 بیت ، ارزش 3 بیت برابر با 7 می شود( بیت چهارم ارزش 8 و مجموع 3 بیت سمت راست آن کلا" 7 می شوند)

11



در محاسبه BROAD CAST می بایست عدد اکتد مربوطه را با ارزش تعداد بیت ها جمع کنیم.همچنین می دانیم که آخرین IP مجاز یکی کوچکتر از IP براد کست و اولین IP قابل اختصاص یکی بیشتر از IP مربوط به سابنت می شود.در نهایت جدول بصورت زیر کامل می شود در زیر شبکه دوم آدرس شبکه یکی بیشتر از آدرس برادکست شبکه قبلی است.مثلا" آدرس برادکست شبکه نخست 192.168.4.7 و آخرین ای پی مجاز 192.168.4.6 است و حالا آدرس زیر شبکه دوم که طبق قرار یکی بیشتر از برادکست قبلی است برابر با 192.168.4.8 می باشد. در زیر شبکه سوم ، CIDR ما اسلش 30 می شود .نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که در جدول مربوطه کلاینت ها از بزرگترین به کوچکترین نوشته شوند:

12
SUBNET 1 : 192.168.4.0/29  OR 255.255.255.248

SUBNET 2 : 192.168.4.8/29 OR 255.255.255.248

SUBNET 3 : 192.168.4.16/30 OR 255.255.255.252
1

جمع بندی نهایی مسئله


یکبار دیگر به این سناریو نگاه کنید :

3

به اینترفیس های روتر R2 که متصل به روتر مقابل است رنج IP

SUBNET 3 :  	192.168.4.17 - 192.168.4.18  255.255.255.252	
R2(config)#int fa 0/0
R2(config-if)#ip add 192.168.4.17 255.255.255.252
R2(config-if)#no shut

R1(config)#int fa 0/1
R1(config-if)#ip address 192.168.4.18 255.255.255.252
R1(config-if)#no shut

سابنت های باقی مانده هر کدام شامل 6 کلاینت هستند .می توانید از هر کدام که خواستید برای این قسمت استفاده کنید :

R2(config)#int fa 1/0
R2(config-if)#ip add 192.168.4.1 255.255.255.248
R2(config-if)#no shut
R2(config)#int fa 0/1
R2(config-if)#ip add 192.168.4.9 255.255.255.248
R2(config-if)#no shut

R2#show ip int brief 
Interface              IP-Address      OK? Method Status                Protocol
 
FastEthernet0/0        192.168.4.17    YES manual up                    up
 
FastEthernet0/1        192.168.4.9     YES manual up                    up
 
FastEthernet1/0        192.168.4.1     YES manual up                    up

همچنین

R1#show ip int brief 
Interface              IP-Address      OK? Method Status                Protocol
 
FastEthernet0/0        192.168.1.2     YES manual up                    up
 
FastEthernet0/1        192.168.4.18    YES manual up                    up


R0#show ip int brief 
Interface              IP-Address      OK? Method Status                Protocol
 
FastEthernet0/0        192.168.1.129   YES manual up                    up
 
FastEthernet0/1        192.168.1.1     YES manual up                    up

در نهایت

1
2



صادق شعبانی
صادق شعبانی

کارشناس ارشد سیسکو

صادق شعبانی ( هکر قانونمند ، مهندس مایکروسافت ، کارشناس ارشد سیسکو ) : انسانی که کنار میکشه هیچوقت پیروز نمیشه و انسانی که پیروز میشه هیچوقت کنار نمی کشه.

نظرات